Hoofdstuk 1: Patiëntgericht communiceren
Patiëntgericht communiceren = een wijze van communiceren waarbij de hulpverlener zich
richt op de patiënt. De hulpverlener probeert het perspectief van de patiënt te achterhalen.
Niet alleen de ziekte begrijpen, maar ook de klacht van de patiënt.
- Communicatiestijl aanpassen aan de cliënt en de situatie tegelijkertijd jezelf blijven
- Wat mankeert de patiënt? Wat gaat er in hem om?
- Wederzijds begrip en overeenstemming bereiken
- Zoveel mogelijk de regie en de verantwoordelijkheid delen met de patiënt
- Bevordert oplossingsvermogen en zelfredzaamheid van de patiënt
Dit doet de hulpverlener om de patiënt verantwoorde, liefst wetenschappelijke bewezen, en
haalbare zorg te bieden met het uiteindelijke doel de geestelijke en lichamelijke gezondheid
van de patiënt te bevorderen
Epstein en collega’s (eersten die het begrip proberen te conceptualiseren (1955))
Belangrijk:
- De ziekte en ziekte-ervaring onderzoeken
- Gehele persoon begrijpen
- Preventie en gezondheidsbevordering integreren
- Werkrelatie te versterken
- realistisch zijn over beperkingen en mogelijkheden
Doelen:
- Het achterhalen van het perspectief van de cliënt
- Het begrijpen van zijn unieke psychosociale context
- Het bereiken van wederzijds begrip
- Rekening houden met de waarden van de patiënt
- Het delen van de regie met de patiënt
Het proces/De taken van de ggz-hulpverlener wanneer een patiënt in zorg komt.
1. Weten wat er aan de hand is? → Systematische anamnese: om de symptomen te
begrijpen en een probleemdefinitie of diagnose te kunnen stellen.
Benadering = ziektegericht, arts- of taakgericht, of biomedische communicatiestijl
, 2. Welke zorgen, ideeën, wensen en verwachtingen heeft de patiënt ten aanzien van
zijn ziekte? → De context van de klacht begrijpen. (Patiënt wil weten wat er aan de
hand is en wil zich begrepen en gekend voelen)
Benadering: affectgericht, klachtgerichte of psychosociale communicatiestijl
Biopsychosociale communicatiestijl → zowel de ziekte als de klacht van de patiënt
begrijpen.
Eigenschappen van Patiëntgerichte communicatie
- Patiëntgericht communiceren is interactief
De mate van interactie tussen hulpverlener en patiënt bepaalt voor een deel de effectiviteit
van de communicatie. De gesprekspartners zenden en ontvangen, verbaal (wat,
inhoudsniveau) en non-verbaal (hoe, betrekkings- of relatieniveau), beiden informatie.
Er is sprake van een effectieve, interactieve communicatie als gesprekspartners op elkaar
reageren en elkaar wederzijds beïnvloeden. Bij patiëntgerichte communicatie is naast een
patiëntgerichte benadering van de kant van de hulpverlener ook een actieve participatie van
de patiënt nodig (heffen elkaar op). Hulpverlener en patiënt wisselen continu informatie uit
en beïnvloeden elkaar. → patiëntgerichte communicatie is een actief proces
- Patiëntgericht communiceren is doelmatig en kosteneffectief
Door marktwerking en kostenbeheersing in de gezondheidszorg moeten gesprekken tussen
hulpverleners en patiënten doelmatig en kosteneffectief zijn → Het helpt om gespreksdoelen
op te stellen (efficiënt en effectief, evalueren en meer tevredenheid).
Het formuleren van gespreksdoelen helpt om volgens een geïntegreerd ziekte-klacht model
te werken, waarin je zowel rekening houdt met wetenschappelijk bewezen interventies, als
met de wensen en voorkeuren van de patiënt zelf.
Wil de (psychiatrische) patiënt patiëntgericht communiceren?
Wat wil de patiënt in het contact met de hulpverlener? Drie centrale vragen:
1. Wat is er met mij aan de hand? (cognitief)
2. Is dit iets om mij zorgen over te maken? (affectief)
3. Word ik serieus genomen? (affectief)
De patiënt wil weten en begrijpen hoe zijn symptomen geïnterpreteerd moeten worden, of er
iets mis is, en zo ja, wat eraan gedaan kan worden. Verder wil de patiënt zich gekend en
begrepen voelen, zijn zorgen kunnen uiten en gerustgesteld worden. Hij heeft behoeften aan
steun, acceptatie en respect, en wil niet als simulant worden aangemerkt.
De patiënt wil genezen en verzorgd worden (er is meestal sprake van beide behoeften). →
patiëntgerichte communicatie zorgt voor voldoening aan beiden behoeften.
- cognitief → ziekte- of taakgericht en probleemoplossend gedrag (ziektegericht
communicatiestijl)
- afnemen van speciële anamnese
- het stellen van een diagnose
- Affectief → klacht- of affectief gericht en ondersteunend gedrag
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauraaben. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,35. Je zit daarna nergens aan vast.