College aantekeningen
Pijn en trauma samenvatting/aantekening alle colleges
- Vak
- Pijn & Trauma
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Pijn en trauma samenvatting/aantekening alle colleges
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Pijn en traumaInhoudsopgave
College 1: Introductie.............................................................................................................................2
College 2: Orofaciale pijn........................................................................................................................3
College 3: Neuropathische pijn...............................................................................................................5
College 4: Kroon- en wortelfracturen.....................................................................................................7
College 5: Luxaties, avulsie en wortelresorptie......................................................................................9
College 6: Wortelresorpties..................................................................................................................14
College 7: Aangezichtsletsel en ontstekingen.......................................................................................15
College 8: Infecties in het hoofdhalsgebied..........................................................................................20
1
,College 1: Introductie
Tandletsel komt in verschillende vormen voor (van minder erg naar erg):
Kroonfractuur ongecompliceerd
Kroonfractuur gecompliceerd
Wortelfractuur (horizontaal)
Luxaties (lateraal, extrusief, intrusief)
Avulsie
Trauma’s kunnen ook late complicaties geven van eerdere voorvallen en kunnen ook samen
voorkomen. Voor de prognose maakt het uit in welke ontwikkelingsfase iemand zit (jong,
open apex/gesloten apex).
Termen:
Partiele pulpotomie = pulpaweefsel van deel pulpa kamer verwijderen
Volledige pupotomie = pulpaweefsel van hele pulpa kamer verwijderen
Pulpectomie = verwijderen van pulpa kanalen
Wortelkanaalbehandeling = pulpectomie, spoelen en weer vullen (de hele
behandeling)
Ongecompliceerde kroonfractuur
Geen pulpa exponatie
Pulpa necrose na een ongecompliceerde kroonfractuur komt weinig voor, maar is
sterk afhankelijk van overig tandletsel, soort behandeling en fase wortelontwikkeling
Over het algemeen weinig complicaties voor lange termijn
Gecompliceerde kroonfractuur
Pulpa ligt bloot/ge-exponeerd
Directe pulpa-overkapping
(partiele) pulpotomie: Als bloeding pulpa onder controle is, geen/gering ander
tandletsel en retetie t.b.v. restauratie
Pulpectomie: als het niet stopt met bloeden of de pt pas veel later komt. Bij open
apex liever niet, want dan ontwikkeld die niet meer goed
o Amputatie met diamantboor
o Irrigratie met fysiologisch zout
o Bloeding onder controle
o MTA
o Afsluiten met composiet
Wortelfractuur (horizontaal)
Constateren op rontgenfoto: horizontale fractuurlijn, kan
er uit zien als twee lijnen door inschietrichting
Repositie, zo snel mogelijk met semirigide splak van 4
weken
Goede prognose
Eventueel endo tot fractuurlijn en niet verder, want
apicaal blijft meestal vitaal
2
, Luxatie
Subluxatie: Beweging maar geen verplaatsing
Lateraal: Naar buiten verschoven
Extrusie: Naar onder verschoven
Intrusie: Naar binnen verschoven. Ernstigste vorm van tandletsel omdat ook de
structuren er omheen worden beschadigd. Wachten op spontane erupie of met een
tang/orthodontisch naar beneden trekken.
Prognose is afhankelijk van schade aan PDL en pulpa. Pulpa bij luxaties vaak irreversibel
beschadigd, waarna het kanaal nectorisch wordt en geinfecteerd. Bij open apex kan er nog
gewacht worden.
Complicaties:
Ankylose: botgroei waar luxatie was. Oplossing is korten spalken (2-4 weken, meer
richting 2 weken), omdat fysiologische beweging kan helpen tegen ankylose. Endo
moet beginnen binnen 2-3 weken tegen ontstekingsresorptie.
Volledige obliteratie kanaal
Externe resporptie
Oppervlakte resporptie: self-limiting. Randen van wortel wordt geresorbeert, geen
radiolucentie
Onstekingsresorptie: Randen van wortel geresorbeerd door lekkende bacterien uit
wortelkanaal richting parodontale ruimte, wel radiolucentie door verlies weefsel. Gaat
heel snel. Oplossing = endo
Vervangingsresorptie: dentine wordt vervangen door bot. Door schade aan PDL.
Geen endo want probleem ligt niet bij pulpa.
Avulsie
Onmiddellijke repositie en semi-rigide spalken 2-4 weken + endo
Prognose hangt sterk af van van extra-orale periode, transportmedium en fase van
wortelvorming. Langer dan 30 min uit mond, kans voor genezing is erg klein. <30 min wel
kans.
Kans op pulpanecrose
Extrusie
o Open apex: 10%
o Gesloten apex: 80%
Intrusie
o Open apex: 60%
o Gesloten apex: 100%
Lateraal
o Open apex: 10%
o Gesloten apex: 60%
College 2: Orofaciale pijn
Melzack & Wall pijnpoortmodel (1965):
Transductie: omzetten stimuli naar zenuwpulsen
Transmisse: geleiding van zenuwpulsen naar centraal
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tamaratenhoor. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,29. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen