Mechanismen van Gezondheid en Ziekte | Joris van Doremalen
Genetica (MGN)
De genetica omvat verschillende vormen genetische
variatie die, al dan niet, effect hebben op genexpressie en
eiwitfunctie. Dit kan lopen van hele grote chromosomale
afwijkingen tot de kleinste veranderingen in slechts één
basepaar. Ook wordt hierbij gekeken hoe dit kan leiden
tot genoomvariatie en hoe dit samenhangt met ziekte
gerelateerde kenmerken in monogene (mendeliaans) en
multifactoriële aandoeningen.
Chromosomale afwijkingen
Numerieke afwijkingen worden veroorzaakt door fouten bij de verdeling van chromosomen tijdens
de celdeling, waardoor het aantal exemplaren van een chromosoom kan verschillen. Structurele
afwijkingen worden veroorzaakt door fouten bij DNA-replicatie of door DNA-schade (door straling of
chemische stoffen). Wanneer hierbij stukken van de lange arm verdwijnen leidt dit tot vroeg-
embryonale dood. Een derde groep chromosomale afwijkingen wordt aangeduid met de term
mozaïcisme, waarbij een individu slechts in een deel van zijn/haar cellen een chromosomale
afwijking heeft. Copy-number variatie (CNV) is een voorbeeld van variatie die meerdere nucleotides
betreft. Tot deze categorie behoren ook de inversies, inserties, deleties en duplicaties.
Klasse Type Uitleg
Aneuploïdie Numerieke afwijkingen van chromosomen
(Aan te tonen met een karyogram)
Monosomie De afwezigheid van één chromosoom
Trisomie De aanwezigheid van één extra chromosoom. Vaak bij chromosoom 21
Numeriek
(Downsyndroom), aangezien deze het minste genen bevat en het kind
daardoor de zwangerschap overleefd.
Tetrasomie De aanwezigheid van twee extra chromosoom(delen)
Polyploïdie Vermenigvuldigingen van het aantal chromosomen (normaal diploïd: 2n)
Triploïdie Eén vermenigvuldiging van het aantal chromosomen, waardoor er 69
chromosomen zijn, i.p.v. 46 (3n)
Translocatie Onderlinge uitwisseling van genetisch materiaal tussen chromosomen.
Gebalanceerd = van al het genetisch materiaal is voldoende aanwezig.
Ongebalanceerd = te veel of te weinig genetisch materiaal aanwezig.
Reciproke Minimaal 2 chromosomen worden gebroken en wisselen fragmenten uit.
(Aan te tonen met FISH voor specifieke translocatie)
translocatie Maar het totale aantal chromosomen blijft 46. Als de fragmenten
ongeveer even groot zijn, is zo’n translocatie moeilijk aan te tonen.
Robertsonian Kan alleen bij twee acrocentrische chromosomen. Hun lange armen
translocatie fuseren (=centric fusion). Korte armen bevatten alleen info voor rRNA,
Structureel
deze gaan verloren. Hierdoor is het aantal chromosomen 45.
Acrocentrisch = korte armen ontbreken
Submetacentrisch = korte armen zijn verkort
Metacentrisch = korte armen zijn normale lengte
Deletie Verlies van een deel van een chromosoom, wat zorgt voor monosomie
van dat deel van het chromosoom.
Insertie Wanneer een deel van een chromosoom toegevoegd wordt aan een
ander chromosoom.
Inversie Segmenten op een enkel chromosoom zijn gewisseld van positie.
Paracentrisch = beide breuken in dezelfde chromosoomarm.
Pericentrisch = breuk in beide chromosoomarmen.
89
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JorisVD. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.