Literatuur & colleges: preventie, family mediation en behandeling in de forensische
context
Inhoud
Week 1: Preventie kindermishandeling en jeugddelinquentie ............................................... 1
Week 2: Behandeling van trauma .......................................................................................... 8
Week 3: Behandeling kinderen/ouders met verstandelijke beperking ................................. 19
Week 4: Behandeling van meisjes bij (dreigende) uithuisplaatsing ..................................... 28
Week 5: Behandeling jongeren met ernstige gedragsproblemen en delinquent gedrag ....... 38
Week 6: Compexe (echt)-scheidingen ................................................................................. 52
Week 7: Pleegzorg ............................................................................................................... 63
Week 1: Preventie kindermishandeling en jeugddelinquentie
Artikel Euser et al., 2015: A gloomy picture: a meta-analysis of randomized controlled
trials revealed disappointing effectiveness of programs aiming at preventing child
maltreatment.
Intro: meta-analyse om effectiviteit van programma’s die kindermishandeling voorkomen of
verminderen te onderzoeken. RCT’s, 20 programma’s, 3 groepen (algemene populatie, risico
groepen en mishandelende groepen).
Bekend preventieprogramma: Nurse-Family Partnership, en bekend programma om
kindermishandeling te verminderen is PCIT (parent-child interaction therapy).
In huidige meta-analyse alleen RCT’s. 3 typen programma’s:
- Algemene populatie: voorkomen van mishandeling
- Risicogroep: voorkomen mishandeling
- Mishandelende gezinnen: verminderen van mishandeling
Interventie kenmerken:
- Focus: bijv. support aan ouders (sociaal, emotioneel, materieel) zonder training
ouderschap. Andere interventies bieden wel ouderschapstraining en sommige allebei.
- Manier van overbrengen: support-groep, of individuele huisbezoeken, of combi
- Moment van start van programma, leeftijd van kind.
Steekproef kenmerken:
- Interventieprogramma specifiek gericht op groep of meer algemeen.
Design kenmerken:
- Random toewijzing of niet
- Steekproefgrootte
- Of de assessment blind was voor de steekproef
- Pretest aanwezig
- Of de controlegroep ook services aangeboden kreeg
- Methode van kindermishandeling assessment (zelfrapportage of professionals)
Methode:
- 23 studies geïncludeerd, met 27 steekproeven
- Coderen: interventie kenmerken
o Focus: support, parent training, allebei, anders
, o Locatie: thuis, centrum, allebei
o Overbrengen: individueel, groep, allebei
o Duur: <6 maanden, 6-12 maanden, > 12 maanden
o Sessies: <16, 16-30, >30
o Leeftijd kind bij start interventie
- Steekproef kenmerken: continent, type steekproef (algemeen, risico, mishandelde),
etniciteit (minority, majority)
- Design kenmerken: steekproefgrootte, response rate, intent to treat (yes, no), blinde
assessment, pre-test, percentage actief op eind interventie, controle conditie, type
meting (zelf-rapportage of anders)
Resultaten:
- 20 verschillende interventieprogramma’s getest.
o 5 programma’s (25%) waren effectief in voorkomen of reduceren van KM
▪ EMP, SOS, MST-CAN, PCIT met en zonder individuele service.
- Gecombineerde effect grootte van 27 interventie effecten: d=0.13. niet significant.
- Moderatoranalyses:
o Programma’s met focus op ouderschapstraining, zowel met support of zonder
support significant meer effectief dan programma’s met alleen support.
o Interventies met gemiddeld aantal sessies (16-30) significant meer effectief dan
minder of meer sessies.
o Interventies met duur van 6-12 maanden significant effectiever dan kortere en
langere interventies.
o Interventies significant meer effectief in mishandelende steekproeven dan in
risico groepen.
o Interventies met oudere kinderen grotere effecten.
- Multivariate analyses:
o Kijken of moderatieeffecten geconfound zijn door achtergrondkenmerken van
artikelen (publicatiejaar en/of samplegrootte)
▪ Zowel publicatiejaar en samplegrootte significante voorspellers van
effectgrootte.
▪ Programmafocus significante voorspeller: parent training significant
meer effectief dan alleen support.
▪ Type steekproef niet significant. Leeftijd kind ook niet. Duur en aantal
sessies niet meer significant.
- Lange termijneffecten
o 6 studies meer dan één follow-up: gecombineerde effectgrootte niet significant.
Discussie:
- Geen significant gecombineerd effect van interventieprogramma’s.
- Wel een subset van studies met interventie-effecten
o Focus van de interventieprogramma’s: studies met alleen support niet
significant. Ouderlijke training wel.
o Significante effecten in mishandelende steekproeven, niet risicogroepen (dus
effectief voor verminderen en niet voorkomen van KM).
o Studies met gemiddelde duur en sessies meest significant.
- Veel artikelen hebben KM niet als directe uitkomstmaat, of geen volledige random
toewijzing.
- Limitaties:
o Klein aantal studies
, o Bijna alle in USA
o Algemene populatie was maar één studie
o Studies als uitkomstmaat algemene KM of één type (vooral fysieke
mishandeling)
Artikel Mejdoubi et al., 2015: The effect of VoorZorg, the Dutch Nurse-Family
Partnership, on child maltreatment and development: A RCT.
Intro:
VoorZorg is Nederlandse versie van de NFP (Nurse-Family Partnership).
Methode:
- Single blind, parallel-groep, RCT van VoorZorg.
- 460 participanten, in 20 steden in NL door huisartsen, gynaecologen
o < 26 jaar, laag educatielevel, eerste keer zwanger, maximaal 28 weken, enig
begrip van NL taal.
o Daarna tweede fase van werving: interview over de 9 risicofactoren en kijken
of ze iig 1 risicofactor hadden (single, geschiedenis of aanwezigheid van
huiselijk geweld, psychosociale symptomen, ongewilde zwangerschap,
financiële problemen, woonproblemen, geen werk/opleiding, alcohol en/of
drugsmisbruik)
- Alle vrouwen random verdeeld over controle en interventiegroep. Gestratificeerd op
regio en etniciteit. Controle groep kreeg care as usual, interventie kreeg VoorZorg.
- VoorZorg: 10 huisbezoeken tijdens zwangerschap, 20 tijdens 1e jaar en 20 tijdens 2e
jaar kind.
- Studie-uitkomsten
o Roken van moeders op 16-28 weken en 32 weken zwanger, en 2 maanden na
geboorte, en roken dichtbij kind
o Geboorte uitkomsten, zoals geboorte gewicht en leeftijd
o Borstvoeding
o Partnergeweld
o Kindontwikkeling op 6, 18 en 23 maanden met observatie en CBCL
o Kindermishandeling rapportages → Primaire uitkomst
Resultaten:
- 460 participanten: 223 controlegroep en 237 interventiegroep. 164 kinderen in
controle en 168 in interventiegroep. Gemiddeld 20 weken zwanger. Gemiddeld 9
huisbezoeken tijdens zwangerschap.
- Primaire uitkomst:
o In controlegroep 19% van de kinderen een CPS rapport, 11% in
interventiegroep. Is significant lager.
- Secundaire uitkomst:
o Van 6 tot 18 maanden na geboorte: IT-HOME scores hoger in beide groepen.
Maar niet significant verschillend tussen groepen. Op 24 maanden: IT-HOME
score in interventiegroep wel significant hoger dan controlegroep.
o In interventiegroep kinderen met internaliserende problemen significant lager
dan controlegroep. Externaliserende problemen geen verschillen tussen
groepen.
Discussie:
