Gedetailleerde samenvatting van alle hoor- en werkcolleges. Alle colleges bijgewoond en aantekeningen gestructureerd genoteerd. Heb zelf een 9,0 gehaald met deze samenvatting. Inclusief oefenvragen + tips.
Arbeidsrecht
Alle aantekeningen – hoor- en werkcolleges
,Arbeidsrecht – HC 1
Geschiedenis + context + doel van het arbeidsrecht
Arbeidsovereenkomst: een bijzondere overeenkomst
- “In het arbeidsrecht gaat het om het regelen van de verhouding tussen degene die in
afhankelijkheid arbeid verricht (werknemer) en degene die van die arbeid
gebruik maakt (werkgever)”
‘Dubbele’ afhankelijkheid
- Werknemer is zowel juridisch ongelijk (gezagsverhouding) aan de werkgever, als
ook economisch
Hij is immers doorgaans voor zijn levensonderhoud afhankelijk van het hebben
van een baan
We weten: in beginsel partijautonomie/contractsvrijheid
Echter: dubbele afhankelijkheid heeft geleid tot ongelijkheidscompensatie in
dwingend recht; ongelijke machtspositie, dus onderhandelen heeft weinig zin
“Gij kunt zooveel regels van aanvullend recht ten behoeve van arbeiders
verzinnen als gij wilt; het zal u niets baten; de werkgever legt hun een contract
voor, waarbij zij van hunnen rechten afstand doen; wanneer zij hebben
geteekend – en zij zullen altijd teekenen behalve in tijden van werkstaking –
dan blijft er van al hunne rechten niets over.” (Wetgever 1907)
Arbeidsovereenkomst fungeert als entreebiljet voor…:
- In het BW:
Ontslagbescherming
Loon bij ziekte, vakantierechten, informatierechten, goed werkgeverschap
- Buiten het BW:
Bescherming door andere wettelijke regelingen voor werknemers, zoals Wet
minimumloon, Arbeidstijden- en omstandighedenwet, socialezekerheidswetten
(WW, WIA etc.)
Samenvattend: tot goed beschermde wereld qua arbeidsvoorwaarden
Collectief arbeidsvoorwaarden regelen
- Vakbond(en) & werkgever(sorganisatie) sluiten collectieve
arbeidsovereenkomsten (cao’s) voor sector of onderneming
Flexibeler; stimuleert collectieve arbeidsvorming
Gestimuleerd via driekwartdwingend recht
Zie bijv. art. 7:668a lid 5-6, art. 7:672 lid 6 BW
Waarom collectief organiseren?
- “De gemeenschap tusschen de arbeiders ligt in de noodzakelijkheid om gezamenlijk
voor betere arbeidsvoorwaarden te strijden, de patroons worden tot
gemeenschap gedrongen door hun gezamenlijk verweer tegen den aanval der
arbeiders èn door de economische noodzakelijkheid tot concurrentiebeperking.”
(Paul Scholten 1949)
Voor een deel ook voor werkgevers heel prettig als ze collectief de
arbeidsvoorwaarden hebben bepaald met vertegenwoordigers werknemers:
1. Hartstikke efficiënt: alle werknemers weten waar ze aan toe zijn
(transactiekosten omlaag)
, Ook voor kleine werkgevers: hebben vaak geen personeelsfunctionaris
2. Helpt voor innovatie; als je een cao hebt voor 2/3 jaar geen discussie over
arbeidsvoorwaarden niet bij jou, maar ook niet bij je concurrent
Op andere manier concurreren dan via arbeidsvoorwaarden (bijv. kwaliteit
i.p.v. lagere lonen)
Arbeidsrecht is “functioneel rechtsgebied”
- ‘… het geheel van rechtsregels dat betrekking heeft op de arbeidsverhouding van de
onzelfstandige beroepsbevolking’ (inclusief het risico op ziekte,
arbeidsongeschiktheid en werkloosheid) (Boek pg. 1)
- Bronnen: Arbeidsrecht bevat zowel publiek- als privaatrechtelijke
onderdelen/elementen – verspreid over verschillende wetten en vindplaatsen
Hiërarchie (…prevaleert):
o Verdragen
o Grondwet
o Wetten
o Cao’s (collectieve arbeidsovereenkomsten)
o Iao’s (individuele arbeidsovereenkomsten)
Je hebt hiërarchie: alles wat ongunstig is voor werknemer wordt opzijgezet, maar
als iets gunstiger is voor de werknemer is het over het algemeen zo, dat dat in
stand blijft (‘bodem in contractsvrijheid’)
Gunstigheid:
o Iao’s (individuele arbeidsovereenkomsten)
o Cao’s (collectieve arbeidsovereenkomsten)
o Wetten
o Grondwet
o Verdragen
Geschiedenis van het arbeidsrecht
- “Wie nieuw recht zoekt, moet altijd vragen hoe het oude zich ontwikkeld heeft en
tegelijk waar het heen gaat als de nieuwe stap wordt gezet” (Paul Scholten)
BW anno 1894: 3 bepalingen inzake ‘arbeid’
, - Uitgangspunt: De samenleving bestaat uit vrije en gelijke burgers; het algemeen
belang wordt het best gediend wanneer deze burgers hun eigen, individuele belang in
volledige vrijheid kunnen nastreven.
Vrijheid van ieder individu om naar eigen inzicht over zijn goederen te beschikken en
daarvan de vruchten te plukken, moet gewaarborgd worden
- Kernleerstuk Contractsvrijheid = de vrijheid om te bepalen met wie en onder
welke voorwaarden een overeenkomst wordt aangegaan
- Art. 1583 en 1585 BW: ‘huur en verhuur van diensten, werk en nijverheid’
- Art. 1637 – 1639 BW: ‘huur van dienstboden en werklieden’
1638: ‘standenmaatschappij’ woord van de werkgever werd geloofd m.b.t.
loonuitbetaling
- Begin van aanpak “sociale kwestie”
1874: Kinderwet van Van Houten
1889: Arbeidswet 1889
Staatsonderzoek naar maatschappelijke toestanden arbeiders, relatie werkgever-
werknemer en arbeidsomstandigheden
1919: Oprichting ILO en invoering 8-urige werkdag in NL
- Vrees voor revoluties in eigen, Europese, landen na Russische Revolutie, gedachte
dat er iets gedaan moest worden om dit te voorkomen vandaar o.a. de invoering
- International Labour Organisation: hing onder VN
O.a. fundamenteel beginsel a.: ‘Labour is not a commodity’: arbeid is niet enkel
koopwaar (ook, maar niet enkel!)
Als je geen goede arbeidsomstandigheden biedt, leven de mensen slechts 30-
40 jaar
- 1919: Arbeidswet 1919
- 1927: Wet op de cao
1944: Regering in ballingschap denkt na over naoorlogse welvaartsverdeling en
verzorgingsstaat
- 1945-1970: geleide loonpolitiek
- 1949: Werkloosheidswet (1965/)
- 1950: Wet op de ondernemingsraden (1971/1979); Wet op de bedrijfsorganisatie
1969: De eerste gastarbeiders - ‘hippies’ - familie doorsnee c.q. Jan, Jans en de kinderen…
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JepvdBrink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,99. Je zit daarna nergens aan vast.
