Samenvatting

Samenvatting Biological Psychology, ISBN: 9781337408202 Biopsychologie (PSBA1-11)

0 keer verkocht

Vak
Biopsychologie (PSBA111)

Instelling
Rijksuniversiteit Groningen (RuG)

Boek
Biological Psychology

Een samenvatting van het boek Biological Psycology van het vak Biopsychologie aan de RUG. Het bevat ook delen van de colleges en is ingedeeld per hoofdstuk.

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 51 pagina's

Bekijk voorbeeld

Heel boek samengevat? Ja
Geupload op 12 januari 2023
Aantal pagina's 51
Geschreven in 2019/2020
Type Samenvatting

biologie
biopsychologie
brein
hersenen
zenuwstelsel
neuronen
cellen
bloed hersen bariere
actiepotentiaal
synapsen
neurotransmitter
visie
horen
voelen
receptoren
spieren
beweging
cortex
slaap
leren
geh

Volgen

manonhut Lid sinds 2 jaar 14 documenten verkocht

Biopsychologie
Hoofdstuk 1: Nerve Cells and Nerve Impulses

Het Statische Brein?
- ‘Snoeien’ van cellen en cel-verbindingen tijdens vroege ontwikkeling
- Myeline-vorming tot ca. 20 jaar (belangrijk voor het maken van beslissingen)
- Aantoonbare veranderingen t.g.v. leeromgeving:
o cel-structuur (dendrieten)
o synaptische verbindingen
o corticale reorganisatie
- ‘Use it or lose it’ (“healthy aging”) --> je moet je hersenen blijven gebruiken

Het zenuwstelsel bestaat uit twee soorten cellen, neuronen en gliacellen. Neuronen ontvangen
informatie en verzenden deze naar andere cellen.

De structuur van een cel van een dier
Neuronen hebben veel gemeen met de rest van de lichaamscellen. Het oppervlak van een cel is zijn
membraan, een structuur die de binnenkant van de cel van de buitenomgeving scheidt. Met
uitzondering van rode bloedcellen van zoogdieren hebben alle dierlijke cellen een kern, de structuur
die de chromosomen bevat. Een mitochondrion (energie) is de structuur die metabole activiteiten
uitvoert en de energie levert die de cel voor alle activiteiten gebruikt. Ribosomen (eiwit-productie)
zijn de plaatsen in een cel die nieuwe eiwitmoleculen synthetiseren. Eiwitten leveren
bouwmaterialen voor de cel en vergemakkelijken chemische reacties. Sommige ribosomen zweven
vrij in de cel, maar andere zitten vast aan het endoplasmatisch reticulum, een netwerk van dunne
buizen die nieuw gesynthetiseerd eiwit naar andere locaties transporteren.

Classificatie op basis van functie:
- Motorneuronen (beweging) --> met zijn soma in het ruggenmerg, ontvangt excitatie door zijn
dendrieten en voert impulsen langs zijn axon naar een spier.
- Sensorische neuronen (waarneming) --> is aan het ene uiteinde gespecialiseerd om zeer
gevoelig te zijn voor een bepaald type stimulatie, zoals licht geluid of aanraking.
- Interneuronen (geven signalen door) --> als de dendrieten en axon van een cel volledig
binnen een enkele structuur zijn ingesloten.

,Structuur van een neuron
Dendrieten zijn vertakkingsvezels die dichter bij hun uiteinden worden. Het oppervlak van de
dendriet is bekleed met gespecialiseerde synaptische receptoren, waarbij de dendriet informatie
ontvangt van andere neuronen. Veel dendrieten bevatten dendritische stekels, korte uitlopers die
het beschikbare oppervlak voor synapsen vergroten.
Het cellichaam bevat de kern, ribosomen en mitochondriën. Het grootste deel van het metabolische
werk van een neuron vindt hier plaats.
Het axon is een dunne vezel met een constante diameter. Het axon vervoert een impuls naar andere
neuronen, een orgaan of een spier.
Veel axonen van gewervelde dieren zijn bedekt met een isolerend materiaal dat een myeline-
omhulsel wordt genoemd met onderbrekingen die bekend staan als knooppunten van Ranvier.
Axons van ongewervelde dieren hebben geen myelineschede. Hoewel een neuron veel dendrieten
kan hebben, kan het maar één axon hebben, maar het axon kan takken hebben. Het einde van elke
tak heeft een zwelling, een presynaptische terminal genoemd. Op dat moment geeft het axon
chemicaliën af die door de kruising tussen dat neuron en een andere cel gaan.

