Hoofdstuk 6 Koolstofchemie
6.1 Alkanen en alkenen
Koolwaterstoffen
Koolstofchemie = Chemie die zich bezighoudt met het bestuderen van koolstofverbindingen
Verschillende klassen in koolstofchemie:
Koolwaterstoffen = Alle verbindingen die alleen bestaan uit koolstofatomen en
waterstofatomen (ingedeeld op grond van onderstaande kenmerken)
Onvertakt = Elk C-atoom is met maximaal 2 andere C-atomen verbonden
Vertakt = Minstens één C-atoom komt voor dat met 3 of 4 andere C-atomen is verbonden
Zie bron 6.2, dit is beide C4H10 maar anders gebouwd, bijv. de kookpunten zijn dus anders isomerie
of structuurisomerie en de twee verschillende stoffen zijn isomeren
Verzadigd = Tussen C-atomen komen uitsluitend enkele atoombindingen voor (bron 6.3)
Onverzadigd = Tussen C-atomen komen één of meer dubbele atoombindingen voor (bron 6.4)
Alkanen en alkenen
Koolwaterstof onderverdelen in reeksen waarbij opeenvolgende stoffen steeds een CH 2 -groep meer
bevatten. We bespreken 2 van dit soort reeksen: alkanen en alkenen.
Alkanen
Alkaanmoleculen kunnen vertakt en onvertakt zijn. Tussen de C-atomen
komen alleen enkelvoudige bindingen voor. Alkanen zijn dus altijd
verzadigde bindingen. (bron 6.5)
Alkenen
Alkeenmoleculen kunnen vertakt en onvertakt zijn. In een alkeenmolecuul
komt één dubbele binding tussen 2 C-atomen voor. Door die extra binding
tussen 2 C-atomen zijn er 2 H-atomen minder dan in een alkaan met
evenveel C-atomen. Alkenen zijn dus onverzadigde bindingen. (bron 6.6)
,Systematische naamgeving
Elke koolwaterstof heeft zijn eigen naam systematische naamgeving
Namen van onvertakte alkanen
Namen van onvertakte alkenen
Alkeenmoleculen worden gekenmerkt door de aanwezigheid van één dubbele binding tussen 2 C-
atomen. Een onvertakte alkeenketen heeft dezelfde naam als een onvertakte alkaanketen met
hetzelfde aantal C-atomen. Maar er is één verschil: de uitgang van de naam is niet -aan, maar -een.
Dus de naam ethaan voor H3C – CH3 , wordt dan etheen voor H2C = CH2.
Namen van vertakte koolwaterstoffen
Namen van vertakte alkanen
Vertakte alkanen hebben één of meer vertakkingen aan de hoofdketen van C-atomen. Een vertakking
heeft de naam van het overeenkomstige alkaan, maar dan met de uitgang -yl. (tabel 6.10) Als in een
molecuul dezelfde vertakking vaker voorkomt, gebruik je telwoorden om aan te geven hoe vaak.
Voor de telwoorden 2 t/m 6 gebruik je di, tri, tetra, penta en hexa (binas 66C). Regels vertakkingen in
binas 66D.
, Namen van vertakte alkenen
Let op!
Als er in een structuurformule een ethyl- en een methyl-groep
voorkomen, gaat in de naam de alfabetische volgorde voor de numerieke volgorde. Dus een
ethylgroep gaat in de naam voor een methylgroep, waarbij de voorvoegsels di-, tri-, enzovoort niet
meetellen.
6.2 Karakteristieke groepen
Karakteristieke groepen
In koolstofverbindingen kunnen behalve halogeenatomen (F, Cl, Br, I) ook zuurstof- en
stikstofatomen voorkomen. Die andere atomen geven de verbinding een karakteristieke eigenschap
die hoort bij een bepaald atoom of een bepaalde atoomgroep karakteristieke groep. Stoffen die
dezelfde karakteristieke groep hebben vormen met elkaar een groep van verbindingen. Sommige
karakteristieke groepen zijn belangrijk en geven een verandering in de stamnaam.
Halogeenalkanen
Halogeenalkanen = Alkanen waarin 1 of meer H-atomen zijn vervangen door halogeenatoom.
De stamnaam bij deze verbindingen verandert niet.
De naam, het aantal en de plaats van de halogeenatomen zet je voor de stamnaam, de stamnaam
krijgt een voorvoegsel (bron 6.18).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper liekevandemaat. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,09. Je zit daarna nergens aan vast.
