Dit is een samenvatting van h7 van kunst algemeen. Het is gemaakt vanuit het boek: de Bespiegeling. Stromingen die worden besproken zijn o.a.: Romantiek, Realisme, (Post)Impressionisme, Expressionisme, etc.
Kua hoofdstuk 7 - cultuur van romantiek&realisme, 19e eeuw
§7.1 - Vlucht uit het alledaagse
Vlucht uit het alledaagse
- 19e eeuw: snelle technologische en maatschappelijke ontwikkelingen. Steden industrialiseren
—> romantiek ontstaat (eind 18e eeuw).
- anderen omarmen de modernisering —> realistische weergave van werkelijkheid en gebruik
nieuwe materialen en technieken
- kunstenaars zoeken een uitweg uit het grimmige alledaagse bestand door de industrialisatie
—> hang naar ongerepte natuur; in het fantastische, exotische en in griezelverhalen.
- romantici: kunst draait om gevoel en intuïtie
Land vol betekenis
- Casper David Friedrich: “De schilder moet niet alleen schilderen wat hi voor zich ziet, maat ook
was hij in zichzelf ziet.” Dit kenmerkt de romantisering.
- Friedrich schildert landschappen vol religieuze betekenissen.
- Fenomenen in de natuur zijn verschijningen van het onzichtbare. Schaduwen van God —>
wandelaar boven de wolken. Hierin benadrukt hij de emotionele lading door het grote contrast
tussen de gedetailleerde voorgrond (mens) en de vervaagde in de achtergrond, het wordt
mysterieus en ongrijpbaar.
- Friedrich houdt zich bezig met fundamentele levensvragen.
De romantische kunstenaar
- de romantiek legt veel nadruk op de originaliteit en de geniale persoonlijkheid van de
kunstenaar.
- De kunstenaar hoeft zich niet aan burgerlijke regels te houden en is vrij zin kunstzinnige
uitingen.
- Frans Schubert wilt zich alleen in volledige artistieke vrijheid ontplooien en is heel somber. Hij
schrijft winterreis —> gaat over een man die op reis gaat. Hierin streeft Schubert ernaar om
iedere gemoedstoestand in een zangmelodie te vertalen —> piano als harmonische ondergrond
en eigen uitdrukkingskracht.
Natuurgeweld
- Romantici: natuur is belangrijk inspiratiebron. Romantische kunstenaars verbeelden en
verklanken de natuur vaak als een oerkreet die de mens reduceert tot een nietig wezen.
Wanhoop op zee
- Romantiek = strenge regels verruilen voor individuele expressie.
- Het vlot van Medusa van Théodore Géricault is een schandaal, het laat menselijk leiden heel
direct zien. Het is een klassiek schilderij maat de theatrale compositie, lugubere details en de
nadruk op de hopeloze mens tegenover de machtige natuur zijn typisch voor de romantiek.
- Duidelijke emotie te zien: links zie je wanhoop en rechts zie je hoop.
Natuurgeweld
- Willian Tuner breekt de academische tradities. Natuur mocht alleen als decor gebruikt zijn maar
in Sneeuwstorm-stoomboot is de natuur het hoofdonderwerp. Het schip wordt overweldigd
door de machtige natuur.
- Beleving staat bij Turner voorop.
- Penseelvoering is duidelijk: nauwelijks details en brede kwaststreken die als cycloon rond het
schip draaien.
Zonsopgang
- Romatische kunstenaars bekritiseren eigentijdse ontwikkelingen. Ze kijken vaak vol nostalgie
terug op het verleden.
- Zo ook in Ruïnes op Syrië aan zee van Frederic Church. Ook in zijn schilderstijl vormen
natuurkrachten de hoofdmoot.
- Also sprach Zarathoestra beeld ook een zonsondergang uit. Het is programmamuziek: muziek
dat een verhaal uitbeeld of een gevoel tot uitdrukking brengt. Klankkleur wordt steeds
belangrijker en het orkest wordt steeds groter. Luisterars worden overdonderd.
