De periode middeleeuwen ontstond na de val van het romeinse rijk (476 – 1500).
Levensomstandigheden in de middeleeuwen waren moeilijk: de bevolking was armoedig, ziektes
waren in overvloed en de macht was niet eerlijk verdeeld. De kerk en adel hadden de macht in deze
periode. Door de literatuur van deze tijd hebben mensen een romantisch beeld over deze periode.
De middeleeuwse samenleving
Door de grote prestaties van Karel de Grote, keizer Charlemagne, ontstaat er in de literatuur het
genre: de Karel-epiek.
- Charlemagne bestuurt vanuit een feodaal stelsel --> systeem waarbij vorsten hun land uitbesteden
aan adellijke leenmannen, vazallen. Vazallen heerste over de bevolking van het uitgeleende gebied.
- koning Louis XI vanaf 15e eeuw --> absolute monarchie, alle macht naar de koning.
- Veel oorlogen --> honderdjarige oorlog met Engeland (1337-1453). Jeanne d’Arc weet in 1729 de
winst te behalen.
- Christelijke geloof was belangrijk en de kerk had veel macht en invloed op de bevolking, via
kruistochten probeert men het geloof te verspreiden.
- Momento Mori --> gedenk te sterven en focus op de dood
Monniken en troubadours
In de middeleeuwen worden verhalen mondeling overgebracht, doordat veel mensen niet boeken
konden betalen of lezen. Troubadours zongen literaire verhalen en gedichten rondtrekkend door
dorpen. Rijm, metrum en ritmes zijn belangrijke hulpmiddelen bij het overbrengen van deze
verhalen. Vele middeleeuwse teksten hebben een religieus karakter met verschillende talen.
Teksten werden geschreven in het Oudfrans, wat dichtbij op het Latijn lijkt. In het zuiden sprak met
langue d’oc (Occitaans) en in het noorden langue d’oil.
Ridderlijke romans in de middeleeuwen
- heldendaden van koningen en ridders als moralistische en educatieve functie
- Personages strijdvaardig en trouw aan de koning --> historisch of fictieve personages met
voorbeeldfunctie.
- Thema wordt uitgewerkt in motieven
La satire Sociale
- humoristische teksten om machthebbers te bekritiseren --> satirische kluchten, treurspel
- Le roman de Renard --> weerspiegeling van de werkelijkheid
- Parodie op de heldhaftige ridderromans
Lyrische poëzie
- Rijm, metrum, muziek en dans om verhalen indrukwekkend over te brengen.
- Vanaf late middeleeuwen --> prozaroman & lyrische poëzie: korte gedichten die volgens een vast
stramien zijn opgebouwd in de ik-vorm. Dichters presenteren zich als zelfbewuste individuen waarbij
ze hun persoonlijke ervaringen delen.
François Villon (1431-1463) --> Franse dichter, dief en vagebond. In zijn gedichten kijkt hij vol spijt
terug op zijn leven.
, Metrum: versmaat, de regelmatige afwisseling tussen beklemtoonde en onbeklemtoonde
lettergrepen.
Manuscript: handgeschreven tekst
HST 2: LA RENAISSANCE
De periode wijst naar de herontdekking van de klassieke oudheid wat zich in Italië begint te
verspreiden.
Humanisme
Bij het humanisme draait het om de mens, die zelf kan nadenken en leeft in het huidige leven. Dit is
in tegenstelling met de middeleeuwen, waarbij het leven vooral gezien werd als een voorbereiding
op het hiernamaals. Carpe diem, pluk de dag en geniet van het leven. De literatuur wordt
persoonlijker en kritischer.
- Schrijvers nemen een individualistische en kritische levenshouding aan.
- Bevolking volgt niet meer blindelings godsdienstige en politieke machthebbers
Homo universalis
- Schrijvers nemen eigen ervaringen en standpunten naar voren in hun werk
- Ideale renaissancemens --> homo universalis: mens die zich op vele terreinen ontplooit (Leonardo
da Vinci)
Réformes et guerres de religion (hervorming et regionale oorlogen)
- kritiek op katholieke kerk
- Luther en Calvijn vertalen de bijbel, waardoor mensen zelf kennis kunnen opnemen en kritisch idee
vormen over het geloof.
- Boekdrukkunst --> maakt snelle verspreiding van geloofsidealen mogelijk
- Strijd tussen protestanten en katholieken veroorzaken godsdienstoorlogen. In 1572 worden in
Parijs veel protestanten afgeslacht om dit te stoppen, is er vanaf 1598 vrijheid van godsdienst.
L’Enseignement
- Door wetenschap en ontdekkingsreizen komt er nieuw kennis, waardoor ook het onderwijs
verbeterd wordt.
- Voor humanisten is het kweken van wijsheid en een kritische geest het doel in het onderwijs
Taal
- Latijn is de dominantste taal, maar het Frans komt op.
- 1539 --> Frans wordt officieel ingesteld als de verplichte bestuurlijke taal
- Joachim du Bellay --> Défense et illustration de la langue française, hierin wil hij het Frans verrijken
met klassieke en Italiaanse invloeden zodat het een evenwaardige taal is. Ook wil hij genres en
onderwerpen uit de oudheid overnemen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper oliviavanbaaren. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.