Hoofdstuk 1: inkoop als schakel in de voortbrengingsketen
1.1 Inleiding
In de case van Damen Shipyards is de beschrijving van het inkoopbeleid te zien. Deze
ontwikkelingen vinden ook plaats bij andere ondernemingen. Onder andere het concentreren
van de onderneming op haar kernactiviteiten: zijn activiteiten waarmee een onderneming een
onderscheidend concurrentievoordeel weet te creëren in haar afzetmarkt(en). In het geval
van Damen Shipyards is dit de assemblage van haar schepen en de marketing en verkoop.
Damen koopt geen onderdelen in, maar deze inbouwactiviteiten worden door de leverancier
zelf uitgevoerd. Ze kopen als het ware dus ook arbeid in.
1.2 Inkoopfunctie in de waardeketen
Een waardeketen een verzameling van activiteiten is die een organisatie uitvoert om waarde
te creëren voor haar klanten. Door waarde creatie ontstaat er meerwaarde wat leidt tot
concurrentievoordeel. Uiteindelijk zorgt meerwaarde ook voor een hogere winstgevendheid
van een organisatie.
De kracht van de Value Chain zit hem in de benadering. In plaats van afdelingen of
boekhoudkundige kostensoorten richt deze analyse zich op de systemen en activiteiten met
als uitgangspunt de klanten. Deze analyse koppelt de systemen en activiteiten aan elkaar en
laat zien wat voor effect dit heeft op de kosten en winst. Zodoende wordt in de organisatie
inzichtelijk waar de waarde bronnen zitten maar ook de verliesposten
Porter maakt een onderscheid tussen primaire activiteiten en ondersteunende activiteiten.
Primaire activiteit zijn de activiteiten die zich richten op de fysieke transformatie en
handeling van de producten, hierbij zit ook de distributie naar
de afnemer en de after sales service.
Ondersteunend maken de voortgang en uitvoering van de primaire activiteiten mogelijk.
Primaire activiteiten zijn:
Inkomende logistiek: is een interne activiteit en omvat alle activiteiten met
betrekking tot het ontvangen, distribueren en opslaan van grondstoffen. Zoals de
kwaliteitscontrole, opslag en voorraadbeheer.
Operations: gaat over het omzetten van de binnengekomen grondstoffen naar
eindproduct. Voorbeelden hiervan zijn de assemblage, de verpakking en het
testen/controleren van het product.
Uitgaande logistiek: hieronder valt de distributie van het eindproduct naar klant.
Voorbeelden hiervan zijn orderverwerking, transport en distributie.
Marketing en verkoop: omvat alle activiteiten die te maken hebben met de
verkoop van het product aan klanten. Voorbeelden hiervan zijn, communicatie,
promotie, prijsbeleid en dus veel onderdelen van de marketingmix (direct mail,
persoonlijke verkoop, reclame, enzovoort).
Service: dit zijn activiteiten die plaatsvinden na de verkoop. Voorbeelden hiervan
zijn installatie, onderhoud en reparatie, en indien nodig het upgraden van het
product.
,
De ondersteunende
activiteiten zijn:
Infrastructuur: gaat over
de infrastructuur binnen de
organisatie. Dit is de
ondersteuning van de gehele organisatie.
Voorbeelden hiervan zijn management, financieel beheer, boekhouding,
juridische planning en kwaliteitsmanagement.
Human Resource Management: omvat de factor arbeid. Voorbeelden hiervan
zijn werving, selectie, opleiding, beloning, behoud van personeel.
Technologische ontwikkeling: zijn activiteiten die in het teken staan van
technologische vooruitgang. Maar ook informatie technologie en
producttechnologie vallen hieronder. Voorbeelden hiervan zijn investeringen in
R&D en kennis.
Inkoop en bevoorrading: hieronder vallen alle activiteiten die in het teken staan
van het bedienen van de klant. Voorbeelden hiervan zijn de inkoop van
grondstoffen en het onderhandelen van goede contracten.
Waar het nu om gaat is dat alle activiteiten, de primaire zowel als de ondersteunende
activiteiten, zodanig worden uitgevoerd dat de totale waarde die door de onderneming wordt
gegenereerd groter is dan het totaal van de kosten.
Behalve de kostenbesparing moet het management zich dus vooral richten op het
verbeteren van de opbrengstpotentieel.
Porter plaatst het inkoopproces binnen de keten onder het ondersteunende deel. Derhalve
kan het inkoopproces op verschillende wijzen worden aangestuurd:
Het primaire proces. De inkoopfunctie dient te voorzien in de materiële behoeften
noodzakelijk voor de continuïteit van de productie- respectievelijk
transformatieprocessen. Deze kunnen zich in verschillende vormen manifesteren.
Een veel gehanteerd onderscheid is dat tussen:
o Procesproductie;
o Serieproductie;
o Klein-serieproductie;
o Stuksproductie respectievelijke projectgeboden productie.
De ondersteunende activiteiten. De inkoopfunctie voorziet in veel gevallen
eveneens in de materiële behoeften verband houdend met de ondersteunende
activiteiten. Voorbeelden zijn de inkoop van:
o Analyseapparatuur voor de research and development;
o Automatiseringsapparatuur en software voor het rekencentrum;
o Leaseauto’s voor de verkoopbuitendienst en de directie;
o Kantoor artikelen voor alle medewerkers;
o Voedingsmiddelen voor de afdeling catering;
o Schoonmaakmiddelen voor de interne dienst.
Veelal gemaakt onderscheid is hier tussen projectmatig, routinematig en diensten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lennevdburg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.