, Sprookjes en mythen
- Nationalisme komt op —> oude spookjes, sagen en historische griezelverhalen worden
ontdekt. Dezen bieden een mogelijkheid om aan de werkelijkheid te ontsnappen.
Geesten op spitzen
- La Sylphide is het eerste romantische ballet. Het gaat over een boerenzoon die verliefd word
op een sylfide: lieftallige luchtgeest.
- Deze sylfide danst op spitzen waardoor het lijkt alsof ze gewichtsloos is en zweeft.
- Nieuw onderdeel in romantische ballet is Ballet Blanc: het bovennatuurlijke wordt uitgebeeld.
Vrouwelijke geestverschijnselen zweven in tutu’s en worden ondersteund door vliegmachines.
Sprookjesballet
- Marius Petipa en Tsjaikovski schrijven de schone slaapster (sprookjesballet). Zij worden gezien
als de grondleggers van het Frans-Russisch ballet.
- De nadruk ligt in dit stuk op spectaculaire dansonderdelen waarin de plot even stilstaat ipv op
het verhaal zelf (Doornroosje). Met deze divertissementen proberen choreografen om het
publiek te overdonderen met de ingewikkeldste danspassen.
- Decors, muziek en de dans zorgen voor een betoverend geheel.
Mythen en sagen
- Richard Wagner schrijft operacyclus Der Ring des Nibelungen: gaat over tragedies van het
menselijk lot + Noorse/Germaanse mythologie.
- Wagner beschouwt poëzie, decor, mise-en-scene, handelingen en muziek als een eenheid of
Gesamtkunstwerk.
- Hij verandert de regels, zijn opera’s zijn doorgecomponeerd: doorlopend. Het orkest begeleid
niet alleen het verhaal maar verteld het ook.
- Speciaal theater: Festspielhaus, met een orkestbak: orkest zit onder het toneel verscholen, en
het publiek zit in dit theater in het donker.
Gothic Revival
- De gotiek wordt in de 19e eeuw herontdekt
- Er was geen verschil tussen architecten en bouwers —> collectief bouwproces.
- Het verlangen naar collectieve vakmanschap uit de gotiek leidt vooral in Engeland uit tot gothic
revival.
Stones of Venice
- Dichter en schilder John Ruskin vond dat in de middeleeuwen de natuur, mens en werk meer
met elkaar in ballans waren: mensen maakten zeg producten op het land.
- In zijn studie Stones of Venice geeft hij verslag van de Venetiaanse gotiek. In zijn boek staan
vele studies die steeds weer het vakmanschap van de metselaar benadrukken. Ruskin geeft,
aan de hand van architectuur, een sociaal politieke analyse van Venetië.
Nationale monumenten in gotische stijl
- Charles Barry jr. herontwerpt het Britse parlementsgebouw. De gevels worden gekenmerkt door
strakke verticale lijnen in fijne patronen die rond de ramen puntige versiersels vormen.
- In NL wordt het Rijksmuseum geopend. Het is ontworpen door Pierre Cuypers. Het is een
eclectisch (combinatie) gebouw —> vormgeving van gotiek en renaissance. Het Rijksmuseum
wordt gebouwd van baksteen.
- Om het gebouw als symbool van Nederland te maken kiest Cuyper voor een stijl waarin
elementen van de gehele Nederlandse architectuurgeschiedenis terugkomen, zoals dus bijv
baksteen.
Arts and Crafts
- Kritiek op de kwaliteit van industriële producten neem toe. ondernemer William Morris en
architect Philip Webb richtten Arts and Crafts op, het doel van deze beweging was om het
ambacht van de samenleving terug te brengen.
- Ook steunt de beweging het opkomende socialisme en organiseert het maken van producten
op ambachtelijke/socialistische wijze. Arbeidsvreugde, goede leefomstandigheden en een goed
inkomen staan hierbij centraal.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sytskedijkstra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
