Samenvatting
Samenvatting Alle antwoorden op de vragen van Klassieke Sociologische Teksten, 2023
Hierin staan alle antwoorden op de vragen van Klassieke Sociologische Teksten. Het is in het Nederlands geschreven.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 19 pagina's
Voorbeeld 2 van de 19 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Karl Marx – Het Kapitaal, hoofdstuk 8: ‘De arbeidsdag’1. Marx onderscheidt tussen ‘noodzakelijke arbeidstijd’ en ‘meerarbeidstijd’.
Omschrijf wat hij bedoelt. Wat bepaalt het verschil tussen noodzakelijke en
meerarbeidstijd?
De noodzakelijke arbeidstijd is de tijd die mensen moeten werken om te kunnen
overleven. Dit verandert in de loop van de tijd, aangezien het afhankelijk is van de
stand van de productiekracht. De meerarbeidstijd is de extra tijd die arbeiders
boven op de noodzakelijke arbeidstijd werken. Deze tijd levert meer waarde op,
maar is niet nodig om te overleven. Het is dus niet noodzakelijk voor
levensonderhoud. De meerarbeidstijd varieert in de loop van de geschiedenis.
De arbeider heeft een minimale waarde nodig om te overleven (loon). In het
kapitalisme komt meerarbeid terecht bij de kapitalist. De kapitalist is erbij gebaat
of moet (door concurrentie) steeds meer meerwaarde uit de arbeidskracht halen.
Daarom wil de kapitalist de arbeidsdag verlengen, zodat de arbeider meer uren
werkt, terwijl het loon op hetzelfde niveau wordt gehouden, zodat de meerarbeid
toeneemt.
2. Marx schrijft: ‘Kapitaal is gestorven arbeid, welke alleen tot nieuw leven kan
komen, door als een vampier levende arbeid op te zuigen...’ Wat bedoelt hij?
Met ‘kapitaal is gestorven arbeid’ wordt bedoeld dat alle waarden voortkomen uit
arbeid (arbeidswaardetheorie) en dat het product ‘gestorven arbeid’ is. Met ‘welke
alleen tot nieuw leven kan komen, door als een vampier levende arbeid op te
zuigen’ wordt bedoeld dat er arbeid nodig is om machines te laten werken. Zo
moeten de machines volgens de kapitalisten zoveel mogelijk gebruikt worden om
zoveel mogelijk winst op te leveren. Met ‘vampier’ bedoelt Marx dus de
kapitalisten die zien dat hun kapitaal toeneemt naarmate er meer uren gewerkt
wordt door de arbeiders. Zo proberen de kapitalisten de meerarbeidstijd te
verlengen (‘levende arbeid op te zuigen’) wat ten koste gaat van de fysieke en
mentale gezondheid van de arbeiders.
3. Marx schrijft dat ‘gebruik’ en ‘plundering’ van de arbeidskracht ‘totaal
verschillende dingen’ zijn. Wat bedoelt hij?
Gebruik houdt in dat mensen moeten werken en dat ze daar op zich niet slechter
van worden. Zo zorgt het ervoor dat arbeiders zich kunnen voorzien in hun
levensonderhoud, zorgt het voor ontplooiing en zorgt het voor een bijdrage aan de
samenleving. Plundering houdt in dat arbeidskracht overmatig wordt benut, wat
ten koste gaat van de arbeiders. Zo kan het ervoor zorgen dat de
levensverwachting van arbeiders geschaad wordt.
4. De wijze waarop meerarbeid wordt afgedwongen verschilt per productiewijze.
Hoe gebeurt dat in de regel in het feodalisme? En in het kapitalisme?
In het kapitalisme bezit de kapitalist de productiemiddelen waarmee hij zich
meerarbeid toe-eigent. Hierbij heeft de arbeider niet de beschikking over
productiemiddelen. Het kapitalisme komt voort uit het feodalisme. In het
feodalisme is de arbeider gebonden aan de grond en is de grond eigendom van de
, feodale heer. In het feodalisme wordt de meerarbeid gescheiden van de
noodzakelijke arbeid, omdat de boer een gedeelte van land voor zichzelf heeft
(noodzakelijke arbeid) en ook een gedeelte heeft van de landeigenaar
(meerarbeidstijd). In het kapitalisme lopen de noodzakelijke arbeid en de
meerarbeid in elkaar over en is er de drang om meerarbeid steeds meer te
verlengen om zo meer producten te kunnen produceren. In het kapitalisme is de
arbeider niet meer beschermd door bezit productiemiddelen. Hierbij hebben
arbeiders namelijk geen stukje grond en hebben ze ook geen productiemiddelen.
5. Marx maakt er een punt van dat kinderen onder de 13 jaar ‘half-timers’ (of ‘part-
timers’) worden genoemd: ‘Niets is in dit opzicht zo typerend...’ (laatste alinea
van paragraaf 2). Waarvoor is het nu precies typerend?
Half-timers zijn hele kleine kinderen (van 8 tot 12 jaar) die in de fabriek werken. Zij
mogen volgens de wet niet meer dan de helft van de tijd werken. De term half-
timers is volgens Marx negatief omdat het laat zien dat kapitalisten zo veel
mogelijk meerwaarde willen maken, dat ze niet meer kijken naar de kinderen,
maar dat ze slechts kijken naar het aantal uren dat ze werken. Volgens Marx
hebben de kinderen zorg, liefde en opvoeding nodig, maar moeten ze werken
onder beroerde omstandigheden. Er is sprake van ‘dehumanisering’.
6. In zijn analyse van de lengte van de arbeidsdag maakt Marx veelvuldig gebruik van
rapporten van fabrieksinspecteurs. Is dit een goede bron?
In de tijd waarin het geschreven is, was er minder data voorhanden waardoor Marx
het moest doen met de bronnen die er wel waren. Hij gebruikte bijvoorbeeld
rapporten van fabrieksinspecteurs. Deze waren enerzijds betrouwbaar, omdat
inspecteurs toegang tot fabrieken hadden in de naam van de wet, maar anderzijds
weet je niet in hoeverre fabrieken van tevoren wisten dat de inspecteurs kwamen
(dan konden ze zich anders voordoen). Je kunt wel stellen dat de fabrieksinspecteurs
niet partijdig zijn (natuurlijk is dat niet altijd het geval). Echter, de focus van de
fabrieksinspecteurs ligt vooral op de overtredingen van de wet, waardoor het geen
totaalbeeld geeft.
7. In zijn rapportage besteedt Marx veel meer aandacht aan de lengte van de
arbeidsdag van kinderen (tot 13 jaar) en jongeren (13-18 jaar) dan aan die van
volwassen mannen. Waarom is dat?
Door vooral aandacht te besteden aan kinderen wordt Marx’ punt over de
‘geeuwhonger naar winst’ van de kapitalisten ondersteund. Door over kinderen te
schrijven, kunnen mensen ook eerder geneigd zijn tot medeleven. De bronnen die
Marx gebruikt gaan ook vooral over kinderen, omdat daaruit blijkt dat fabrieken
kinderen meer wil inzetten, omdat de relatie tussen wetgeving en inzet complex is
en omdat de inspecteurs misschien meer op kinderarbeid letten. Verder maakten
kinderen onder de 18 jaar een groot gedeelte uit van het totaal aantal arbeiders.
8. Hoe ontwikkelde zich de lengte van de arbeidsdag van de 14e tot de 19e eeuw?
Wat was de rol van wetgeving daarin?
Van de 14e (in die tijd waren er veel pestepidemieën; tekort op arbeidsmarkt
doordat veel mensen stierven) tot de 19 e eeuw werd de arbeidsdag steeds langer
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LauraSociologie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen