Sociale media en
nieuwe media
Hoorcolleges
Hoorcollege 1: introductie
Sociale en nieuwe media bestuderen in hun functionele contexten
- Hoe communicatie plaatsvindt
o Tussen mensen en
o Tussen mensen en organisaties
o Is sterk veranderd en continu in ontwikkeling sinds de komst van het internet
- Uitgebreid medialandschap
o Internet: nieuwe (digitale) media. Gericht op het verspreiden van informatie op top-
down manier
o Web 2.0: sociale media. Heeft zich ontwikkeld tot een interactief medium waarbij de
interactie tussen gebruikers centraal staat
Het medialandschap
- Traditionele, oude media: kranten, tijdschriften, televisie, radio
- Nieuwe (digitale) en sociale media: mobiele devices en de applicaties die daaronder vallen.
Bij sociale media staat interactie en dialoog centraal, hierdoor wordt het onderscheiden
o Niet alle nieuwe media zijn per se sociaal
Digitalisering
- Digitale cultuur biedt nieuwe kansen en stelt nieuwe eisen aan hoe we communiceren
- Maar het kent ook bedreigingen
- Wetenschappelijk onderzoek naar de invloed van sociale en nieuwe media op communicatie
door individuen en organisaties
Twee onderwerpen
1. Sociale en nieuwe media in persoonlijke contexten
2. Sociale en nieuwe media in professionele en organisationele contexten
- Vijf thema’s: (online) zelf, relaties, marketing, politiek, arbeidsmarkt
Nomofobie: een overmatige angst voor het niet continu bereikbaar zijn via een mobiele telefoon
1
,5 thema’s die aan bod komen
Thema 1: online zelf
- Communicatie via sociale en nieuwe media in persoonlijke contexten
- Hoe presenteren en profileren mensen zichzelf via sociale media
o Impressiemanagement
o Zelfpresentatie
Thema 2: online relaties
- Communicatie via sociale en nieuwe media in persoonlijke contexten
- Wat zijn de functies van virtuele vriendschappen en wat zijn de ipicaties van dating in een
online omgeving?
o Intenetdaten
o Virtuele vriendschap
Sociaal kapitaal (alles voordelen die we uit ons offline en online netwerk
kunnen halen)
Thema 3: online marketing
- Communicatie via sociale en nieuwe media in professionele, organisationele contexten
- Hoe presenteren en profileren organisaties zichzelf via sociale media marketing?
o Merkposts
o Influencers
o Viral gaan
o Personalisatie
eWOM (electronic word-of-mouth)
Thema 4: online politiek
- Communicatie via sociale en nieuwe media in professionele, organisationele contexten
- Hoe beïnvloeden sociale en nieuwe media de politiek?
o Activisme
o Polarisatie
o Nepnieuws
o Desinformatie
Cyberactivism
Thema 5: online arbeidsmarkt
- Communicatie via sociale en nieuwe media in professionele, organisationele contexten
- Wat dragen sociale en nieuwe media bij aan de arbeidsmarkt?
o Profilering
o Werving
o Virtuele samenwerking
Online personae
2
,Hoorcollege 2: wat zijn
sociale media en nieuwe
media?
Nieuwe media
- Vs. traditionele media
- Digitaal
- Overlap met oude media (bijvoorbeeld digitale tv)
- Fysieke apparaten én online platforms
- Computer-mediated communication (CMC)
o Communicatie door het gebruik van computers
Sociale media
- Onderdeel van nieuwe media
- Kernwoorden = netwerk & interactiviteit
Sociale media: historische context
- Steeds meer interactie gekomen over de tijd
- Meer beeldend
De term sociale media verwijst naar internetwebsites en -services die sociale interacties tussen
participanten bevorderen
- Voorbeelden: fora, blogs, podcasts, sociale netwerksites, apps, wiki’s etc.
Sociale media: framework
- Kaplan & Haenlein (2010): social presence theory + media richness theory
o Social presence theory: degree of mediation & degree of immediacy
Social Presence theory argues that media differ in the ability to convey the
psychological perception that other people are physically present, due to
the different ability of media to transmit visual and verbal cues (e.g.,
physical distance, gaze, postures, facial expressions, voice intonation, and so
on)
o Media richness theory: hoeveel informatie je door kunt geven met een bepaald
medium (amount of information)
- Sociale kenmerken
o Self-presentation: extent and forms of self-disclosure
Sociale media
- Interacties tussen mensen: participatiestructuur
o Hoe mensen met elkaar interacteren
o Tov andere digitale genres: two-way communication
o Dialogisch en samenwerkingspotentieel > directe interactie mogelijk
o Intergratie van sociale media met mainstream media: Netflix (Teleparty), reality tv
(hashtags, tweets)
3
, - Interacties met informatie-uitwisseling
o Onderscheid tussen interacties met uitwisseling van goods & services en informatie
o Interacties op sociale media: focus op informatie-uitwisseling en vooral
interpersoonlijke interacties (tov taakgerichte interacties)
- Kenmerken van de participanten
o Identiteit van de gebruiker (profielpagina)
o Continuüm: anoniem – pseudoniem – delen van de identiteit zijn zichtbaar –
volledige identiteit/netwerk is zichtbaar (autoriteit/status)
o Wat willen de gebruikers zelf delen + wat wordt er getoond/mogelijk gemaakt door
het platform > effect op de communicatie
- Media als modus: communicatiekanalen en media richness
o Steeds meer multimodaal (beeld, tekst, video) en dus hogere media richness
o Integratie van multimodale elementen: veel variatie (ook wat betreft tijd en binnen
1 platform)
o Maakt het mogelijk om sociale media te beschrijven > blurred modalities (erg veel
verschillende modaliteiten waardoor het analyseren van media moeilijk wordt)
- Media als technologie
o Technologische kenmerken (lay-out, templates, architectuur van een platform)
o Heeft effect of communicatie (Beperking qua aantal karakters of Twitter.
Afwezigheid van gezichtsuitdrukking: hoe uit je dan empathie?)
- Tijd
o (A)synchroniciteit > continuüm
o Hoelang blijft het online?
o Algemene trend: meer online interacties > synchroner > minder lang online (omdat
het te veel wordt om bij te houden
- Publiek
o One-to-one, one-to-many, many-to-many
o Wat is je publiek? Een bepaald doelpubliek?
Ethisch bedenkingen bij onderzoek naar sociale media
- Belang van ethische bedenkingen
o Algemeen principe: avoid harm to yourself and to others
o Onethische praktijken (bijvoorbeeld data verzinnen, fake news)
o Complexe situatie:
Wie zijn de participanten?
Ondervinden ze nadelen van het onderzoek?
Welke stappen moeten we nemen om hun rechten te vrijwaren voor, tijdens
en na het onderzoek?
o Richtlijnen
Goedkeuring krijgen via een aanvraag voor een ethische commissie
Gebaseerd op situatie in medische wetenschappen
Maar wat doen we met:
Publiceren van een quote die de identiteit van de participant
onthult; misschien wil deze persoon dit wel geheim houden?
Gevoelige data
4
