Dit is een document van 277 pagina's (uitgebreide marges) met alles van het volledige partim pediatrie, PGO's en klinische lessen inclusief.
Alle info van op slides is toegevoegd inclusief notities verwerkt in de tekst en tips voor het examen/GKE
PEDIATRIE
THEORETISCHE LESSEN
1 Ontwikkeling
1.1 Rechten van het kind
• Charter van de rechten van het kind:
→ niet ondertekend door USA
o Recht op leven en overleven(voeding + zorg)
o Recht op ontwikkeling en onderwijs
o Recht op protectie
o Recht op participatie
• Rechten van de minderjarige patiënt
o Wet Patiëntenrechten 2002
o Rechten worden vertegenwoordigd door ouder/voogd
o Minderjarige kan betrokken worden bij de zorg (afh van leeftijd en maturiteit)
o Kan zelfstandig rechten uitvoeren indien die daartoe in staat wordt geacht
• Charter vd rechten vh gehospitaliseerde kind (EACH)
o Recht op de best mogelijke zorg = fundamenteel recht
1.2 Algemeen
• ‘Children are just small adults’
= fout → ≠ gezondheidsproblemen, ≠ aanpak ~ leeftijdafhankelijk
• Groei
o Proces van ysieke maturatie
o Kwantitatieve veranderingen vh lichaam
~ ∆ lengte, gewicht, lichaamssamenstelling
• Ontwikkeling
o Proces van functionele maturatie
o Kwalitatieve veranderingen vh lichaam
~ maturatie en myelinisatie van centraal zenuwstelsel
• Hoe kleiner het kind, hoe unieke de anatomie en fysiologie
o Body surface area (BSA) is procentueel groter dan het gewicht vh kind
▪ Kind gevoeliger aan uitdroging
▪ Sommige GM berekenen op BSA, andere op gewicht
o Voorste fontanel groter: gevoeliger vr trauma
o Tong groter en dikker ➔ vernauwing passage luchtweg
o Trachea korter, bovenste segment nauwer en trechtervormig
➔ makkelijker luchtwegobstructie bij inslikken v voorwerp
o Cardiac output afh v snelheid (en niet zozeer volume) ➔ hoger hartritme
o Abdomen minder bescherming vr lever en mild ➔ makkelijker letsels bij trauma
o Nieren niet volledig gematureerd ➔ minder goed concentrerend vermogen
➔sneller elektrolystoornissen, sneller vocht
verliezen bij ziekte ~ uitdroging
o Meer extracellulair water ➔ dehydratatie
o Nog geen maturatie hersencellen: trauma of ziekte ➔ schade hersenen
o Hoofd procentueel groter ➔ gevoeliger vr trauma
o Hoger metabolisme ➔ meer zuurstofnood, kcal nood
o Lager % kraakbeen in rib ➔ flexibele thorax ➔ trauma thorax met intrathoracale
schade
, o Hogere AH-freq, kleiner longvolume: respiratoire problemen ➔ sneller ademnood
o Gasuitwisseling door diafragma-AH: problemen met CO2 ➔ sneller respiratoire
problemen
o Minder kalk in bot ➔ fracturen
o Lage Mm-tonus ➔ minder mobiliteit
o …
• Normaalwaarden vitale tekenen
o Hogere AH-frequentie: hogere O2-behoefte en minder O2 reserve
o Lagere bloeddruk (~ lengte, leeftijd en geslacht)
→ uitgedrukt in percentielen
o Hogere hartslagfrequentie
• Stadia
➔ impact op ziekteverloop, behandeling, stadia, …
o Pasgeborenen: geboorte tot enkele uren na geboorte
o Neonaat: geboorte tot 1m
o Zuigeling: 1-12m
▪ Jonge zuigeling: 0-6m
▪ Oudere zuigeling: 6m-1j
o Kleuter: 1-3j
o Kind (schoolgaand): 4-12j
o Adolescent: 13-18j
1.3 Normale ontwikkeling van het kind
= continu proces
~ 1-5 jaar: snelle expansie van - motorische ontwikkeling
- verstandelijke ontwikkeling
- taal- en spraakvaardigheden
- sociaal
~ ouder: - cognitieve mogelijkheid + abstract denken
- evolutie + uitrijping van de eerder verworven vaardigheden (trager dan tot 5j)
Invloeden op de ontwikkeling
~ een interactie tussen 1. Mogelijkheden, aangeboren aanleg, aard (erfelijkheid)
Bv. genetisch defect → andere ontwikkeling
2. fysieke en psychologische behoeften, rolmodellen
~ omgevingsfactoren, lft, ontwikkelingsstadium
Opm. SES van de ouders heeft ook belang
Opvolging van de ontwikkeling
2
, → monitoring vnl in erste levensjaren
o ouders (info)
o Kind en Gezind (kindboekje)
~ 2-3w na geboorte tot 5w nadien
o arts (EPD)
→ DOEL: vroegtijdig herkennen van vertraagde/abnormale ontwikkeling
Opm. daarvoor is kennis nodig van de normale ontwikkeling!
