Vloeiendheid volledige samenvatting: powerpoint + notities tijdens de les
24 keer bekeken 1 keer verkocht
Vak
Vloeiendheid (Y01558)
Instelling
Thomas More Hogeschool (tmhs)
Dit is een samenvatting van ALLE leerstof van het vak 'vloeiendheid diagnostiek' van fase 2 semester 1 logopedie en audiologie, gegeven door Mark Meersman. Ik heb deze samenvatting gemaakt aan de hand van de powerpoint + elke les heb notities ik aangevuld waardoor het een volledige samenvatting is.
Definitie ASHA: Fluency is the aspect of speech production that refers to the continuity, smoothness,
rate and effort with which phonologic, lexical, morphologic, and/or syntactic language units are
spoken.
Kenmerken vloeiende spraak (Starkweather)
- Het praten verloopt met een zekere snelheid (rate)
- De klanken volgen elkaar vloeiend op (continuity), geen onderbrekingen, haperingen, veel
euhm
- Er is een normaal ritme in de spraak (rhythm)
- De spreker ervaart relatief weinig inspanning (effort)
Mentale inspanning
Fysieke inspanning (bv dysartrie -> musculaire spanning)
- vloeiende transities: overgangen tss klanken, syllaben
- stotteren (PDS kunnen wel taalvloeiend zijn)
Taalvloeiendheid: m.b.t. woordvinding en zinsformulering
- Semantische vloeiendheid: vlotheid waarmee men woorden kan oproepen uit een pool van
lexicale items
- Syntactische vloeiendheid: vlotheid waarmee sprekers complexe zinnen opbouwen die
linguïstisch complexe structuren bevatten
- Pragmatische vloeiendheid: vlotheid waarmee men kent en kan uitvoeren wat men wil
zeggen in reactie op een gamma van situatieve elementen
Switchen tussen taalregisteren
- Fonologische vloeiendheid: het gemak waarmee men binnen betekenisvolle en complexe
taalunits lange en complexe klankketens kan produceren: fonologische plannetjes
PSD kunnen stotteren maar talig wél vloeiend zijn
Vloeiend
Normaal niet vloeiend
Stotteren
1
,Between-word: normale onvloeiendheden waarbij woorden wel intact blijven (euhm), zinscorrecties,
phrase herhaling, woordherhaling, pauzes, revisies: zin herhalen maar je verandert/herformuleert
Within-word: stotter verschijnselen: herhalingen van klanken/syllabes -> heet nu SLD
Stuttering like: het heet zo omdat ook mensen die niet stotteren het vertonen, in-word, primair
stottergedrag
HVB: herhalingen klank/syllaben/1lettergrepige woorden, verlengingen, blokkeringen -> stuttering
like
Dysrytmische fonatie: verlengingen en blokkeringen
- Verschil verlenging en blokkering: bij verlenging is er nog luchtstroom
2
,Cijfers Yairi & Ambrose
- KDNS op peuter-kleuterleeftijd gemiddeld 6-8 onvloeiendheden (alle types)/100 syllaben.
Volwassenen: gemiddeld 5%.
KDS op peuter-kleuterleeftijd: gem. 17 onvloeiendheden/100 syllaben
- Hogere percentages (19-20%) werden gevonden dichter bij de aanvang (“onset”) van het
stotteren
- Met stijgende leeftijd treedt er een afname op van het aantal woordherhalingen, stille
pauzes en zinsrevisies en een toename van het aantal opgevulde pauzes (tussenvoegsels)
- Ongeacht hun leeftijd: KDS meer SLD dan KDNS
- Als groep produceren jonge KDS min. 3 à 4 SLD /100 syllaben, terwijl KDNS minder dan 3%
Meer dan 3 SLD/100 syllaben -> suggestief voor stotteren
Hoger de proportie SLD tov aantal spraakonvloeiendheden, meer kans op stotteren
- Proportioneel tgo. het totale aantal onvloeiendheden is het % SLD bij KDNS steeds <50% en
meestal rond 35% (Yairi, 1997)
- Bij KDS maken de SLD gemiddeld voor 65% deel uit van het totale aantal onvloeiendheden;
dus bijna het dubbel van de KDNS (Ambrose & Yairi, 1999)
Stotteren
- Stotteren neemt altijd een aanvang op jonge leeftijd
Wordt ontwikkelingsstotteren genoemd
(lijkt of stotteren op jonge leeftijd normaal is, maar dat is niet)
- Prevalentie: 1 à 2 procent
- Komt veel meer voor bij mannen
Symptomen
- Repetition of syllables, sounds, or monosyllabic words
- Prolonging the vocalization of consonants and vowels
- Broken words (e.g., pauses within a word: blokkering)
- Filled or unfilled pauses in speech (doen normale kinderen ook)
- Word substitution to avoid problematic words (ander word zoeken zodat je niet stottert)
- Words produced with an excess of physical tension: secundair stotterdrag (e.g., head jerking,
fist clenching)
- Frustration or embarrassment related to speech
Geïntegreerde visie: 4CM
3
, Kerngedrag: overt
- Klank-en syllabeherhalingen: Ongewilde herhalingen van een klank (vaak de eerste) of
syllabe van een woord. Vaak nogal snel en/of onregelmatig. Doorgaans met extra
spierspanning. Soms gebeurt hetzelfde met eenlettergrepige woorden. Bv. “Wa-wa-wacht nu
maar”, “en en en en…”
- Klankverlengingen: Het ongewild verlengen van een klank in een woord; vaak de beginklank
maar niet altijd. Doorgaans met extra spierspanning. Bv. “Mmmmmmmmag ik?”
- Blokkades: Een ongewilde afsluiting door overmatige spierspanning t.h.v. de glottis, tong of
lippen. Er is dan even geen klank. Bv. ”(I)……….ik”
Herhalingen
- Herhalingen van spraakelementen, vnl. klanken en syllaben
- Door de leek beschouwd als meest kenmerkend voor stotteren
- Kenmerken:
element wordt 2-5 keer herhaald
gemiddelde duur: 1.6 sec met standaarddeviatie van 3.0 sec
snelheid dicht bij maximale DDK snelheid, i.c. 5-10/sec (f. lft/gesl.)
stukje dat herhaald wordt doorgaans korter/sneller naarmate persoon al langer
stottert
frequentie beïnvloedt of luisteraars het gedrag wel/niet als stotteren zullen
beschouwen
verlengingen
- Verlengen van een vocaal of consonant, zodat de duur langer is dan typisch voor die klank
- Merkbare afwijking van de verwachte duur
- Ook beschouwd als typisch kenmerk van stotteren
- Kenmerken:
enkel bij continuanten (s, z, f, v, sj, zj, w, g, ch…) en klinkers
gemiddelde duur: 0.87 sec met standaarddeviatie van 0.72 sec
dus gemiddeld korter dan herhalingen en ook kleinere SD
ook 'postural fixations' (Van Riper, 1984)
blokkering
- Fixaties in de luchtweg waardoor de lucht niet kan stromen
- Bilabiaal, labiodentaal, linguodentaal, palataal, velair of glottaal
- Kenmerken:
vaakst t.h.v. glottis
vaak sterk aversief geladen (loss of control)
ook wel 'silent prolongations' genoemd (Wingate, 1964)
'broken words': eerder korte blokkades in het midden van een klinker (bv. boo…oot)
soms hoorbare laryngeale druk bij aanvang van de klinker
doorgaans zeer abrupt met 'klik-achtige' geluiden
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marievermeiren. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,39. Je zit daarna nergens aan vast.
