Begrippenlijst D
Anatomie
Anatomie en fysiologie hersenen en
ruggenmerg
Het centrale zenuwstel (CZS) bestaat uit alles
binnen de schedel en wervelkanaal.
Het zenuwstelsel
Grote hersenen informatie, denken,
abstractie, motoriek.
Kleine hersenen fijne motoriek, evenwicht.
Hersenstam + medulla vitale functies,
evenwicht, primitieve emoties.
Ruggenmerg + cauda motore automatiek,
reflexen.
Grijze stof bevindt zich in het binnenste gedeelte van het ruggenmerg. Het is de plaats waar de
neuronen zich bevinden en waar de informatie verwerkt wordt. Het bestaat uit diverse gebieden,
namelijk: ventraal, dorsaal, lateraal en intermediair.
Dorsale hoorn dit gedeelte is verantwoordelijk voor informatie van de zintuigen.
Intermediaire hoorn de plaats waar interneuronen worden gevonden.
Witte stof de witte stof van het ruggenmerg is de plaats waar de axonen, die informatie naar
boven en naar beneden sturen, zich bevinden. De belangrijkste functie is ook weer het verzenden
van informatie. Zoals de substantia nigra is deze ook verdeeld in verschillende delen. In dit geval
kolommen
Dorsaal verstuurt somatische informatie.
Ventraal en lateraal de efferente banen die verantwoordelijk zijn voor het verzenden van
informatie van de hersenen naar de spieren. De maken ook deel uit van het motorische
systeem.
De witte stof is dus verantwoordelijk voor de transmissie van motorische en sensorische
informatie van een breed scala aan bewegingen en sensaties, waarbij het communiceert tussen
verschillende gebieden.
Linker- en rechterhemisfeer
De linkerhersenhelft is heel belangrijk voor taal (zoals schrijven en lezen), spraak en complexe
bewegingen. Deze hersenhelft richt zich meer op details. Deze helft bestuurt de rechterkant van
je lichaam.
De rechterhersenhelft is heel belangrijk voor het waarnemen van emoties. Hij zoekt bijvoorbeeld
naar emoties in iemands stem. Deze hersenhelft is sterk in ruimtelijk inzicht, zoals richting en
afstand. Deze helft bestuurt de linkerkant van je lichaam.
Hersenstam
Vitale functies.
Evenwicht.
Primaire emoties.
Schade in hersenstam geeft
o Pupilverandering.
o Bewustzijnsverlies.
o Hartritmestoornissen.
o Uitval hersenzenuwen.
o Ademhalingspatronen.
, o Verlies van de functie van de hersenschors decorticatie (M3: abnormaal buigen)
decerebratie (M2: strekken).
Cerebellum
Coördinatie.
Fijne motoriek.
Evenwicht.
Coördinatie van spraakspieren.
Schade in cerebellum geeft
o Ataxie (verstoring in beweging en coördinatie).
o Nystagmus (onwillekeurige snelle ritmische beweging van het oog).
o Dysartrie (spraakstoornis met betrekking tot de articulatie).
o Dronkenmansgang.
Temporaalkwab
Auditore schors/Wernicke’s gebied (in dominante hemisfeer). Belangrijk voor het gehoor en
opvangen en verwerken van taal.
In de dieper gelegen gebieden in de frontaal- en temporaalkwab zit het functiegebied dat te
maken heeft met smaak en reuk.
Het functie gebied dat te maken heeft met herinneringen aan het verleden, kunst, muziek en
smaak ligt vooral op het grensgebied van de temporaal-, pariëtaal- en occipitaalkwab.
Schade aan de dominante temporaalkwab geeft
o Afname intellectuele vermogens.
o Sensore afasie (geen betekening meer kunnen geven aan taal en hier betekenisvol op
reageren).
Schade aan de niet dominante temporaalkwab
o Niet goed kunnen uitvoeren van ruimtelijke opgaven, zoals het vermogen tot tekenen. De
Temporaalkwab wordt van de frontaalkwab en de pariëtaalkwab gescheiden door de
laterale fissuur van Sylvius.
Occipitaalkwab
Visuele schors; primair gezichtsvermogen, visuele perceptie, visuele reflexen en onwillekeurige
oogbewegingen.
Schade in de occipitaalkwab geeft
o Visuele agnosie/ neglect (niet herkennen van voorwerpen).
o Gezichtsveldstoornissen zoals hemianopsie (uitval van de buitenkant van één of beide
gezichtshelften).
Frontaalkwab
Hogere cognitieve functies zoals
o Redeneren,gedragsbeheersing.
o Abstractie,organisatie.
o Concentratie,planning.
Opslag van informatie (kortetermijngeheugen, herinneringen).
Sturing van willekeurige oogbewegingen.
Regeling van willekeurige spierbewegingen (premotore + motore cortex).
Reguleren van de spraak via het spraakcentrum van Broca (in de dominante hemisfeer).
Schade in de frontaalkwab geeft
o Initiatiefverlies.
o Ontremming.
o Gedragsstoornissen.
o Motore afasie bij laesie in dominante hemisfeer.
o Hemiparese contralateraal (vóór de centrale fissuur van Rolando; motore cortex).