Dit document bevat een samenvatting van het vak sociologische sleutelteksten, waarbij een indeling is gemaakt per sleutelbegrip. De samenvatting bevat de informatie uit alle hoorcolleges, close reading sessions, informatie uit de voorbereidende literatuur en tot slot aantekeningen vanuit de studygr...
Sociologische Sleutelteksten
De sociale werkelijkheid kan vanuit verschillende ‘lenzen’ bekeken worden. De sleutelbegrippen
geven de lens aan waaruit gekeken wordt naar de sociale werkelijkheid, waardoor deze op een
bepaalde manier in kaart gebracht kan worden.
Sleutelbegrip 1: Sociale organisatie (functionalistisch!!)
• Sociale feiten zijn fenomenen die niet te reduceren zijn tot het individu, maar die op collectief
niveau bestaan (verhaal met de apen en bananen). Een voorbeeld hiervan is arbeidsdeling; in je
eentje kan je geen arbeid delen, of solidariteit; in je eentje kan je niet solidair zijn. Je wordt
solidair gemaakt door de dwingende invloed van de maatschappij.
• Organicisme als metafoor voor sociale organisatie (Durkheim) -> de samenleving als lichaam
• Categorieën van feiten bepalen de manier van doen, denken en voelen -> bv solidariteit
• Categorieën van feiten vormen een externe invloed op het individu
• Centrale vraag; Hoe kan sociale organisatie zich reproduceren en tegelijk zich in zijn
subsystemen verder di erentiëren (moderniseren)?
Classical sociological theory (Durkheim)
• Een fenomeen is een conditie van een groep waarin individuen bepaald gedrag herhalen, omdat
dit aan hen wordt opgedrongen. Durkheim stelt dat elk collectief general wordt, maar niet elk
general wordt collectief. Slapen is bijvoorbeeld iets dat iedereen doet, maar dromen niet.
• Het collectief bevat normen en consequenties voor mensen die zich niet aan de normen
houden. Het collectief staat los van individuele expressies, maar een collectief feit kan wel
individueel uitgedrukt worden door bijvoorbeeld een accent (=individuele expressie van het
collectieve feit)
• Belang van defamiliarization om individuele uitkomsten te kunnen objectiveren naar sociale
feiten. Hierdoor kan je uitkomsten globaliseren
• Weerstand tegen extern vormende invloed van sociale feiten heeft als gevolg dat het individu
wordt teruggevoerd naar de maatschappelijke systemen (vaak onopgemerkt door socialisatie)
• In tegenstelling tot sociale feiten behoeven currents geen sociale organisatie. Collectief
sentiment is een current. Sociale feiten zijn stabiel, terwijl sociale currents sterk en van korte
duur zijn (bv rouw na een aanslag).
• De sociale werkelijkheid is eigensoortig -> sui generis
The division of Labor (Durkheim)
• Sociologie is opgekomen na de industriële revolutie, hiervoor was er geen di erentiatie. De
samenleving ging tijdens door de industriële revolutie van een mechanische solidariteit naar
organische solidariteit.
1
ff ff
, • Arbeidsdeling vervult volgens onder andere economen een noodzakelijke conditie voor
vooruitgang. Door arbeidsdeling zijn mensen afhankelijk van elkaar (organische solidariteit), wat
leidt tot sociale cohesie
• Arbeidsdeling zorgt voor een toename van organische solidariteit en een afname van pressie tot
conformisme. Er is minder druk om toe te gaan naar de staat voor de industriële revolutie.
• Repressive sanctions (bestra en voor afwijken van de norm); in direct contact met de
maatschappij. Gaat over het strafrecht; incest is de ultieme no-go.
• Restitutory sanctions (status quo herstellen); individueel en verborgen, gaat over het
rechtzetten; scheiden via advocaat.
• De wet handelt voor maatschappelijk belang (niet individueel belang). Het gaat er niet om dat de
dader of slachto er eerlijk behandelt word, maar het gaat om een maatschappelijke statement
maken dat bijvoorbeeld moord niet geaccepteerd word door het collectief bewustzijn.
• Door modernisering dient er vaker restitutory law toegepast te worden. Dit komt doordat
mensen afhankelijker zijn van elkaar.
Theoretical orientations (Parsons)
• Hij stelt dat de maatschappij als een homeostatisch systeem is (het houdt zichzelf in stand). Het
werkt als duidelijk is wat het geheel is en als er consensus is (zoals in een koninkrijk). Het
sociale is datgene wat erin slaagt om de leden van het sociale loyaal te laten zijn aan de manier
waarop het sociale verband hoort te werken.
• 4 subsystemen; AGIL systeem. Een systeem is een geheel met delen die functies hebben. Deze
functies werken in op elkaar waardoor de systemen blijven bestaan. Parsons maakt de
aanname dat het natiestaten zijn en de populatie homogeen is. De samenwerking is;
• Integratie -> doelen stellen -> adaptatie -> waarden en cultuur behouden -> integratie
• Hij stelt dat 2 dingen nodig zijn voor sociale orde; geldende normatieve obligaties en
controversies dienen normatief gesanctioneerd te worden.
• Self-su ciency (zelfvoorzienend) als de graad waarin instituties gelegitimeerd worden door de
gedeelde waarden van de leden van het sociale systeem (constitutief symbolisme)
• Betekenis collectief = leden kunnen onderscheiden worden van niet-leden en binnen het
collectief is er sprake van een vorm van hiërarchie.
• Hij noemt loyaliteit als sociaal feit; de bereidheid om te reageren op gerechtvaardigde oproepen
voor het publieke belang.
• Functionele processen bij collectiviteiten; functionele di erentiatie en functionele segmentatie
(door de hiërarchie)
Social structure and anomie (Merton)
• Neemt veel van het werk van Parsons over, maar stelt hierbij de vraag hoe het kan dat mensen
buiten de boot vallen als de theorie voorspelt dat alles een functioneel geheel is. Hij probeert
verschijnselen als deviantie, misdaad en rebellie te verklaren met behulp van de straintheorie.
2
ffi ff ff ff
, • Bekend van de straintheorie -> spanning ontstaat als individuen de doelen van de samenleving
niet kunnen behalen met legitieme middelen
• Merton stelt dat je bezig moet zijn met de mensen die boven je staan en niet met de mensen die
gelijk aan je zijn. Hierdoor ontstaat anomie. Dit proces zorgt ervoor dat iedereen die moeite
heeft met te voldoen aan het ideaal, denkt dat het aan hen ligt. Dit is het e ect van sociale
organisatie.
The world society as a social system (Luhmann)
• Moderne samenlevingen zijn geen geïntegreerd geheel, maar aparte subsystemen die allemaal
een zelfbeschrijving hebben (bv sociologie richt zich op de samenleving). Deze zelfbeschrijving
is alleen relevant voor het vakgebied zelf. Sociale systemen bestaan dus niet uit mensen, maar
de mensen leven in de buurt van sociale systemen en raken hier dus door beïnvloedt.
• Volgens Luhmann is het enige belangrijke dat een subsysteem blijft bestaan wanneer deze
binnenin communiceert met elkaar. Verschillen maken mogelijk dat informatie uitgewisseld kan
worden. Ongelijkheid kan in zo’n mate bestaan totdat de interne communicatieve processen
worden verstoord.
• Subsystemen hadden oorspronkelijk een re exieve basis (toen kwamen de denkers)
• Maatschappelijke evolutie is het totaal van evolutieprocessen van subsystemen en kan nooit
gepland zijn. Ook onplanbaar door de interne communicatie.
• Kenmerken van moderne systeemtheorieën zijn; di erentiatie, autonomie, dynamisch, evolutie
• Alle mensen leven in een sociaal systeem, maar niet elk sociaal systeem bestaat uit mensen
3
fl ff ff
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper celine222. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,89. Je zit daarna nergens aan vast.
