Samenvatting Geschiedenis Werkplaats havo, hoofdstuk 8: de tijd van burgers en stoommachines. Paragraaf 8.1: de industriële revolutie, paragraaf 8.2: politiek-maatschappelijke stromingen, paragraaf 8.3: democratisering, paragraaf 8.4: de emancipatiebewegingen, paragraaf 8.5: de sociale kwestie, pa...
Hoofdstuk 8: De tijd van burgers en stoommachines
-8.1: De industriële revolutie
-Industrie en samenleving
● Kleinschalige productie → mechanisatie → industrie.
● Ingrijpende verandering machines: industriële revolutie.
● Begin industrialisatie Groot-Brittannië, later VS, Europees vaste land en Japan.
● Door industriële revolutie industriële samenleving.
Grootste deel bevolking: stad, industrie en diensten belangrijkste middelen.
● Snel verhuizen naar stad → grote klasse industrie arbeiders en kapitalisten,
ertussen een middenklasse (leraren, ambtenaren, artsen, kantoorpersoneel en
winkeliers.)
-Oorzaken van de industriële revolutie
● Grote rol: ondernemers en uitvinders, ook Britse koloniale overheersing.
● Begin revolutie: textielnijverheid.
Zette spinners en wevers op platteland om stoffen te maken.
Doorbraak: aansluiting van weefgetouwen en spinnewielen op stoommachines.
● Stoommachine ontwikkeld in mijnindustrie, anders deel industriesector.
● 1784: James Watt verbeterde stoommachine, bruikbaar in veel industrieën.
● Door industriële productie → toename kwaliteit.
● Stoomtrein, 1830 eerste spoorlijn.
-De tweede industriële revolutie
● Door technologische vooruitgang → na 1890 tweede industriële revolutie.
● Ijzer → staal, soepeler en bruikbaar voor bouw bruggen en hoge
gebouwen.
● Elektriciteit → straatverlichting, telefoon en gloeilamp.
● Chemische industrie → plastics, synthetische verven en medicijnen.
● Kunstmest → toename voedingsmiddelenindustrie.
● Grotere bedrijven, systematisch gebruik maken van wetenschap.
-Aantekeningen
● Belang industriële revolutie:
- Overgang landbouwstedelijke samenleving → industriële samenleving.
- Overgang van nijverheid → produceren in fabrieken met arbeiders.
- Overgang van standenmaatschappij → klassenmaatschappij.
- Groei van steden: trek van platteland → stad.
- 1750: Groot-Brittannië.
● Waarom begon rond 1750 de industriële revolutie in Groot-Brittannië:
- Aanwezigheid van grondstoffen: ijzererts, steenkool, wol.
- Aanwezigheid ondernemers met kapitaal die wilden investeren.
- Aanwezigheid van uitvinders.
- Bezit van koloniën: katoen uit India.
- Belangrijkste factor: verbeteringen in de landbouw → bevolkingsgroei →
vraag naar voedsel en kleding nam toe → sneller produceren.
, -8.2: Politiek-maatschappelijke stromingen
-Liberalisme, nationalisme en conservatisme
● Congres van Wenen: afspraken over naoorlogse orde.
● Frankrijk → monarchie.
● Nederland → monarchie.
● Komst liberalisme:
- Vrijheid voorop
- Aanhangers Verlichting, erfgenamen van gematigde stroming binnen
democratische revolutie.
- Grondwet: koninklijke macht beperken, persvrijheid, andere burgerrechten
garanderen.
- Vrijheid burgers belangrijk, vrijheid individu alleen beperkt om te voorkomen dat
andere schade letten.
- Economische liberale vrijheid (individu met eigendom vrijheid).
- Economisch liberalisme → alle ondernemers vrijheid, regels die dit
beperkten → afgeschaft, productie → vraag en aanbod.
- Markteconomie.
● Nationalisme:
- Burgers verzetten tegen bestaande orde.
- Liefde eigen volk, recht op eigen staat → natiestaat.
- Volken eigen lot beschikken.
- Aanhang: geen eigen staten.
- Volkeren door taal, geschiedenis en cultuur met elkaar verbonden.
- Belang nationalisme:
1848: heel Europa revoluties, begin liberale regeringen.
1871: Frankrijk weer republiek.
● Conservatisme:
- Vrijheid en gelijkheid gevaarlijk → chaos.
- Leiding kerk, adel, monarchie en leger → het best.
- Sterk onder adel, geestelijken en officieren.
-Nieuwe natiestaten en agressief nationalisme
● Groeiend verzet tegen autoritaire monarchie → geen stand orde Congres
van Wenen.
● Landen laten los van elkaar.
● 1848: bloederig volksopstand → einde Franse monarchie.
● Italië: koninkrijk.
● België: liberale grondwet.
● Pruisische kanselier: beter nationalisme gebruiken dan bestrijden.
● Oorlogen → nationaal enthousiasme.
● Eind 19e eeuw: agressief nationalisme
-Socialisme
● Socialisme:
- Erfgenamen Verlichting en democratische revoluties.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper naimamaria. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
