Bij vaatlijden in de benen. Ook wel perifeer vaatlijden of
etalagebenen genoemd, treedt een vernauwing op in de slagaders
die naar de beenspieren gaan.
Epidemiologie (perifeer arterieel vaatlijden hoe vaak komt het
voor? , sd)
De verwachting is dat de zorgvraag rondom perifeer arterieel
vaatlijden zal toenemen door, onder andere een stijging van de levensverwachting en toename van
diabetes mellitus.
Oorzaak (perifeer-vaatlijden, sd)
Een vernauwing in de slagader ontstaat door slagaderverkalking (atherosclerose). Aan de binnenkant
van de slagaderwant zetten vet en kalk zich af. Het is niet precies bekend hoe slagaderverkalking
ontstaat. Wel staat vast dat de volgende factoren een belangrijke rol spelen bij het ontstaan ervan:
- Roken
- Hypertensie
- Diabetes mellitus
- Overgewicht
- Een te hoog cholesterolgehalte
Anatomie
Bouw van de bloedvaten
Alle bloedvaten, met uitzondering van de haarvaten (capillairen), bevatten 3 lagen:
1. De binnenste laag van het vat (tunica
intima) die direct grenst aan de
vaatholte (het lumen) van het vat. Deze
laag bestaat uit dekcellen
2. De middelste laag van het vat (tunica
media) deze bestaat voornamelijk uit
bindweefsel en glad spierweefsel
3. De buitenste laag van het bloedvat
(tunica adventitia) deze laag bestaat uit losmazig bindweefsel en bevat zeer kleine
bloedvaatjes die het bloedvat zelf van zuurstof en voedingsstoffen voorzien
, De bloedvoorziening
De bloedvaten vormen een buisvormig netwerk dat voorziet in het bloedtranssport van het hart naar
de weefsels en weer terug. Bloed verlaat het hart vanuit de slagaders (arteriën). De slagaders
moeten het bloed onder hoge druk naar de weefsels vervoeren. Daarom hebben de slagaders sterke
vaatwanden en stroomt het bloed er moet hoge snelheid doorheen. Grote slagaders, zoals de aorta,
splitsen op in steeds kleinere slagaders die verschillende gebieden van het lichaam van bloed
voorzien. De kleinere slagaders bevatten meer glad spierweefsel en minder elastisch bindweefsel in
de middelste laag (tunica media) dan de grotere slagaders. De kleinste slagaders (arteriolen) zijn de
kleinste takken van het slagadersysteem (het arteriële systeem). Ze functioneren als regelbare
sluizen waardoor het bloed naar de haarvaten (capillairen) stroomt. De kleinste slagaders hebben
een relatief sterke spierwand, bestaande uit slechts een enkele laag glad spierweefsel rond de
binnenste laag (tunica intima). Als deze spierlaag samenspant, kan hij de kleinste slagaders helemaal
afsluiten. Ook kan hij door te ontspannen de kleinste slagaders extra verwijden. Hierdoor kunnen de
kleinste slagaders de bloedstroom naar de verschillende weefsels en organen goed aanpassen
afhankelijk van hoeveel bloed de weefsel en organen op dat moment nodig hebben. De kleinste
slagaders vertakken verder in de haarvaten (capillairen)
De oorzaak van perifeer arterieel vaatlijden is atherosclerose. Hierbij treden beschadigingen op van
de vaatwand, waardoor stoffen als cholesterol in de vaatwand terechtkomen. Dit leidt tot een
ontstekingsreactie met aantrekken van vooral macrofagen (witte bloedcellen). Chronische ontsteking
leidt weer tot afzetting van kalk in de vaatwand, waardoor atherosclerose optreedt, ontstaat er een
drukverschil. De druk achter de vernauwing is lager dan die ervoor. Weefsels hebben een bepaalde
perfusiedruk nodig om zuurstof goed uit het bloed naar de spieren te krijgen. Daalt de druk in de
vaten dan daalt dus ook de perfusiedruk. Dit leidt tot minder aanbod van zuurstof en andere
voedingsstoffen maar ook tot minder afvoer van afvalstoffen (zoals lactaat). Deze afvalstoffen
worden ook nog eens sneller aangemaakt doordat er minder zuurstof aanwezig is.
Symptomen (perifeer-vaatlijden, sd)
Bij perifeer vaatlijden kunnen de volgende verschijnselen ontstaan:
- Pijn in de benen bij het lopen die weer overgaat tijdens het rusten
- Kramp en pijn in de beenspieren, meestal in de kuiten
- De huidtemperatuur van de ene voet is duidelijk lager dan die van de andere voet
- Acute ischemie: er is sprake van een acute vermindering van de doorbloeding van het been,
zodanig dat dit binnen enkele uren tot dagen een bedreiging vormt voor het behoud van het
been. Symptomen zijn: pijn in rust, pulsaties zijn afwezig, bleekheid, tintelingen en paralyse
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annickheinen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.