Inhoudsopgave
Recht voor welzijnswerkers..........................................................................................................................5
Bronnen en beginselen van het recht.......................................................................................................5
1. Ontstaan en ontwikkeling.........................................................................................................................5
2. Wat is recht?.............................................................................................................................................6
3. Bronnen van het recht..............................................................................................................................8
a. Wetgeving.............................................................................................................................................9
b. Gewoonte...........................................................................................................................................13
c. Rechtspraak........................................................................................................................................14
d. Rechtsleer...........................................................................................................................................15
e. Algemene rechtsbeginselen................................................................................................................15
f. Billijkheid.............................................................................................................................................16
4. Indeling van het recht.............................................................................................................................16
Toepassing van het recht........................................................................................................................19
Rechtshulp en conflicthantering.................................................................................................................19
1. Rechtshulp: op wie kan men beroep doen bij juridische problemen?...................................................19
a. Advocatuur.........................................................................................................................................19
b. OCMW................................................................................................................................................24
c. Vakbonden..........................................................................................................................................24
d. Mutualiteiten......................................................................................................................................24
e. Verbruikersorganisaties......................................................................................................................25
f. Wetswinkels en huurdersbonden........................................................................................................25
g. Kinderrechtswinkels............................................................................................................................25
2. Conflictregeling: hoe kunnen conflicten geregeld worden buiten de rechtbanken om?........................27
a. Ingebrekestelling................................................................................................................................27
b. Onderhandelen...................................................................................................................................27
c. Verzoening voor de vrederechter.......................................................................................................27
d. Ombudsdiensten................................................................................................................................28
e. Geschillencommissies – Arbitrage......................................................................................................28
f. Bemiddeling.........................................................................................................................................29
Gerechtelijke organisatie en procedure.....................................................................................................31
1. De gerechtelijke macht...........................................................................................................................31
, a. Nationale rechtbanken.......................................................................................................................31
Gewone rechtbanken.............................................................................................................................31
Bijzondere rechtbanken.........................................................................................................................43
b. Internationale Rechtbanken...............................................................................................................45
2. De gerechtelijke functies........................................................................................................................46
a. Raadsheer – rechter............................................................................................................................47
b. Griffier................................................................................................................................................47
c. Openbaar ministerie (OM).................................................................................................................47
d. Advocaat.............................................................................................................................................48
e. Gerechtsdeurwaarder.........................................................................................................................48
f. Notaris.................................................................................................................................................48
g. Bemiddelaar........................................................................................................................................48
h. Arbiter................................................................................................................................................49
3. De gerechtsprocedure............................................................................................................................49
Inleiding van de zaak..............................................................................................................................49
Aanvang van de zaak..............................................................................................................................49
Verder verloop........................................................................................................................................49
Uitspraak: Vonnis - arrest.......................................................................................................................50
Betekening..............................................................................................................................................50
Rechtsmiddelen......................................................................................................................................50
Uitvoering vonnis – arrest......................................................................................................................51
Gerechtskosten......................................................................................................................................52
Staatsrecht.............................................................................................................................................53
1. Staatsinrichting.......................................................................................................................................53
2. De federale staat....................................................................................................................................54
a. Bevoegdheidsverdeling.......................................................................................................................54
b. De Koning...........................................................................................................................................56
c. De federale regering...........................................................................................................................57
d. Het federaal parlement......................................................................................................................65
e. Rechtsbronnen federale overheid......................................................................................................69
3. Gemeenschappen en gewesten..............................................................................................................72
a. Gemeenschappen...............................................................................................................................72
b. Gewesten............................................................................................................................................74
2
, c. Instellingen..........................................................................................................................................77
d. Rechtsbronnen van de gemeenschappen en gewesten.....................................................................81
4. Provincies en gemeenten.......................................................................................................................82
a. Provincies............................................................................................................................................82
b. Gemeenten.........................................................................................................................................84
Verbintenissenrecht – aansprakelijkheid................................................................................................87
1. Aansprakelijkheid voor onrechtmatige daad..........................................................................................87
a. Contractuele aansprakelijkheid..........................................................................................................88
b. Strafrechtelijke aansprakelijkheid......................................................................................................88
2. Persoonlijke aansprakelijkheid voor onrechtmatige daad......................................................................89
a. Juridische basis...................................................................................................................................89
b. Bestanddelen......................................................................................................................................89
3. Kwalitatieve aansprakelijkheid voor onrechtmatige daad......................................................................93
a. Aansprakelijkheid ouders....................................................................................................................94
b. Aansprakelijkheid aansteller...............................................................................................................95
c. Aansprakelijkheid onderwijzers..........................................................................................................95
d. Aansprakelijkheid opvoeders -begeleiders.........................................................................................96
e. Beperking aansprakelijkheid...............................................................................................................96
4. Andere visies op risico............................................................................................................................98
5. Aansprakelijkheidsverzekeringen.........................................................................................................100
Burgerrechtelijke en procesrechtelijke positie van minderjarigen.......................................................100
1. Begrippen.............................................................................................................................................100
a. Natuurlijk of fysiek persoon – rechtspersoon...................................................................................100
b. Rechtssubject – rechtsobject............................................................................................................101
c. Rechtshandeling – rechtsfeit.............................................................................................................101
2. Burgerrechtelijke rechtspositie.............................................................................................................101
a. Principiële handelingsonbekwaamheid MJ.......................................................................................101
b. Handelingen die MJ zelf kan stellen..................................................................................................102
c. Handelingen die MJ kan stellen behoudens verzet...........................................................................104
d. Handelingen die MJ kan stellen mits toestemming..........................................................................104
e. Handelingen waarvoor MJ bijstand nodig heeft...............................................................................104
f. Bijzondere situaties...........................................................................................................................105
g. Nietigheid.........................................................................................................................................105
3
, 3. Procesrechtelijke rechtspositie.............................................................................................................107
a. Principiële procesonbekwaamheid MJ.............................................................................................107
b. Uitzondering: procesonbekwaamheid..............................................................................................107
c. Juridische bijstand.............................................................................................................................108
4. Ontvoogding.........................................................................................................................................109
a. Wat is ontvoogding?.........................................................................................................................109
b. Procedure.........................................................................................................................................109
c. Gevolgen...........................................................................................................................................110
Ouderlijke rechten en plichten – Voogdij.............................................................................................113
1. Ouderlijke rechten en plichten.............................................................................................................113
a. Ouders hebben rechten/“gezag” over hun kinderen........................................................................113
b. Ouders hebben ook plichten ten aanzien van hun kinderen............................................................118
2. Voogdij.................................................................................................................................................123
a. Openvallen voogdij...........................................................................................................................123
b. Actoren voogdij................................................................................................................................123
c. Taken van de voogd..........................................................................................................................124
d. Voogdijgezag....................................................................................................................................125
e. Waarborgen voogdij.........................................................................................................................125
f. Controle voogdijorganen...................................................................................................................125
g. Betwisting MJ – (toeziende) voogd...................................................................................................125
h. Einde voogdij....................................................................................................................................126
Geheimhoudingsplicht en privacywetgeving........................................................................................126
1. Situering...............................................................................................................................................126
a. Discretieplicht – ambtsgeheim.........................................................................................................126
b. Bescherming persoonlijke levenssfeer wet verwerking persoonsgegevens.....................................127
c. Beroepsgeheim.................................................................................................................................130
2. Beroepsgeheim.....................................................................................................................................131
a. Artikel 458 Strafwetboek..................................................................................................................131
b. Toepassingsgebied............................................................................................................................131
c. Schending van het beroepsgeheim...................................................................................................134
d. Toelating om te spreken...................................................................................................................137
e. Sancties schending beroepsgeheim..................................................................................................144
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper allisonhoogeveen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.