De 4 ontwikkelingsdomeinen volgens Gesell
1. Grove motoriek
~ zeer belangrijk 1e levensjaar
2. Fijne motoriek en visus
~ belangrijk voor complexe handelingen
3. Taal, spraak, gehoor
4. Sociale vaardigheden, gedrag en emotionele ontwikkeling
~ psychologische evolutie
Opm. belang:
- Sequentie = alle kinderen (vaardigheden op dezelfde manier doorlopen)
- Snelheid ≠ voor ieder kind
Mijlpalen in de ontwikkeling
• Wat is normale ontwikkeling? Groei, lengte en vaardigheden
o Mediaanwaarde
▪ Leeftijd waarop 50% vd kinderen bepaald niveau bereikt heeft
▪ Indicatie voor het tijdstip waarop kind een mijlpaal kan bereiken (niet moet!)
o Maximumleeftijd
▪ Leeftijd waarop een bepaalde vaardigheid bereikt moet zijn (2SD)
▪ Evaluatie ~ normale ontwikkeling
▪ Alarmteken: leidraad voor verder onderzoek
→ Niet per se een probleem, maar moet onderzocht worden
• Voorbeeld: stappen zonder steun
o 50% 12m (mediaanwaarde)
o 97,5% 18m (alarmteken)!!
→ nakijken: cerebrale parese? Spierpathologie?
Opm. variatie in patroon van ontwikkeling
80% van de kinderen kruipen vooraleer ze wandelen
→ sommige bereiken mijlpaal op ander patroon dan meeste
Kinderen die niet kruipen op handen en voeten:
→ bereiken mijlpaal wat later (24m ipv 18)
Opm. aanpassing voor prematuriteit
~ preterm = < 37 weken GA (ontwikkeling kan niet hetzelfde zijn)
o Gecorrigeerde leeftijd !!!!
= chronologische leeftijd (weken) – aantal weken preterm (40w)
~ kind nu 17w, geboren op 30w ➔ 10w te vroeg geboren
→ 17 – (40-30) = 17 – 10
3
, → kind moet vaardigheden hebben van 7 weken
o Gecorrigeerde leeftijd gebruiken tot leeftijd 2j!
1.4 Grove motoriek
Mijlpalen
• 3 m: hoofdcontrole, spiertonus (mijlpaal)
→ hoofd niet ondersteunen: op buik hoofd optillen
(6w: hoofdcontrole)
• Verdwijnen primitieve reflexen
• 5 m: rolt zich om
• 6-8m: zitten zonder steun (mijlpaal)
o 6m: ronde rug
o 8m: rechte rug
• 8-9 m: kruipen
• 10 m: rechtstaan met vasthouden (mijlpaal)
• 12 m: lopen met breed steunvlak (mijlpaal)
• 15 m: vlot lopen
Maximumleeftijd
• Hoofdcontrole max 4m
• Zitten zonder steun max 9m
• Zelfstandig staan max 12m
• Zelfstandig stappen max 18m
1.5 Reflexen
• Baby: reageert op prikkels met reflexen
• Permanente en voorbijgaande reflexen
o Primitieve: noodzakelijk om te overleven (CNS)
▪ Verdwijnen gradueel ~ ontwikkeling frontale kwab: 3-4m
▪ NIET bij gezonde volwassenen
o Permanente: blijven bestaan
• Primitieve reflexen
→ indien persisterend > 4m, probleem van neurologische ontwikkeling
o Zoekreflex (3-4m)
o Zuigreflex (3-12m)
o Grijpreflex (3-4m)
~ palmair en plantair
o Stap- of loopreflex (persisteert)
o Asymmetrisch tonisch nekreflex (2-4m)
~ hoofdje draaien: aan zelfde kant armpje en beentje uitstrekken
o Moro (2-4 m)
~ schrik: startle reflex (contractie spieren bij schrik)
• Blijvende reflexen
o Ooglidreflex, pupilreflex, peesreflexen, niezen/hoesten, slikreflex, terugtrekreflex
1.6 Fijne motoriek en visus
Mijlpalen
• Volgen van felle grote dingen vanaf 6w (draaien hoofdje) (mijlpaal)
• Interesse voor handjes 3-4m
• Voorwerpen grijpen: 4-6m (palmgreep)
doorgeven voorwerpen ene hand naar andere
4
, (geen dominantie!)
• Pincetgreep: 10m (mijlpaal) zeer belangrijk!
• Krabbelen met potlood 16-18m
• Torens bouwen vanaf 18m
• >2j: tekenen
Maximumleeftijd
• Fixeren en volgen max 3m
• Voorwerpen grijpen max 6m
• Transfer max 9m
• Pincetgreep max 12m
1.7 Taal, spraak, gehoor
Mijlpalen
• Pasgeborene reageert op luid lawaai: MOROREFLEX
• Op 6 weken herkent moeders stem
• Maakt geluidjes vanaf 3 maanden (mijlpaal)
• Monosyllaben 6 maanden (mama, papa)
twee syllaben vanaf 10 maanden
• Begrijpt bevelen vanaf 13 maanden
• 10 woorden op 18 maanden
• Eenvoudige zinnen op 2 jaar
Maximumleeftijd
• Meerlettergrepig woord max 7m
• Medeklinker max 10m
• 6 woorden met betekenis max 18m
• Combinatie woorden max 2 jaar
• 3-woord zinnen max 2,5 jaar
1.8 Sociale vaardigheden
Mijlpalen
• Glimlachen op 6w (belangrijke mijlpaal)
• Vast voedsel in mond steken op 6m
• Zwaait op leeftijd van 10m
• Alleen eten op 18m
• Spelen vanaf 18-24m
• Blaas en darmcontrole zeer wisselend, vanaf 2j
• Interactief spelen vanaf 3j
Maximumleeftijd
• Glimlachen max 8w
• Angst voor vreemden max 10m
• Eet zelfstandig max 18m
• Symbolisch spel max 2-2,5j
• Interactief spel max 3-3,5j
1.9 Alarmtekenen ZEER GOED KENNEN
Leeftijd Vaardigheid: moet kunnen
8 weken Glimlachen
3 maand Oogcontact, fixeren en volgen
5
, 4 maand Hoofdcontrole
6 maand Voorwerp grijpen (palmgreep)
9 maand Zitten zonder steun
12 maand Pincetgreep
19 maand Loopt zelfstandig, eerste woordjes
30 maand Eerste zinnetjes
1.10 Beoordeling van ontwikkeling
o Ontwikkelingsstadia
~ elk domein afzonderlijk/longitudinaal evalueren
• Mijlpalen
• Alarmtekenen
o Reflexen
o Identificatie
- normale/afwijkende ontwikkeling
- normale snelheid ontwikkeling
- type afwijking
Opm. abnormale ontwikkeling
→ niet per se op alle domeinen afwijking te zien, maar kan wel!
- plateau van ontwikkeling bv bij epilepsie
- regressie van ontwikkeling = verliezen van reeds ontwikkelde vaardigheden
• MB11 classic + CE-chirp stimulus test
~ ALGO-test gebaseerd op BERA-technologie
~ objectieve meting hersenactiviteit in respons op geluid
~ simultaan beide oren
o Doen op 2-4w, bij risicokinderen vanaf geboorte
o Pijnloos, veilig, super betrouwbaar
→ geen interpretatiebias (kind kan doorslapen)
o Pass/refer
▪ 1 x refer: < 48u nieuwe test
▪ 2 x refer: doorverwijzing (liefst voor 3m)
→ < 2w drempelbepalende BERA (ABR)
= gespecialiseerd, tot op hersenstam
~ duurt heel lang (2u), soms sedatie nodig
o Doorverwijzing bij gehoorsverlies (< 3m: snel!)
▪ Bevestiging gehoorverlies
▪ Unilateraal/bilateraal
▪ Ernst
▪ Onderliggende oorzaak
▪ Nood aan specifieke behandeling
→ Snelle behandeling verbetert outcome en prognose
→ start voor 6m (< 4m) met therapie
Opm. bijna 2 op 1000 hebben bevestigd gehoorverlies!
Oorzaken gehoorverlies
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper StudentGeneeskundeUGENT. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
