Celdeling is wanneer uit een moedercel 2 genetisch identieke dochtercellen ontstaan. De
moedercel gaat dan op in de dochtercellen. Dit is belangrijk voor een organisme:
- Het is van belang bij de groei en voortplanting van het organisme.
- Het kan cellen vervangen die oud of beschadigd zijn.
Ongeslachtelijke voortplanting zorgt voor nakomelingen die genetisch identiek zijn aan de
ouder. Eencelligen planten zich via dit voor. Ze delen zich, waarvan elke cel uitgroeit tot een
nieuw organisme. Door knopvorming, uitlopers en bollen gebruiken planten ongeslachtelijke
voortplanting om zich voor te planten. Lees nog even door in het boek.
Ongeslachtelijke voortplanting kan ook op kunstmatige wijze. Wanneer via ongeslachtelijke
voortplanting een organisme ontstaat met dezelfde genetische eigenschappen als het
moederorganisme, is dit een kloon.
Er zijn 2 soorten argumenten tegen klonen:
1. Ethische argumenten: ‘Je mag niet op de natuur ingrijpen.’ ‘Dieren mogen niet
worden gebruikt voor onderzoek.’
2. Biologische argumenten: ‘De dierlijke nakomelingen hebben afwijkingen en sterven
soms jong.’ ‘Planten kunnen vatbaar zijn voor ziekten door dezelfde genen.’
Er zijn 3 soorten manieren van klonen:
1. De weefseltechniek of stekken: Bij planten wordt dan een stuk van de stengel
afgesneden waaruit een nieuwe plant kan ontwikkelen. Ook is er weefselkweek.
Van een gezonde plant wordt er dan weefsel gepakt en op een bodem met
plantenhormonen gezet. Hier gaat het groeien en ontstaat de callus, dit is nog
ongedifferentieerd, dus het kan nog van alles worden. Hierna worden hier weer
stukjes weefsel van gepakt en geplaatst op een nieuwe bodem met nieuwe
hormonen. Zo kan op grote schaal planten ontstaan met dezelfde genetische
eigenschappen.
2. Embryosplitsing: Het klompje cellen na de bevruchting wordt gesplitst en geplaatst
in de baarmoeder waar het uitgroeit tot een baby organisme.
3. Celtransplantatie (SCNT): Uit bijv een koe wordt een eicel gehaald en daaruit wordt
de kern verwijderd. Een kern van een ‘superkoe’ wordt dan toegevoegd en deze cel
groeit dan tot een klompje cellen. Vervolgens wordt deze geplaatst in de baarmoeder
van een draagkoe en groeit het uit tot een kalf.
Bij een celdeling ontstaan 2 cellen met dezelfde set chromosomen, het DNA wordt dus
gekopieerd. Voor de celdeling spiraliseren de chromosomen, waardoor de chromosomen
dikker en korter waardoor ze te zien zijn met de lichtmicroscoop. Na de deling ontrollen ze
weer.
De celcyclus:
1. Eerst is de M-fase, hier gebeurt mitose, de kerndeling en celdeling.
2. Dan komt de G 1-fase, dit is de fase tussen de S- en M-fase. Hier kan bepaalt worden
of de cel in rust komt, want dan gaat het in de G 0-fase.
3. Zo niet, dan komt het in de S-fase, hierin gebeurt de DNA-replicatie of
DNA-synthese. De kopieën blijven nog aan het eerdere chromosoom zitten en elk
DNA-molecuul heet dan een chromatide → 1 chromosoom bestaan dan uit 2
chromatiden. Ze zitten aan elkaar vast bij het centromeer.
4. Hierna komt de G 2-fase, dit zit tussen de S-fase en M-fase.
5. Tot slot komt de M-fase weer en begint het hele proces opnieuw.
De tijd tussen de verschillende M-fases heet de interfase: bestaat uit de G 1- S- en G 2-fase.
De mitose in stappen:
1. Profase: hierin verdubbelt het centrosoom (waarin de centriolen, kleine cilindertjes
van eiwitten liggen) en rolt het DNA op.
2 Prometafase: hierin verdwijnt het kernmembraan Verder beweegt elk centrosoom
, 2. Prometafase: hierin verdwijnt het kernmembraan. Verder beweegt elk centrosoom
naar één kant van de cel terwijl er tussen hun trekdraden of microtubili ontstaan.
Deze trekdraden vormen een soort koepel rondom de chromosomen.
3. Metafase: hierin hechten de trekdraden aan elk centromeer, waardoor er aan beiden
chromatiden een trekdraad zit.
4. Anafase: in de anafase krimpen de trekdraden, waardoor van elke set één van de
chromatiden naar een andere kant van de cel wordt getrokken → elke chromatide
weer 1 chromosoom.
5. Telofase: hierin vormen er 2 kernmembranen, waardoor er 2 kernen ontstaan met
elk hetzelfde aantal chromosomen. Tot slot snoert het kernmembraan beide kernen
in en ontstaan 2 cellen.
Na de celdeling is er
sprake van plasmagroei
en ontstaan meer
organellen. ^ binas 76
★ Paragraaf 2 ~Geslachtelijke voortplanting
Bij geslachtelijke voortplanting smelten 2 geslachtscellen of gameten tijdens de
bevruchting samen: de celfusie. Omdat een normale cel 46 chromosomen heeft, komt elke
chromosoom 2 keer voor → dit is een diploïde cel (2n).
Als 2 cellen fuseren met 46 chromosomen, krijgt de nieuwe cel 92 chromosomen, wat niet
goed is. Daarom hebben geslachtscellen maar 23 chromosomen en komt elke chromosoom
1 keer voor → dit zijn haploïde cellen (n). Cellen die niet tot de geslachtscellen horen heten
somatische cellen. Na de bevruchting ontstaat een diploïde cel: de zygote.
Geslachtscellen worden gemaakt tijdens de reductiedeling of meiose. Bij mannen gebeurt
dit in de testes en bij de vrouwen in de ovaria.Meiose gaat als volgt:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anneloesprins07. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
