Samenvatting
Samenvatting Thema 4 - Blok 3.6 Neuropsychologie (2015/2016)
- Instelling
- Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR)
Alle literatuur van thema 4 van blok 3.6 Neuropsychologie (Erasmus Universiteit Rotterdam 2015/2016)
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 29 pagina's
Voorbeeld 4 van de 29 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Blok 3.6 Neuropsychologie - Thema 4: Ontwikkeling en verouderingFAS
Mattson, S. N., Crocker, N., & Nguyen, T. T. (2011). Fetal alcohol spectrum disorders:
neuropsychological and behavioral features.
Inleiding
- Aanpassingen van het ontwikkelende brein en de resulterende neurobehavioral tekorten zijn de meest
verwoestende gevolgen van prenatale blootstelling aan alcohol.
- Fetal alcohol spectrum disorders (FASD): de effecten van prenatale blootstelling aan alcohol
- Fetal alcohol syndrome (FAS): de ernstigste vorm van FASD
- Blootstelling aan alcohol in de baarmoeder is geassocieerd met cognitieve beperkingen op
verschillende neuropsychologische domeinen, inclusief algemene intellectuele prestatie, executieve
functies, leren en geheugen, taal, visuospatieel vermogen, motorische functies, aandacht en activiteit
niveau evenals gedragsproblemen zoals adaptieve disfunctie, academische moeilijkheden, en
verhoogde hoeveelheid psychiatrische stoornissen.
Doel artikel: uitgebreid overzicht geven van de neuropsychologische gevolgen van zware prenatale
blootstelling aan alcohol.
Diagnostische terminologie
- FAS wordt in het artikel gebruikt om te refereren naar patiënten die voldoen aan de diagnostische
criteria voor FAS, zoals beschreven door het Institute of Medicine (IOM)
- FASD wordt gebruikt om te refereren naar de grotere groep patiënten die zijn aangetast door
prenatale blootstelling aan alcohol en die mogelijk niet voldoen aan de diagnostische criteria voor FAS.
o Hieronder vallen mensen met FAS, gedeeltelijke FAS, of alcohol-related neurodevelopmental
disorder (ARND)
- Over het algemeen is de hoeveelheid geconsumeerde alcohol gecorreleerd met de ernst van de
uitkomsten.
o Het patroon van alcohol blootstelling kan deze effecten modereren, binge-achtige
blootstelling resulteert vaak in meer ernstigere tekorten dan chronische blootstelling
o Alcohol blootstelling tijdens verschillende periodes in de foetale ontwikkeling kunnen het
patroon en de ernst van de structurele en functionele abnormaliteiten sterk beïnvloeden.
Algemene intelligentie
- Een van de meest voorkomende neurocognitieve bevindingen bij degenen die zijn blootgesteld aan
alcohol tijdens de zwangerschap is verminderde intellectuele capaciteit
- De meerderheid van de mensen met de diagnose FAS zijn niet intellectueel beperkt (= IQ < 70), en een
intellectuele beperking is ook een noodzakelijk criterium voor de diagnose FAS.
o FAS wordt wel gezien als een van de belangrijkste identificeerbare oorzaken van mentale
retardatie
- Veel aangetaste mensen laten beperkte intellectuele vermogens zien, zelfs in de afwezigheid van
gezichtskenmerken en groeivertraging, hoewel kinderen met de diagnose FAS vaak ernstigere
beperkingen hebben dan degene die prenataal zijn blootgesteld aan FAS maar geen dysmorfe
kenmerken hebben voor een diagnose.
- Kinderen met FAS hebben een lagere gemiddelde IQ-score dan kinderen met gedeeltelijke FAS en
ARND.
o De gemiddelde IQ-score van mensen met ernstige prenatale blootstelling aan alcohol is 70
voor degenen met FAS en 80 voor niet-dysmorfe mensen.
- Relatie tussen algemeen cognitief functioneren en de hoeveelheid dysmorfe kenmerken en
groeitekorten.