Motorneuron

sensorische neuron

Anatomische termen
- Afferent axon --> “naar toe” (informatie naar een structuur) (elke sensorische neuron)
- Efferent axon --> “van af” (informatie weg van een structuur) (elke motor neuron)

Glia, de andere componenten van het zenuwstelsel, vervullen vele functies. Glia overtreft meer dan
de neuronen in de hersenschors, maar er zijn meer neuronen dan glia in verschillende andere
hersengebieden.

Typen gliacellen
- Astrocyten (star-shaped)
o Verwijdt bloedvaten om meer voedingsstoffen in actieve gebieden te brengen.
o Synchroniseert activiteit van neuronen onder andere door opnamen chemische
stoffen uitgescheiden door axon.
- Microglia
o Verwijderen dode en beschadigde neuronen
o Verwijderen virussen en schimmels
o Zijn onderdeel van het immuunsysteem

, - Oligodendrocyten (centraal zenuwstelsel) en Schwann cellen (perifeer zenuwtelsel)
o Vormen myeline (isolatie-materiaal)
- Radiale glia cellen
o Leiden de migratie van neuronen en de groei van hun axonen en dendrieten tijdens
de embryonale ontwikkeling
o Daarna veranderen ze in neuronen, astrocieten en oligodendrocieten

Bloed-hersen barrière
Wanneer een virus een cel binnendringt, extruderen de mechanismen in de cel virusdeeltjes door het
membraan, zodat het immuunsysteem ze kan vinden. Wanneer de cellen van het immuunsysteem
een virus ontdekken, doden ze het en de cel waarin het zich bevindt.
De bloed-hersenbarrière is afhankelijk van de endotheelcellen die de wanden van de haarvaten
vormen. Buiten de hersenen worden dergelijke cellen gescheiden door kleine openingen, maar in de
hersenen zijn ze zo nauw verbonden dat ze virussen, bacteriën en andere schadelijke chemicaliën
blokkeren.
- Passief transport --> sommige moleculen kunnen vrij in en uit het bloedvat bewegen
- Actief transport --> kost energie door bloedband heen te komen (een eiwit-gemedieerd
proces dat energie verbruikt om chemicaliën uit het bloed in de hersenen te pompen)
- Stoffen die door vet oplosbaar zijn kunnen naar de hersenen komen

De meeste cellen gebruiken een verscheidenheid aan koolhydraten en vetten voor voeding, maar
vertebrate neuronen zijn bijna volledig afhankelijk van glucose, een suiker. Hoewel neuronen glucose
nodig hebben, is glucosetekort zelden een probleem, behalve tijdens de hongerdood. De lever maakt
glucose uit vele soorten koolhydraten en aminozuren. Voor gebruik van glacose heeft het lichaam
vitamine B1, thiamine nodig.

In rust houdt het membraan een elektrische gradiënt aan, ook bekend als polarisatie - een verschil
in elektrische lading tussen de binnen- en buitenkant van de cel. De elektrische potentiaal in het
membraan is enigszins negatief ten opzichte van de buitenkant, voornamelijk vanwege negatief
geladen eiwitten in de cel. Dit verschil in spanning wordt het rustpotentiaal genoemd.
- -70 milivolt (elektrische gradiënt)
- Meer positief geladen natriumionen buiten de cel
- Meer negatief geladen eiwitmoleculen en chloorionen in de cel
- Meer positief geladen kaliumionen in de cel
Het membraan heeft selectieve permeabiliteit. Dat wil zeggen, sommige chemicaliën gaan er vrijer
doorheen dan andere. Zuurstof, kooldioxide, ureum en water kruisen vrij door kanalen die altijd

, open zijn. Verschillende biologisch belangrijke ionen, waaronder natrium, kalium, calcium en
chloride, doorkruisen membraamkanalen die soms open en soms gesloten zijn.
De natrium-kaliumpomp, een eiwitcomplex, transporteert herhaaldelijk drie natriumionen uit de cel
terwijl er twee kaliumionen in worden getrokken. Het is een actief transport dat energie vereist.
(Pompt 3 Na+ naar buiten en 2Ka+ naar binnen)
- Elektrische gradiënt:
o Ka+ naar binnen
o Na+ naar binnen
- Concentratie gradiënt:
o Ka+ naar buiten
o Na+ naar binnen

Prikkeloverdracht
- [Axon1uiteinde --> Dendriet] (chemisch proces)
- Dendrieten --> Cellichamen --> Axon2heuvel (graduele potentiaal)
- Axon2heuvel --> Eindknop van axon (actiepotentiaal)

Elektrochemisch proces
- Chemisch proces --> elektrisch signaal

Berichten verzonden door axonen worden actiepotentialen genoemd. Wanneer het membraan van
een axon in rust is, vertonen de opnamen een negatief potentiaal in het axon. Als we nu een andere
elektrode gebruiken om een negatieve lading aan te brengen, kunnen we de negatieve lading in het
neuron verder vergroten. De verandering wordt hyperpolarisatie genoemd, wat een verhoogde
polarisatie betekent. Wanneer de stimulatie eindigt, keert de lading terug naar het oorspronkelijke
rustniveau. Elke subtreshod-stimulatie produceert een kleine respons die snel dunner wordt. Elke
stimulatie voorbij de drempel, ongeacht hoe ver daarbuiten, produceert een zo groot mogelijke
respons, ook bekend als het actiepotentiaal.
- Prikkel (chemisch signaal) --> verandering rustpotentiaal

Actiepotentiaal: Natrium
Na+ in de cel --> Afname potentiaalverschil --> Overschrijden drempelwaarde --> Actiepotentiaal

De alles-of-niets wet is dat de amplitude en snelheid van een actiepotentiaal onafhankelijk zijn van
de intensiteit van de stimulus die het initieert, op voorwaarde dat de stimulus de drempel bereikt.

Basis van actiepotentiaal
- In het begin bevinden natriumionen zich meestal buiten het neuron, en er zitten meestal
kaliumionen in.
- Wanneer het membraan gedepolariseerd is, openen de natrium- en kaliumkanalen in het
membraan zich.
- Op het hoogtepunt van het actiepotentieel sluiten de natriumkanalen.

Om de snelheid nog meer te verhogen ontwikkelden axonen van gewervelde dieren een speciaal
mechanisme: hulzen van myeline, een beledigend materiaal dat bestaat uit vetten en eiwitten.
Gemyeliniseerde axonen, die alleen in gewervelde dieren voorkomen, zijn bedekte lagen van vetten
en eiwitten. De myeline-omhulling wordt periodiek onderbroken door korte delen van axon,
knooppunten van Ranvier genoemd. In gemyeliniseerde axonen begint het actiepotentiaal bij het
eerste knooppunt van Ranvier. Het springen van actiepotentialen van knoop naar knooppunt wordt
aangeduid als zoutgeleiding (saltatory conduction).

Multiple sclerose --> aandoening waarbij het afweersysteem myeline van het eigen lichaam afbreekt.

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper manonhut. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis

Laatst bekeken door jou

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

Samenvatting

Samenvatting Biological Psychology, ISBN: 9781337408202 Biopsychologie (PSBA1-11)

Document informatie

Onderwerpen

Gekoppeld boek

Meer samenvattingen voor studieboek

Geschreven voor

Verkoper

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud