Een allesomvattend document met de samenvattingen van alle hoorcolleges van BAS 8, plus de bijbehorende richtlijn. Dat is dus een volledige samenvatting van de KNGF-richtlijn Beroerte
80% van de CVA’s ontstaat door een ischemie. Deze ischemie ontstaat door een
verstopt bloedvat waardoor een deel van de hersenen niet meer voldoende van
bloed wordt voorzien en langzaam afsterft. De overige 20% van de CVA’s ontstaat
door een bloeding, waarbij een bloedvat breekt.
Een spier wordt aangestuurd door een motorneuron. Er wordt een
signaal gegeven via de voorhoorn van het ruggenmerg, richting
de spier die zich vervolgens aanspant. Dit signaal wordt gegeven
door het perifere motorneuron, deze bevindt zich dus in de
voorhoorn van het ruggenmerg. Het signaal is daarentegen niet
alleen van het perifere motorneuron afkomstig. Het perifere
motorneuron ontvangt het signaal van het centrale motorneuron,
die ligt in de motorische cortex van de hersenen. De voornaamste
functie van het centrale motorneuron is:
- Het remmen van reflexen
- Het moduleren van bewegingen
Het signaal loopt dus van het centrale motorneuron naar het
perifere motorneuron.
Een groot deel van het normale bewegen is gebaseerd op de spinale reflexen. Als
het bewegen daarentegen alleen maar gebaseerd zou zijn op spinale reflexen, dus
reflexen op ruggenmergniveau, zou dat leiden tot hele houterige bewegingen. Om
goed en soepel te kunnen bewegen zijn de hersenen dus nodig. Het zogeheten
moduleren van bewegingen, oftewel het versoepelen van bewegingen, wordt gedaan
door de tractus corticospinalis. Deze tractus komt vanuit de hersenschors en remt de
reflex.
De tractus corticospinalis heet ook wel de piramidebaan en wordt gevormd door
axonen van centrale motorneuronen, waarvan het cellichaam in de motorische cortex
ligt. In deze motorische cortex worden de bewegingen van alle lichaamsdelen
gestuurd. De piramidebaan loopt vanuit de motorische cortex, tussen de thalamus en
de basale kernen door, om vervolgens te arriveren in het bovenste deel van de
hersenstam. Vervolgens kruist de piramidebaan grotendeels in de medulla
oblongata, waardoor het perifere motorneuron wordt aangestuurd door een
contralateraal gelegen centraal motorneuron (linker hersenhelft stuurt de
rechterkant van het lichaam aan).
,Bij een CVA is de piramidebaan gedeeltelijk defect, vanwege dus een CVA in een
deel van de hersenen. Hierdoor wordt de reflex op het spinale niveau niet geremd of
gemoduleerd, hij kan ongestoord zijn gang gaan. Deze ongestoorde reflexgang is
een typisch kenmerk van centraal motorisch letsel. Het uit zich op de volgende
manieren:
- Veranderde spiertonus
- Coördinatieproblemen
- Niet meer willekeurig kunnen bewegen
- Balansproblematiek
- Verstoorde somatosensoriek
- Hyperreflexie en pathologische reflexen
- Neuropsychologische functiestoornissen
Een herseninfarct is een zuurstoftekort in het brein, veroorzaakt door een trombus of
embolie in het bloedvat. Bij een herseninfarct is er sprake van een zogenaamde
ischemische haard, waarbij het omliggende weefsel zal afsterven. Het weefsel wat
wél kan herstellen wordt het ischemische penumbra genoemd.
Een hersenbloeding kan ontstaan doordat een aneurysma is gaan scheuren. Een
aneurysma is een lokale verwijding van het bloedvat. Een aneurysma hoort niet, en
heeft verschillende ontstaanswijzen:
- Atherosclerose
Slagaderverkalking
- Vaatwandontsteking
- Systeemziekten
Cerebrale aneurysma’s komen vooral voor in de cirkel van Willis en de arterie cerebri
media. Vanwege hun ligging kunnen cerebrale aneurysma’s leiden tot een
subarachnoïdale bloeding (SAB).
Een subarachnoïdale bloeding is een (zeldzame) vorm van een beroerte. Een SAB
komt vaker voor op jongere leeftijd, bijvoorbeeld door een hoogenergetisch trauma.
Een SAB is een bloeding in de subarachnoïdale ruimte.
,De hersenen worden voor 80% voorzien van bloed door de arterie carotis interna.
Deze arterie voorziet ook de anterieure circulatie. De posterieure circulatie wordt
voorzien door de arteriae vertebralis, deze voegen vervolgens samen in de arteria
basilaris. De anterieure en posterieure circulatie komen samen in de cirkel van Willis,
deze ligt in de subarachnoïdale ruimte aan de basis van het cerebrum.
Het is vanuit de kliniek lastig om het verschil te merken tussen een hersenbloeding
en een herseninfarct. Om dat verschil duidelijk te maken moet de patiënt door een
CT-scan. Nadat duidelijk is of de patiënt een infarct of een bloeding heeft gehad volgt
de volgende stap. In het geval van een herseninfarct wordt er overgegaan op een
trombolyse, dus de toediening van bloedverdunners. Daardoor wordt de trombose
opgelost en kan het bloed weer vrijuit stromen. Ook wordt een MRI-scan gemaakt,
waar de locatie en de grootte van het infarct op te zien is.
Bij een CVA is er op tijd bij zijn van levensbelang. Op die manier kan er zoveel
mogelijk gered worden en zijn de gevolgen van de CVA ook minimaal. Om zoveel
mogelijk hersencapaciteit te behouden, dient er bij een CVA binnen zes minuten
opgetreden te worden. Nadat een patiënt met een CVA bij het ziekenhuis is
aangekomen, er een CT-scan heeft plaatsgevonden en er een bloeding is
uitgesloten, past het ziekenhuis de eerste vroege interventie toe. Bij een
herseninfarct is dat meestal het toedienen van trombolytica. Een andere interventie is
een intra-arteriële trombectomie, via een katheter in de lies.
Bij een hersenbloeding zijn de volgende vroege interventies van toepassing (zie
plaatje):
- Clipping
- Wrapping
- Coiling
De klachten en symptomen van een CVA zijn van de volgende factoren afhankelijk:
- Plaats in de hersenen
- Hoeveelheid weefsel
In de hersenen zijn er drie niveaus van motoriek te onderscheiden, van basaal naar
verfijnd:
- Archi-niveau: Het handhaven van de lichaamshouding, oftewel de reflexen
- Paleo-niveau: Automatische motoriek en emotionele motoriek
- Neo-niveau: De bewuste motoriek
, Als er een storing plaatsvindt op het Neo-niveau, kan het Paleo-niveau ongestoord
zijn gang gaan. Er vinden dus continu automatische en emotionele motorische
uitingen plaats.
Als je de hersenen doormidden hakt heb je twee hersenhemisferen. Elk hemisfeer
heeft zijn eigen specialisatie. Vanaf de achterkant gezien, is de linkerhemisfeer ons
analytisch brein. In deze hemisfeer bevindt zich:
- Onze taal
- Het gevoel voor rekenen
- Het logisch nadenken
- Onze muzieksmaak
De rechterhemisfeer is ons emotionele brein. In deze hemisfeer bevindt zich:
- Onze emotie
- De emotionele inhoud van taal
- De gezichtsherkenning
- Onze visuele ruimtelijke waarneming
- Onze oriëntatie
De twee hersenhelften zijn met elkaar verbonden via een corpus colossum. Dit is een
soort bruggetje waardoor de twee hersenhelften informatie met elkaar kunnen
uitwisselen.
Op het moment dat er een CVA aan de linkerkant plaatsvindt, kan het linker,
analytische brein minder overheersen. Hierdoor zal de rechterhemisfeer de overhand
nemen. Dit uit zich in een ‘rustige’ rechterhemisfeer:
- Er is krachtsverlies rechts
- Taal en spreken is moeilijk
- De patiënt vertoont langzaam en onzeker gedrag
- De patiënt is emotioneel
- De patiënt heeft neiging tot het onderschatten van zaken
Bij een CVA in de rechter hersenhelft, kan het rechter, emotionele brein minder goed
functioneren. Hierdoor neemt de linkerhemisfeer vooral de overhand:
- Er is krachtsverlies links
- Alles aan de linkerkant wordt genegeerd (neglect)
- De patiënt ervaart moeite met ruimtelijke waarneming
- De patiënt heeft een beperkt ziekte-inzicht
- De patiënt heeft neiging tot het overschatten van zaken
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper StefanHoek2406. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