- IQ-score is significant gecorreleerd met psychopathologie; kinderen met gemiddelde tot ernstige
intellectuele handicap ervaren een grotere psychiatrische verstoring, en IQ-scores lager dan 50 geven
een slechte psychiatrische uitkomst
- Er is weinig onderzoek naar het intellectuele vermogen van mensen met lagere niveaus van alcohol
blootstelling en de resultaten die er zijn spreken elkaar tegen.
1
, Blok 3.6 Neuropsychologie - Thema 4: Ontwikkeling en veroudering
Executieve functies
- Executieve functies zijn gerelateerd aan frontale-subcorticale circuits met betrekking tot projecties van
de frontale kwabben naar de basale ganglia en de thalamus, waarvan is vastgesteld dat deze
kwetsbaar zijn voor prenatale blootstelling aan alcohol
- Executieve functies = het vermogen om een geschikt probleemoplossende set te behouden voor de
verwezenlijking van een toekomstige doel
o Cognitieve vermogens: planning, respons inhibitie, werkgeheugen en het heeft betrekking op
het integreren van meer basis processen zoals aandacht, geheugen, sensaties, perceptie en
motorische activiteit.
- Kinderen die tijdens de zwangerschap zijn blootgesteld aan alcohol zijn vertraagd op executieve
functie taken, inclusief metingen van problem-solving, plannen, concept formatie en conceptuele set
shifting, verbale en non-verbale fluency, respons inhibitie en werkgeheugen.
Problem-solving en plannen
- Kinderen die zijn blootgesteld aan alcohol laten het volgende zien: toegenomen perseveraties op
onjuiste strategieën, verhoogde regel schendingen, minder geslaagd voor items in het algemeen, en
verminderde tijd om een strategie te plannen om elk probleem op te lossen dan controles
Concept formatie en set-shifting
- Moeilijkheden met het vormen en identificeren van abstracte concepten en het verschuiven naar een
nieuwe conceptuele categorie
- De bevindingen suggereren dat kinderen met een historie van prenatale alcohol blootstelling
moeilijkheden hebben met het vormen en verschuiven van concepten en het analytisch denken, wat
zorgt voor verminderde problem-solving vermogens.
Fluency
- Tekorten op zowel traditionele en set-shifting metingen van verbale en non-verbale fluency
o Verbale fluency: tekorten zijn groter op letter fluency dan op category fluency taken
o Non-verbale fluency: bevindingen zijn minder duidelijk dan bij verbale fluency
Inhibitie controle
- Meer fouten op de stroop taak dan controles, vooral bij de switching en interference condities
- Studie: FAS en gedeeltelijke FAS deelnemers inhibeerde hun respons net zo goed als de controle groep
bij een Go/No-Go taak, maar het niveau van neurale activatie was groter bij kinderen die prenataal
waren blootgesteld aan alcohol à grotere cognitieve moeite
- Slechte uitkomsten op theory of mind metingen
Werkgeheugen
- Tekorten in het houden en manipuleren van informatie in het werkgeheugen
- Vaak gebruikte meting van het werkgeheugen dat gevoelig is voor prenatale alcohol effecten is de
achterstevoren conditie van de digit span subtest van de WISCC
- Niet alleen tekorten op het verbale werkgeheugen, maar ook op het visuospatiële werkgeheugen.
Leren en geheugen
- De hippocampus is bijzonder gevoelig voor de teratogene effecten van prenatale blootstelling aan
alcohol
Verbaal leren en geheugen
- Tekorten in zowel leren en recall van verbale informatie
- Tekorten zijn aanwezig in zowel kinderen met als zonder de fysieke kenmerken van FAS
- Het is mogelijk dat het geheugen beter wordt met de leetijd bij de minder aangetaste kinderen
Non-verbaal leren en geheugen
- Ook hier tekorten op leren en recall
- Veel verschillende resultaten
- Kinderen met FASD hebben een slechte spatiële recall op de Rey-Osterrieth Complex Figure taak
- Mogelijk dat beperkingen in het spatiële geheugen verklaard kunnen worden door tekorten in de
lagere orde processen
Taal
Gemixte resultaten op het effect van prenatale blootstelling aan alcohol op taalvaardigheden
- Retrospectieve studies
2
, Blok 3.6 Neuropsychologie - Thema 4: Ontwikkeling en veroudering
o Prenatale blootstelling aan alcohol geassocieerd met spraak en taal verstoringen
o Beperkingen op woord begrip, benoem vermogen, articulatie, grammatische en semantische
vaardigheden, pragmatisme en expressieve en receptieve vaardigheden.
- Prospectieve studies (meer dubbelzinnig)
o Fonologische verwerkingstekorten waren gerelateerd aan prenatale blootstelling aan alcohol
o Lage niveau van alcohol blootstelling geassocieerd met significant lager taalbegrip en
expressie in kinderen van 13 maanden, 2 en 3 jaar oud.
§ Geen tekorten meer bij 4, 5 en 6 jarige leeftijd
o Recente studie vond geen associatie tussen niveau van alcohol blootstelling en
taalachterstand op 2 jarige leeftijd.
- Tijdens sociale interacties hebben kinderen met FASD moeite met het balanceren van linguïstische en
sociaal cognitieve taak eisen om een contextueel geïntegreerde toespraak te produceren.
Visuospatiële vaardigheden
Onderzoek hiernaar is gelimiteerd, maar tekorten in visuele-spatiële perceptie en constructie worden gezien bij
kinderen met een geschiedenis van prenatale blootstelling aan alcohol.
- Prenatale blootstelling aan alcohol wordt geassocieerd met een abnormale ontwikkeling van de
hippocampus structuur en het functioneren. à visuele-spatiële vaardigheden hangen af van de
mediaal temporale kwab en het functioneren van de hippocampus, dus is zou alcohol invloed kunnen
hebben op deze vaardigheden.
- Klok teken taak: FAS kinderen herinnerde de essentiële kenmerken van een klok maar negeerde de
details zoals de ruimte tussen de nummers.
- Alcohol kan mogelijk zorgen voor een vorm van constructionele apraxie
- Visuele-spatiële perceptie tekorten bij kinderen met FASD kunnen het spatiële geheugen beïnvloeden,
maar deze tekorten zijn niet volledig verantwoordelijk voor de beperkingen in het spatiële geheugen
Motorische functies
- Veel studies naar FASD suggereren een associatie tussen blootstelling aan alcohol en slechte
motorische prestaties
- Recente studies:
o Kinderen die prenataal zijn blootgesteld aan grote hoeveelheden alcohol laten beperkingen
zien in zowel de fijne als de grove motorische vaardigheden.
o Jonge kinderen met FAS laten klinisch belangrijke ontwikkelingsachterstanden zien in de fijne
maar niet in de grove motorische vaardigheden.
- Deze bevindingen zijn niet raar gezien de effecten van alcohol op hersenregio’s die geassocieerd zijn
met motorisch functioneren zoals het cerebellum en de basale ganglia.
- Ook sprake van perifere motorische zenuw schade naast schade aan de hersenen à atypische spier
ontwikkeling en verminderde motor neuronen enz.
- Ook vervormingen van het skelt van de handen en voeten en vertraagde rijping van het skelet
Aandacht en activiteit niveau
- Hyperactiviteit en aandacht tekorten worden vaak gezien bij kinderen die prenataal zijn blootgesteld
aan veel alcohol
- FAS kinderen trillen veel, zijn hyperactief en prikkelbaar.
- Tekorten in de aandacht op neuropsychologische taken van waakzaamheid, reactietijd, en
informatieverwerking
- Vaker ADHD op een hyperkinetische stoornis
- Beperkingen in het investeren, organiseren en behouden van aandacht en in het inhiberen van
impulsieve reacties
Academische beperkingen
- FASD kinderen hebben moeite met academische functioneren
- Tekorten op zowel de verbale als de wiskundige domeinen en deze tekorten blijven bestaan na
controle voor IQ
- Wiskunde wordt gezien als een specifiek gebied van zwakte
3
, Blok 3.6 Neuropsychologie - Thema 4: Ontwikkeling en veroudering
- FASD kinderen laten abnormaliteiten zien in hersenregio’s die belangrijk zijn voor wiskunde
verwerking, zoals de linker en rechter pariëtale regio’s en de mediale frontale gyrus.
- Lineaire dosis-respons relatie tussen prenatale blootstelling aan alcohol en wiskunde prestaties
- Relatie tussen blootstelling aan alcohol en verbale academische domeinen wordt beter voorgesteld
door een drempelwaarde effect
Klinische en gedrag kenmerken
- Ernstige prenatale blootstelling aan alcohol zorgt voor met gedrag en emotionele verstoringen
- Klinisch significante scores op verschillende externaliserende gedrag domeinen, zoals sociale
problemen, aandachtproblemen en agressief gedrag schalen.
- Ook internaliserende probleem gedragingen, maar het verschil met de controlegroep is minder dan bij
de externaliserende probleem gedragingen.
- Prenatale blootstelling aan alcohol wordt geassocieerd met een negatief affect en toegenomen risico
op een depressieve stoornis in de kindertijd.
- Andere studies vinden een dosis-respons relatie tussen prenatale blootstelling aan alcohol en
gedragsproblemen
- Sommige studies zeggen dat moederlijke psychopathologie een betere voorspeller is voor
internaliserende problemen bij kinderen met FASD en dat blootstelling aan alcohol meer direct
gerelateerd is aan externaliserende problemen. à andere studies vinden die relatie met
externaliserende problemen niet wanneer omgevingsfactoren worden meegenomen
- Toegenomen hoeveelheid stemming verstoringen bij FASD kinderen
- Hogere niveaus van prenatale blootstelling aan alcohol zijn gerelateerd aan een toegenomen negatief
affect en depressieve symptomen maar deze relatie wordt gemedieerd door de moeder-kind
interacties, zoals lagere niveaus van emotionele ondersteuning en verminderde expressie van positief
affect van moeder
- Gedragsmoeilijkheden en psychopathologie van kinderen met FASD blijft in de volwassenheid bestaan
en resulteren vaak in ongunstige uitkomsten zoals middelenmisbruik.
- Socialisatie is waarschijnlijk het meest aangetaste domein binnen het adaptief functioneren à
socialisatie vaardigheden bij kinderen met FASD verbeteren niet met de leeftijd.
- Verslechterde sensorische verwerking
Neurobehavioral profiel
De voorgaande data kan gebruikt worden in het maken van een neuropsychologische profiel van sterktes en
zwaktes dat gebruikt kan worden bij het identificeren van aangetaste individuen en voor het richten van de
klinische interventie op specifieke domeinen.
- Het profiel voor kinderen met FASD wordt gekarakteriseerd door: algemene tekorten in het
intellectuele vermogen en relatieve tekorten in de executieve functies, visuele aandacht, verbale en
non-verbale leren, motorische functies, sociale vaardigheden, externaliserende gedragingen en het
adaptief functioneren.
o Relatieve sterktes of gebrek aan beperkingen zijn aanwezig in auditieve aandacht, retentie
van verbale informatie en basis taal functies.
Vergelijkingen met ADHD
Kinderen met FASD hebben een verhoogd risico op ADHD, maar beiden groepen kunnen gekarakteriseerd
worden door verschillende neurobehavioral profielen.
- De twee klinische groepen zijn gelijk op ouder rapportages van aandacht, communicatie en socialisatie
aspecten van adaptief functioneren en op prestaties op de Wisconsin Card Sorting Test.
- Kinderen met FASD en ADHD zijn ook te onderscheiden, namelijk op de volgende cognitieve
domeinen:
o Aandacht:
§ ADHD wordt gekarakteriseerd door moeilijkheden met het focussen en behouden
van aandacht, terwijl FASD geassocieerd is met tekorten in het verschuiven van
aandacht en het coderen van informatie en de flexibiliteit bij probleem oplossen.
§ Go/No-Go taak: kinderen met ADHD, ongeacht prenatale blootstelling aan alcohol,
lieten slechtere inhibitie controle zien, maar alleen kinderen met ADHD zonder
prenatale blootstelling aan alcohol lieten verminderde neurale verwerking zien à
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Roos134. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 82191 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen