2.1: Aardkern-aardmantel-aardkorst. Vulkanische activiteit zorgt voor waterdamp en CO2.
Waterdamp-> water (oceanen). 3 miljard jaar geleden eerste bacteriën -> CO2 naar zuurstof.
Daarna Weekdieren, schelpdieren, vissen, landplanten, reptielen, zoogdieren. Tijdschaal:
1. Precambrium. Landoppervlak= kaal, alleen leven onder water. Aan het eind leven op
land.
2. Paleozoïcum. Continenten uit elkaar-> daarna Pangea.
3. Mesozoïcum. Tijd van dino’s, Pangea uit elkaar.
4. Kenozoïcum. Na uitsterven dino’s, aan het eind-> de mens.
2.2: Massa-extincties= massaal verdwijnen groot deel leven op aarde.
< 440 mlj jaar, kouder-> landijs-> zeespiegel daalde, CO2 nam af.
< 65 mlj jaar, meteorietinslag-> stof-> geen zonnestralen-> geen licht voor
plantengroei-> massaal uitsterven leven op aarde.
Geschiedenis leven op aarde. Hoe weet men dat? Een fossiel= versteend overblijfsel van
skelet/ afdruk van dier of plant. Een fossiel dat goed bewaard is gebleven is snel begraven,
Voor rotten of uit elkaar vallen. Gesteenten en fossielen geven informatie over het klimaat
en omstandigheden vroeger. Mammoet op bodem Noordzee= vroeger koud en land.
Laag kalksteen= kalkskeletjes van zeedieren dus eerst zee. In dat kalksteen ammoniet weet
je < 250 mlj/ 65 mlj omdat die niet lang leefden. Ammonieten-> gidsfossielen= niet lange tijd
geleefd dus tijd is beter te bepalen.
3 soorten gesteenten:
Sedimentgesteente. Onstaan door laagjes zand of klei over elkaar afgezet->
samengedrukt door lagen erboven en omhoogkomen. Duurt miljoenen jaren.
Stollingsgesteenten. Vulkanische activiteit-> ondergronds stollen magma.
Metamorf gesteente. Hoge druk en/of hoge temperatuur. Hoge druk van
bovenliggende lagen.
Je weet niet wanneer maar wel welke volgorde= relatieve ouderdom
Je weet hoe oud het gesteente is= absolute ouderdom, dat kan door radioactieve
elementen-> vallen in vast tempo oud elkaar-> nauwkeurig meten hoe oud.
2.3: nuttige stoffen= delfstoffen:
Metalen. Ijzer, indium, goud, lithium, tantaal, aluminium
Fossiele brandstoffen. Steenkool, aardolie, aardgas
Diverse grondstoffen. Keukenzout, grind, kalksteen
grondstof, brandstof, bouwmateriaal. Metalen -> gewonnen uit ertsen uit de aardmantel
door het magma meegenomen naar aardoppervlak. Niet alle ersten komen naar oppervlak:
Dagbouw, gigantische hoeveelheden grond afgegraven.
Schachtbouw, ondergrondse mijnen.
Steenkool uit plantenresten, veen-> bruinkool-> steenkool. (inkolingsproces)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vvanpoorten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.