In dit document komt alle informatie naar voren wat is besproken tijdens de hoorcolleges, werkcolleges en practica. Alles hangt samen met elkaar en zorgt zo voor een goed overzicht van de stof.
De fysiologische functie van het immuunsysteem is bescherming & afweer tegen
besmettelijke microben. Maar niet alleen dit, ook biedt het bescherming tegen niet-
besmettelijke vreemde stoffen en producten van eigen beschadigde en kwaadaardige celen.
Echter heeft het immuunsysteem ook een downside, het kan namelijk zorgen voor
weefselschade & ziekte in sommige situaties.
De innate immuniteit (aangeboren
immuunsysteem) is de eerste lijn van
defensie tegen infecties en zorgen voor
verschillende essentiële functies die ons
beschermen tegen microben en weefsel
schade. Een van de grootste onderdelen van
het innate immuunsysteem zijn de epitheel
barrières.
De voornaamste oppervlak tussen de
omgeving en de gastheercel zijn de huid en de
mucosale oppervlakten van de darmen, de
longen en de urinewegen. Deze oppervlakten
zijn bedekt met een continue laag aan
gespecialiseerde epitheelcellen die veel
verschillende fysiologische functies uitoefenen,
zoals het voorkomen van het binnendringen
van de microben.
De beschermde functie van de epitheel barrière is voor het grootste gedeelte fysiek. De
epitheelcellen zitten aan elkaar vast met tight junctions waardoor er niks door kan dringen.
- De buitenste laag van de huid, gemaakt van keratine, zorgt ervoor dat microben niet
dieper in de epidermis kunnen penetreren.
- Mucus/ slijm bevat glycoproteïnes (mucins) en schakelt de microbiële infectie uit.
Naast de fysieke barrières (epitheel & mucus), zijn er ook chemische barrières die zorgen
voor de secundaire afweerlinie (wel van de first line of defense). Onderdeel van de
chemische barrière zijn:
- Reactieve zuurstof componenten (ROS);
- Enzymen in het bloed & lymfevocht
- Enzymen in traanvocht & speeksel.
Zodra pathogenen het lichaam zijn binnengedrongen, zal het te maken krijgen met de
second line of defense. Hieronder vallen fagocyten. Fagocyten zijn cellen wiens primaire
functie is om microben op te nemen & te vernietigen en het beschadigde weefsel te
verwijderen. De functionele response van fagocyten in de afweer bestaat uit enkele stappen:
- Werving van de cellen naar de plek van infectie;
- Herkenning van en activatie door de microben;
- Opnemen van de microben door middel van fagocytose;
- Vernietigen van de opgenomen microben.
,Door direct contact met elkaar en door het uitscheiden van cytokines, kunnen fagocyten met
elkaar communiceren en ook met andere cellen zodat de immuunreactie geactiveerd &
gereguleerd kan worden. De functie van fagocyten is erg belangrijk in het aangeboren
immuunsysteem, maar ook in de effector fase van het adaptieve immuunsysteem.
Neutrofielen zijn de meest voorkomende
circulerende witte bloedcellen & het hoofdceltype in
acute ontstekingsreacties. Neutrofielen worden in
het beenmerg geproduceerd en komen voort uit
precursors die ook zorgen voor circulerende
monocyten. De voornaamste functie van
neutrofielen is het opnemen van microben d.m.v.
fagocytose & het produceren van necrotische cellen
en deze worden dan vernietigd in fagolysosomen.
- Neutrofielen worden als eerste gerekruteerd
indien invasie van pathogenen en/of
weefselschade;
- Neutrofielen ruimen pathogenen/dode cellen
op door middel van lysosomale enzymen;
- Neutrofielen circuleren in het bloed;
- Neutrofielen migreren naar het weefsel bij infectie.
Het mononucleaire fagocyten systeem bevat circulerend cellen uit het beenmerg genaamd
monocyten, waarvan vele zullen veranderen in macrofagen wanneer het migreert in
weefsel. Daarnaast bestaat uit ook uit macrofagen die al aanwezig zijn in het weefsel. Alle
monocyten uiten het MHCII (class II major histocompatibility complex).
Macrofagen hebben een cruciale rol in het aangeboren en het adaptieve immuunreacties op
infecties en in het herstellen van beschadigd weefsel.
- Macrofagen scheiden cytokines uit die fagocyten aantrekken naar het beschadigde
weefsel/de plek van infectie;
- Macrofagen scheiden cytokines uit die zorgen voor activatie van het bloedvat-
endotheel;
- Macrofagen zorgen voor de activatie van T-lymfocyten;
- Macrofagen zitten ook in het weefsel als er geen infectie is;
- Macrofagen ruimen pathogenen/dode cellen op d.m.v. lysosomale enzymen;
- Macrofagen migreren naar het weefsel bij infectie;
- Macrofagen presenteren het opgenomen materiaal aan lymfocyten in de lymfeklieren;
- Monocyten circuleren in het bloed.
Macrofagen worden geactiveerd door het herkennen van veel verschillende soorten
microbiële moleculen, zowel als hostmoleculen die geproduceerd worden als reactie op een
infectie en beschadiging.
, Dendritische cellen zijn cellen die aanwezig zijn zowel het weefsel als in de circulatie. Ze
detecteren de aanwezigheid van microben & initiëren aangeboren immuunreacties.
Daarnaast vangen ze microbiële eiwitten om vervolgens te presenteren aan T-cellen om het
adaptieve immuunsysteem te activeren.
De meeste dendritische cellen zijn te vinden in lymfoïde weefsel (beenmerg, thymus, milt,
lymfeknopen).
- DCs presenteren het opgenomen materiaal aan lymfocyten in de lymfeklieren;
- DCs zorgen voor de activatie van T-lymfocyten;
- DCs circuleren in het bloed;
- DCs migreren naar het weefsel bij infectie;
- DCs zitten ook in het weefsel als er geen infectie is;
- DCs scheiden cytokines uit die fagocyten aantrekken naar het beschadigde
weefsel/plek van infectie’
- DCs scheiden cytokines uit die zorgen voor activatie van het bloedvat-endotheel.
Het aangeboren immuunsysteem wordt geactiveerd door het herkennen van een relatief
gelimiteerde set aan moleculaire structuren die of door de microben zelf worden
geproduceerd of worden weergegeven op het oppervlak van beschadigde of dode
gastheercellen. Deze moleculaire structuren worden herkend door pattern recognition
receptors (PRR). Dit zijn receptoren op het oppervlak van fagocyten en in het cytosol van
bepaalde cellen. PRRs kunnen aan twee verschillende structuren binden:
- Pathogen-associated molecular patterns (PAMPs): dit zijn moleculaire structuren
geproduceerd door microbiële pathogenen & zorgen voor de activatie van het
aangeboren immuunsysteem. Verschillende pathogenen uiten verschillende PAMPs,
waaronder: nucleïnezuren, eiwitten, celwandlipiden & carbohydrates.
- Damage-associated molecular patterns (DAMPs): dit zijn endogene moleculen die
worden geproduceerd/uitgescheiden door beschadigde of stervende cellen. Dit kan
het gevolg zijn van cel beschadiging na een infectie of door chemische toxines,
trauma’s of een groot bloed verlies.
Wanneer PRRs binden aan PAMPs & DAMPs wordt er een signaaltransductie pad
geactiveerd die de antimicrobiële ontstekingsfuncties van de cel laten uiten. Er zijn
verschillende soorten PRRs, waaronder:
- Toll-like receptors(TLR): PRR dat door veel celtypes wordt geuit en een groot
verscheidenheid aan PAMPs & DAMPs kan herkennen. TLRs worden gevonden op
het celoppervlak maar ook op
intracellulaire membranen &
kunnen dus microben op
verschillende cellulaire
locaties herkennen.
o Na het herkennen van
een microbieel ligand
zal er een
signaleringspad
geactiveerd worden
wat transcriptie factors
stimuleert om de cel
over te laten gaan op
ontstekings- en
antivirale reacties.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper wannabedoctor. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,83. Je zit daarna nergens aan vast.
