Begeleiden van actief leren.
Hoofdstuk 1. Actief leren: zelfsturing en samenwerking.
1.1 Definitie en omschrijving van zelfsturing en samenwerking
Bij zelfsturend leren zorgen leerlingen er zelf voor dat ze leerdoelen
behalen. De leerkracht bepaalt samen met de leerlingen de leerdoelen, de
leerlingen gaan zelfstandig aan de slag met leeractiviteiten die bijdragen
aan het behalen van deze doelen.
Er is een onderscheid tussen zelfstandig en zelfsturend werken. Bij
zelfstandig werken verwerken de leerlingen de leerstof na de instructie
zelfstandig door opdrachten te maken. Bij zelfsturend leren bereiken de
leerlingen met begeleiding van de leerkracht zelfstandig de leerdoelen.
Samenwerkend leren: in duo’s of in groepjes werken aan leerdoelen.
Bij zowel zelfsturing als samenwerking gaat erom dat leerlingen op een
actieve manier werken; actief leren.
5 uitgangspunten die bij zelfsturing en samenwerking horen
De leerdoelen staan centraal
De leerlingen weten aan welke leerdoelen zij werken. Deze doelen zijn zo
gesteld en gecommuniceerd dat leerlingen ze begrijpen.
De leerdoelen sluiten aan bij het niveau van de leerlingen
De leerdoelen zijn afgestemd op het niveau van de leerlingen, en de
bijbehorende activiteiten zijn uitdagend. Er is hier differentiatie nodig
omdat niveaus van leerlingen verschillen.
De leerkracht heeft een begeleidende rol
De leerkracht zorgt ervoor dat de leeractiviteiten zelfstandig door de
leerlingen uit worden gevoerd, maar als het nodig is geeft hij input, hulp
en begeleiding.
De leerlingen kunnen zelf keuzes maken in het leerproces
De leerlingen krijgen ruimte om zelf keuzes te maken in wat ze leren, er is
dus ruimte voor zelfsturing.
De leerlingen werken samen
De leerlingen bespreken samen strategieën en oplossingen en wisselen
ideeën en kennis uit.
,Er zijn verschillende vormen van actief leren;
OGO ( Ontwikkelingsgericht onderwijs)
Leerlingen ontwikkelen zich niet vanzelf, het leerproces vindt vooral plaats
vanuit de zone van de naaste ontwikkeling. Een leerling werkt dus aan
zinvolle en betekenisvolle activiteiten die hij zelf nog niet zelfstandig kan
maar wel met hulp van een ander
EGO (ervaringsgericht onderwijs)
Hier wordt geleerd door te doen, door het opdoen van ervaringen.
Leerlingen ontwikkelen zich op hun eigen niveau en in hun eigen tempo.
Ze hebben invloed op het onderwijs en zijn daar ook deels zelf
verantwoordelijk voor.
Natuurlijk leren
Zelf keuzes maken en het sturen van je eigen leerproces vormen de kern
van natuurlijk leren. Het gaat uit van leer- en ontwikkelingslijnen die het
gedrag van een leerling beschrijven aan het begin en het einde van zijn
ontwikkeling. Door betekenisvolle opdrachten die de leerling zelf kiest
krijgen ze de mogelijkheid om zich op verschillende gedragsdomeinen te
ontwikkelen.
Authentiek leren
Gaat het om ontwikkelen van kennis die in te zetten is in realistische
contexten. Dat gebeurt door het leren plaats te laten vinden in een
levensechte leeromgeving, hierdoor zijn leerlingen meer gemotiveerd
Adaptief onderwijs
Adaptief onderwijs is onderwijs dat is aangepast aan de mogelijkheden en
behoeftes van de individuele leerling. Een positief pedagogisch klimaat
wordt gezien als voorwaarde voor de ontwikkeling van kinderen.
Het nieuwe leren
Ontstond begin 2000 maar is door veel ophef niet doorgezet. Leerkracht
trekt zich terug en begeleidt niet bij activiteiten.
1.2 Leertheoretische achtergrond van actief leren: het sociaal
constructivisme
Actief leren is gebaseerd op een psychologische leertheorie, het sociaal
constructivisme. Het uitgangspunt is dat leerlingen zelf hun kennis
opbouwen door actief te werken aan leerdoelen. Samenwerking met
andere klasgenoten speelt een bepalende rol in de opbouw van die kennis.
De grondleggers van het constructivisme zijn Piaget en Vygotsky, het
, gaat er vanuit dat mensen kennis opbouwen op basis van ervaringen en
door daarop te reflecteren.
In het sociaal-constructivisme perspectief op leren wordt ervan uitgegaan
dat de kennis wordt opgebouwd door contact en samenspraak met
anderen. Wat houdt kennis opbouwen nou eigenlijk in? Het verbinden van
concepten aan andere verwante concepten, naarmate je deze
verbindingen vaker gebruikt door aan de concepten te denken worden
deze verbindingen sterker. Zo werken gevoelens en ervaringen ook, als
iets niet interessant was zal je het sneller vergeten omdat het niet leuk
was. Als je vaker aan iets denkt zal de kennis opgebouwd worden.
Context verbinden aan nieuwe stof is dus belangrijk, leerlingen moeten
een gevoel of ervaring overhouden aan een bepaald onderwerp. Bij actief
leren werken leerlingen samen en spreken ze over een onderwerp
waardoor de verbindingen ook weer sterker worden. Zo valt alles samen.
De rol van de leerkracht:
- Bewaken dat alle leerlingen de kerndoelen halen
- Instructie geven bij nieuwe onderwerpen
- Benodigde hulp bieden
Andere leertheorieën
Behaviorisme (Pavlov + Skinner)
Hier staat het feitelijke observeerbare gedrag centraal. Gedrag wordt
gezien als ketens van reflexen: zodra er een prikkel of stimulus is, volgt er
een reactie of respons. Bijvoorbeeld: Een hond leert zitten op het
commando zit, bij het woord ‘zit’(S) volgt er een reactie want de hond gaat
zitten ( R ). Een koekje geven als beloning kan hier werken als een
stimulus. Dit leerproces wordt conditionering genoemd.
Conditioneren is als iets vanzelf gaat, bij de som 5x7 denkt iedereen gelijk
35. De tafels zijn geconditioneerd.
Cognitivisme
Het cognitivisme onderzoekt alle psychische processen die te maken
hebben met begrip, geheugen en herinneringen, probleemoplossing en
informatieverwerking. Cognitivisten gaan er vanuit dat alle informatie het
kort sensorisch geheugen bereikt. Door middel van aandacht wordt een
klein deel van de informatie naar het kortetermijngeheugen
getransporteerd. Informatie die als belangrijk wordt beschouwd wordt
opgeslagen in het langetermijngeheugen of wordt verwerkt in het
werkgeheugen. Dit proces wordt denken genoemd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper meestertjej. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.