Collectieve goederen zijn voorzieningen, betaald door de overheid waar iedereen gebruik van kan
maken. Je hebt 4 redenen hiervoor.
- De goederen en diensten zijn voor iedereen van belang (politie, leger).
- De overheid wil de kwaliteit van de voorzieningen behouden (de rechtspraak).
- Voor sommige voorzieningen kan je mensen niet apart laten betalen (dijken, lantaarnpalen).
- Het moet voor iedereen betaalbaar blijven (onderwijs).
Deze goederen worden geleverd door de collectieve sector, deze sector streeft niet naar winst.
Je hebt ook de particuliere sector (of marktsector), die bestaan uit burgers of bedrijven en streven
wel naar winst. Je hebt in deze sector altijd te maken met marktwering, dat betekent dat de
aanbieders met elkaar concurreren om verschillende dingen. Sommige taken laat de overheid ook
over aan particuliere sectors zoals het openbaar vervoer, het beste bedrijf krijgt een taak van de
overheid.
Soms vind de overheid dat sommige taken/diensten geen overheidstaak meer is, ze kunnen kiezen
om het te privatiseren (privatisering). Dat betekent dat particuliere bedrijven de taken in handen
neemt. Het tegenovergestelde is nationaliseren, dan neemt de overheid een bedrijf over.
De overheid probeert het gedrag van burgers te beïnvloeden, dat doen ze met 2 dingen.
- Subsidie = je krijgt op aankopen die de overheid stimuleert een subsidie (geld bedrag)
dingen zoals een zonneboiler.
- Accijns = op dingen die de overheid niet stimuleert betaal jij extra geld om het te
ontmoedigen, dingen zoals tabak.
5.2
Landen waarin de overheid bepaald wat, hoeveel, door wie en welke prijs iets geproduceerd word
noem je een planeconomie. In een vrijemarkteconomie bepalen vraag en aanbod alles en grijpt de
overheid niet in. Dit gebeurd alleen bijna nergens op de wereld.
In de Nederlandse economie bepalen bedrijven veel zelf maar als het nodig is grijpt de overheid in.
Zo’n economie noem je een sociale markteconomie. De Nederlandse overheid heeft 3 regels
opgesteld.
- Minimumloon
- Arbeidsomstandigheden
- Uitkering bij ziekte, ouderdom, invaliditeit en werkloosheid.
Als de overheid een economisch besluit moet nemen en hulp daarbij wil kunnen ze dat krijgen van
verschillende instellingen.
- CBS (centraal bureau voor de statistiek) = verzamelt informatie over bijv. economische
veranderingen of de bevolkingssamenstelling.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zoeyhopman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.