Samenvatting
Samenvatting 5 havo aantekeningen thema 5 en 6
aantekeningen voor leerlingen van 5 havo. in de aantekeningen is een samenvatting gemaakt van thema 5 en 6
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Biologie aantekeningen thema 5Transport
Externe milieu ( zeer variabel in samenstelling )
Uitwisselen van sto en
O2 en CO2 door longen of kieuwen voedingsto en door darmkanaal. Afvalsto en door
nieren en lever.
Bloed
Interne milieu ( met vrij constante samenstelling )
Weefselvocht
Lichaamscellen in de weefsels
Open bloedsomloop
- bloedvaten eindigen open in de weefsels
- Bijv. Bij de geleedpotigen
Gesloten bloedsomloop
- bloedvaten vormen een gesloten buizenstelsel
- Bijv. Bij de gewervelde dieren
- enkelvoudige bloedsomloop bij bijv. Vissen
- dubbele bloedsomloop bij vogels en zoogdieren
Bij het hart is er een dikkere wand bij de linkerkamer ( zo kan je ook onderscheid maken
tussen de linker en de rechter kamer ) want die komt bloed in de grote bloedsomloop.
Hartkleppen
Links : tweeslippipige hartklep
Rechts : drieslippige hartklep
Kransslagadersysteem : de O2- voorziening van het hart
Wat is de gemiddelde hartslag in rust?
Ongeveer 75 slagen per minuut
ff ff ff
, Hoelang duurt dan één hartslag?
Ongeveer 0,8 seconden
Duurt elke hartslag even lang?
Nee, dat hangt af van de inspanning
Een hartslag bestaat uit 3 fase
1. Systole (samentrekken) boezems > ongeveer 0,1 seconden
2. Systole (samentrekken) kamers > ongeveer 0,3 seconden
3. Diastole (ontspannen) ( hartpauze) > ongeveer 0,4 seconden
Wat is de stand van de hartkleppen en de slagaderkleppen ( halvemaanvormige kleppen )
bij elke fase?
1. Systole boezems > hartkleppen open, slagaderkleppen dicht
2. Systole kamers > hartkleppen dicht, slagaderkleppen open
3. Diastole > hartkleppen open, slagaderkleppen dicht
Bij geen enkele fase staan ze allemaal tegelijk open of dicht.
Hartslagfrequentie
- het aantal hartslagen per minuut
- Gemiddeld bij volwassenen : 70-80
- Meting bij pols of halsslagader
Het hart heeft een eigen ( = intrinsieke ) hartslagfrequentie van 100 slage per minuut met
bijsturing van buitenaf door:
- het autonome zenuwstelsel
- hartslagverhoging door het sympathische deel ( bevordert dissimilatie processen )
- hartslagverlaging door het parasympatische deel ( bevordert assimilatie processen )
- het hormoonstelsel ( o.a. adrenaline )
- Gif/genees/genotmiddelen ( o.a. cafeïne, nicotine )
Ontstaan van impulsen in de sinusknoop
Verspreiding van de impulsen over beide boezems door boezemkamerknoop
Geleiding van de impulsen via de bundel van His
Bloedsuikerspiegel
Hormoon : insuline uit de eilandjes van Langerhans
Glucose glycogeen
( in bloed ) ( in lever/ spieren )
Hormoon : glucagon uit de eilandjes van langerhans
Hormoon : adrenaline uit de bijnieren.
Adrenaline
- bijnaam > “ startshothormoon “ of “ ght-and- ight hormoon “
- Maakt het lichaam klaar voor actie
- Voor meer actie is een actiever hart nodig
- Adrenaline bevordert bij actie/ stress
- E ect lijkt op die van het sympathische zenuwstelsel
- Vandaar de bijnaam: vloeibare sympathicus
ff fi fl
, Een electrocardiogram (ECG) is een hart lmpje
Hartritmestoornis noemt men boezem brilatie
Pacemaker produceert zelfstandig impulsen
Elektroden bereiken rechter boezem via sleutelbeenader en bovenste holle ader
Het hartritme is ook van invloed op de bloeddruk
Bloeddruk stijgt > hartritme daalt > bloeddruk daalt > hartritme stijgt ….. en zo veder
Deze regeling gebeurt door negatieve terugkoppeling
Variatie in genotypen
- door geslachtelijke voortplanting heeft elke populatie veel verschillende genotypen
- De verzameling van alle verschillende genen in een populatie , noemt men de
genenpool
- De omvang van de genenpool is dus een maat voor genetische variatie
- Elk allel of gen in een genenpool heeft een eigen mate/ frequentie van vormen `;: de
zogenaamde allel- / genfrequentie
Selectiedruk op genen
- een bepaalde bloedgroep levert in Nederland geen selectievoordeel op (: selectiedruk =
0
- De verdeling van de bloedgroep in de genenpool wordt daarom door het toeval bepaalt
- De bloedgroepallelfrequentie is daardoor in de Nederlandse genenpool vrij constant r
- Is echter de selectiedruk > 0 dan treedt er verschuiving in de eenfrequenties op.
Sikkelcelanemie
HbN = allel voor normaal hemoglobine
HbS = allel voor sikkelcel hemoglobine
Maar geeft ook verhoogde weerstand tegen malaria
HbSHbS heeft ernstig sikkelcelanemie ( sterft )
HbNHbS heeft lichte vorm van sikkelcelanemie
slagaders Aders
Van het hart af naar een orgaan toe Naar het hart toe van een orgaan af
Hoge bloeddruk Lage bloeddruk
Dikkere, sterke, gladde spierlaag Dunnere, zwakkere, gladde spierlaag
Pulsgewijs/ kloppend (On) regelmatig
Dieper in het lichaam Minder diep in het lichaam
Er zijn geen kleppen aanwezig Er zijn wel kleppen aanwezig
Slagaders
Voeren het bloed van het hart weg
Aders
Voeren het bloed naar het hart toe
fi fi
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nimuvanunen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen