College aantekeningen
Complete aantekeningen hoorcolleges strafprocesrecht
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Aantekeningen van hoorcollege 1 tot en met 12 van het vak strafprocesrecht 2022/2023
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 49 pagina's
Voorbeeld 4 van de 49 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
StrafprocesrechtHoorcollege 1 – het strafproces
Het strafprocesrecht
Bestaat uit het geheel aan regels die betrekking hebben op de toepassing van het strafrecht in een
concreet geval
Het bepaalt op welke manier en door wie wordt onderzocht of een strafbaar feit is begaan en door
wie en naar welke maatstaven daarover en over d e daaraan te verbinden strafrechtelijke sancties
wordt beslist
Gaat over het HOE
Vertaling van het materiële recht
Biedt het model waarin het materiële recht tot leven komt
Strafprocesrecht heeft ook een eigen, zelfstandige dimensie
Inrichting van het strafproces wordt bepaald door de (deels tegenstrijdige) doelen van het
strafproces
Doelstellingen van het strafproces
Hoofddoel: verwezenlijking van het materiële recht
Waarheidsvinding
o Zoeken naar de materiële waarheid
o Toepassing van het strafrecht op de ‘werkelijk’ schuldigen
Rechtsbescherming
o Bescherming van de burger tegen de almacht van de staat
o Voor verdachten, maar ook voor de burger die zonder het te willen in het strafproces
betrokken wordt
Intrinsieke spanning: we willen die waarheid wel vinden maar niet tegen elke prijs, we willen nog
wel onze grondrechten kunnen genieten
Rechtsbescherming boven waarheidsvinding
Accusatoir vs. Inquisitoir proces
Proces in Nederland: inquisitoir
In Angelsaksische landen: accusatoir
Accusatoir
o Lijdelijke rechter, treed alleen op als een soort scheidsrechter die de regels van het
strafrecht bewaakt
o Vooral de procespartijen doen het werk, is aan hen dat de doelstellingen van het
strafprocesrecht worden verwezenlijkt
o Gelijkwaardige procespartijen
o Zoveel mogelijk mondelinge procedures
o Op zoek naar de formele waarheid, de waarheid zoals die heeft te gelden na voltooiing
van het strafproces
o Jury motiveert niet, rechter bepaalt wat wel en niet mag worden ingebracht, zijn de
admissibility rules
Inquisitoir:
o Rechter is actief in het zoeken naar de waarheid
o Verdachte als voorwerp van onderzoek
o Op zoek naar de materiële waarheid, het werkelijk gebeurde
o Dominantie schriftelijke stukken, rechter pluist het schriftelijke dossier uit
o Feit is achteraf bewezen met beslis- en motiveringsregels
,Kenmerken Nederlandse strafproces
Beroepsrechter, geen lekeninbreng
Zwaar accent op vooronderzoek
Het dossier vormt de ruggengraat van de strafrechtspleging
Gevaren
o Onderzoek ter terechtzitting vooral gericht op verificatie
Wanneer de rechter aan de hand van het vooronderzoek al enigszins een oordeel
heeft gevormd zal hij geneigd zijn om informatie dat in strijd met dat oordeel is
anders te beoordelen dan informatie ter bevestiging van zijn oordeel
= Confirmation bias
o Daarnaast zal de rechter geneigd zijn vast te houden aan zijn oorspronkelijke oordeel, ook
al is er bewijs dat een tegengestelde richting wijst
= Belief perseverance
Bronnen van het strafprocesrecht
Wetboek van Strafvordering geeft het kader waarbinnen de justitiële afdoening van een strafzaak
moet worden verricht
Maar ook andere bronnen van strafprocesrecht
o Bijzondere wetten
Wet, wapens en munitie, Opiumwet, wet op economische delicten,
wegenverkeerswet
o EVRM, EU en andere internationale verdragen
o AMvB’s en beleidsregels
o Beginselen van een goede procesorde
Hoe kan aan dit ongeschreven recht een rol aan gekend worden als het
legaliteitsbeginsel art. 1 Sv geldt?
Het doel van de legaliteitsbescherming is rechtsbescherming, de ongeschreven
rechtsbeginselen bieden daar bovenop extra rechtsbescherming en zijn daarmee in
lijn met het doel van het legaliteitsbeginsel
o Jurisprudentie
Algemene ontwikkelingen
Digitalisering van criminaliteit en de aanpak daarvan
Internationalisering van criminaliteit en de aanpak daarvan
Voortdurende overbelasting van de justitiële keten
Verkorte vormen van afdoening, binnen en buiten geding
Modernisering van het Wetboek van Strafvordering
Fasen van het strafproces
Een indeling
o Voorbereidend onderzoek art. 132 Sv
Verkennend onderzoek art. 126gg Sv
Opsporingsonderzoek art. 132a Sv
Onderzoek door de rechter-commissaris art. 181 Sv
Voor bepaalde zeer ingrijpende onderzoeken
Is een onafhankelijk persoon, waardoor die bepaalde bevoegdheden heeft
die de OvJ dat niet heeft
o Hoofdonderzoek/behandeling van de zaak art. 268 e.v. Sv
Andere indeling
o Opsporing
Art. 132a Sv
Onder het gezag van de OvJ
, Met als doel het nemen van strafvorderlijke beslissingen
Startpunt van opsporing?
Verhouding tot (bestuurlijk) toezicht?
o Vervolging
Begrip is door de wetgever niet duidelijk omlijnd
Teloorgang van het gerechtelijk vooronderzoek (GVO) en de invoering van de
strafbeschikking hebben geleid tot verwatering van het klassieke
vervolgingsbegrip
Betekenis ‘vervolging’ na afschaffing GVO?
EVRM kent autonoom vervolgingsbegrip (criminal charge)
o Berechting
Het op basis van het onderzoek ter terechtzitting op de grondslag van de
tenlastelegging beraadslagen en beslissen over de vragen van art. 348 en 350 Sv
Overgang van het voorbereidend onderzoek naar het onderzoek terechtzitting niet
helder geregeld
o Tenuitvoerlegging
Art. 6:1:1 Sv
, Hoorcollege 2: het opsporingsonderzoek (1)
De opsporingsambtenaren
Art. 141 Sv
1. Officieren van justitie en politieambtenaren
o OvJ geeft leiding aan een opsporingsonderzoek
2. Militairen van de Koninklijke Marechaussee (mits daartoe aangewezen)
3. Opsporingsambtenaren van de bijzondere opsporingsdiensten
o Algemene taak, in beginsel kunnen ze elke vorm van criminaliteit opsporen
o Maar vaak een eigen taakgebied
o Zoals de fiscale opsporingsdienst (FIOD), Arbeidsinspectie, NVWA-IOD en ILT/IOD
4. Buitengewone opsporingsambtenaren (BOA’s)
o Art. 142 Sv
o Beperkte (maar soms ook algemene) opsporingsbevoegdheid
o Hebben in de kern een afgebakende opsporingsbevoegdheid
Verdenking
Om tot opsporing over te gaan moet er sprake zijn van een verdenking
Verdachte:
o ‘Als verdachte wordt vóórdat de vervolging is aangevangen, aangemerkt degene te wiens
aanzien uit feiten of omstandigheden een redelijk vermoeden van schuld aan een strafbaar
feit voortvloeit’
o Art. 27 lid 1 Sv
Dus:
1. Voorafgaande feiten of omstandigheden (objectieve feiten)
2. Een redelijk vermoeden van schuld
3. Aan enig strafbaar feit
LET OP: Soms vereist de wet het bestaan van een verdachte (een persoon), soms van een
verdenking (een situatie zonder dat er een concreet persoon aan gekoppeld is)
Handvat voor redelijk vermoeden (zijn communicerende vaten!):
o Objectiveerbaarheid: feiten en omstandigheden. Dus geen meningen of gevoelens
o Concretiseerbaarheid: het strafbare feit, hoe concreter hoe beter
o Individualiseerbaarheid: om wie gaat het en wat weten we over die persoon, zo specifiek
mogelijk
Zeer afhankelijk van de omstandigheden van het geval
Soms ook op basis van anonieme bronnen, mits voldoende concreet
Vergelijk het begrip ‘ernstige bezwaren’
o HR Stormsteeg
o Ernstige bezwaren gaat niet over de ernst van het feit, maar de kracht van het vermoeden
o Is een overtreffende trap van de reguliere verdenking
Functie verdachtenbegrip
Het opent de deur, zodra je iemand kan aanmerken als verdachte opent het de deur tot het
uitoefenen van bevoegdheden
Toekenning van rechten aan de verdachte burger
Zie ook formeel verdachtenbegrip in art. 27 lid 2 Sv
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isalesquillier. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,29. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen