samenvatting van de powerpoint en de lessen van Van Wijngaerden Eric tijdens de lessen ziekteleer in de eerste master biomedische wetenschappen minor forensisch onderzoek. Het is het vervolg op de lessen van ontstaansmechanismen van ziekte uit de derde bachelor.
Infectieziekten: een waarneembare toestand van schade of verandering in de normale
fysiologie van de gastheer die gepaard gaat met een ontstekingsreactie (inflammatie),
veroorzaakt door besmetting met een (micro-) organisme.
• Besmetting gaat infectie vooraf maar leidt niet noodzakelijk tot infectie, kan tot
kolonisatie leiden.
• Kolonisatie of dragerschap: micro-organismen handhaven en vermenigvuldigen zich
op of in de gastheer, echter zonder inflammatie en zonder schade te veroorzaken.
Specifiek aan infectieziekten à third agent -> pathogeen met gastheer interactie
Commensaal micro organisme -> in concurentie met pathogeen -> proberen zoveel
mogelijk opp te bezetten. Door te bezetten gaan ze in concurentie. Door antibiotica te
gebruiken kunnen ze weggaan en kan het pathogeen daar gebruik van maken. Therapie
zo weinig mogelijk met de mens intrageren en zo veel mogelijk met het pathogeen
,Microbiële virulentie:
• Adherentie (receptoren): moet zich kunnen vasthechten
• Proliferatie
– Exotoxines
– Invasie door barrière/verspreiding
• Resistentie aan niet-specifieke afweermechanismen -> anders geen sprake van een
infectie
• Inflammatoire reactie wordt uitgelokt door microbiële bestanddelen
Microbiele virulentie -> Lijnen zijn niet heel scherp te trekken:
• Primair pathogene micro-organismen
– Besmetting leidt in vele gevallen tot ziekte, bij een groot deel van een
overigens gezonde populatie.
– Exogene infecties die overdraagbaar zijn en aanleiding kunnen geven tot
epidemies.
– Salmonella typhi, Mycobacterium tuberculosis, HIV, influenzavirus, SARS-CoV-
2, P. falciparum, Ebolavirus… (niet kennen)
– Preventie door vermijden van blootstelling of eradiceren van het reservoir.
Vaccinatie kan een belangrijk middel zijn in de preventie.
Geen voorbeschikkende factoren
• Potentieel pathogene micro-organismen
– Besmetting leidt meestal tot kolonisatie (dragerschap).
– Infectie ontstaat bij de gastheer als er bepaalde bijkomende voorwaarden
voldaan zijn, bv:
• Er een lokale of algemene voorbeschiktheid is.
– Stafylokokken en katheterinfectie, postoperatieve
wondinfecties.
– Candida infecties in de mond na een antibioticumkuur.
– Blaasinfectie bij blaaskatheter
• De micro-organismen toegang krijgen tot steriele
lichaamscompartimenten = bloedbaan
– Deze infecties worden veroorzaakt door eigen (koloniserende) flora:
“endogene infecties”. Deze infecties zijn weinig of niet overdraagbaar.
– Preventie bestaat voornamelijk uit het vermijden van de voorbeschikkende
gastheerfactoren en hygiëne/asepsie in de zorg.
NB Een bijzondere categorie zijn “nosocomiale infecties” met ziekenhuisflora die de
patiënt verwerft tijdens zijn verblijf in het ziekenhuis. Deze zijn vaak multiresistent.
,• Opportunistisch pathogene micro-organismen
– Besmetting leidt tot (voorbijgaande) kolonisatie bij gezonde personen.
Infectie treedt enkel op bij de gastheer met een ernstige stoornis in de
humorale of cellulaire afweermechanismen.
– Deze infecties zijn exogeen, maar niet overdraagbaar naar gezonden en dus
geen bron van epidemies.
– Voorbeelden zijn: Pneumocystis jirovecii pneumonie bij AIDS, Aspergillus
pneumonie bij de langdurig neutropene patiënt.
– Preventie door beperken gastheerrisico, vermijden blootstelling, preventieve
medicatie
Heel transiente kolonisatie -> opgeruimd door ons afweersysteem
Zijn exogeen, maar niet overdraagbaar van ene naar andere persoon (tenzij u ook
fors immunocomprimiterend bent)
= afweermechansimenn van de
gastheer
Secreties op de huid -> vettig – iets zuurdere ph
Secreties in de maag
Motiliteit -> minder infecties bij hoge motiliteit
, Humorale afweer:
• Lactoferrine en lysosyme in lichaamsvochten
• Complementsysteem:
– Factor C3a en C5a verhoogt de vaatpermeabiliteit
– Factor C5a en b dragen bij in de chemotaxis (=WBC aangetrokken)
– Factor C3b in de opsonisatie van micro-organismen
– Lytisch complement (factor C5-9), “membrane attack complex” -> latere
factoren die zich op elkaar gaan stapelen en een gaatje boren in een cel ->
lekt -> gaat dood
• Antigeen-specifieke afweerfactoren: immuunglobulines IgG en IgM
– Neutralisatie en agglutinatie van antigenen
– Complementactivering en binding
– Interferentie met adherentie ("blocking antibodies")
– Opsonisatie
(niet kennen welke componenten wat veroorzaken)
Maar wel weten wat mogelijke effecten zijn
Cellulaire afweer: fagocyten
• Neutrofiele granulocyten: voornaamste cellulaire verdediging.
• Cellen van het mononucleair-fagocyten systeem (mps)
– fagocytose- en microbicide taak
– belangrijke rol in de antigeen-presentatie en cytokine-respons die het
immunologisch en inflammatoir antwoord sturen.
– Micro-organismen worden direct of na opsonisatie (IgG, C3b) gefagocyteerd.
Intracellulaire doding in een fago-lysosoom door zuurstof-afhankelijke of door
enzymatisch-toxische mechanismen.
• Fagocyten worden geactiveerd oiv. cytokines, geproduceerd door antigeen-specifieke
T-helper lymfocyten. Daarenboven gaan mps-cellen zelf cytokines (oa TNF-alfa) en
extracellulaire enzymes produceren en afscheiden, die het inflammatoir antwoord
versterken.
Cellulaire afweer: T-lymfocyten
• T-helper cellen (CD4-pos) herkennen vreemde antigenen in associatie met HLA klasse
II antigenen van antigeen-presenterende cellen (mps, dendritische cellen in
lymfeknoop, Langerhanscellen in huid, Küpfercellen in lever)
– secretie van IL-2 zorgt voor clonale expansie, secretie van IFN-gamma voor
activatie van de mps-cellen en een cytotoxische respons (T helper 1 respons)
– secretie van IL-4 (T helper 2 respons) voor proliferatie en differentiatie van B-
cellen en antistofproductie.
– T-cytotoxische cellen (CD8-positief) herkennen vreemde antigenen in
associatie met HLA klasse I antigenen. Er treedt cytotoxiciteit op voor virus-
geïnfecteerde cellen (en tumorcellen).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nicoletteheijs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
