VERZAMELING STOORNISSEN: MENS EN GEZONDHEID 2 [2022-2023] --ANISSA EL-AZZOUZI
1
MENS & GEZONDHEID 2:STOORNISSEN
DSMV
VOORDELEN NADELEN
- Is internationaal gebruikt - Hokjes denken
- Heel gedetailleerde beschrijving - Stereotypering
- Makkelijk te plaatsen - Bepaalde stoornissen over het hoofd zien
- Didactische functie (school gebruik) door veelheid aan details
- Voorspelling - houdt geen rekening me culturen en dingen
- Communicatie=overal hetzelfde begrepen zoals sjamanisme (bepaalde rituelen)
- Banden met farmaceutische sector
- Betrouwbaarheid en validiteit?
CLUSTER A- PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN
CLUSTER A – 1 PARANOÏDE- PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS
A. Een pervasief wantrouwen en achterdocht tegenover andere mensen, waarbij hun motieven worden
geïnterpreteerd als kwaadwillend, beginnend op jong volwassen leeftijd, en aanwezig in uiteenlopende
contexten, zoals blijkt uit vier (of meer) van de volgende kenmerken:
1. Verdenkt, zonder gegronde redenen, anderen ervan dat ze hem of haar uitbuiten, schade
berokkenen of bedriegen.
2. Is gepreoccupeerd door ongerechtvaardigde twijfels aan de loyaliteit of betrouwbaarheid van
vrienden of collega's.
3. Is onwillig om anderen in vertrouwen te nemen vanwege een ongerechtvaardigde vrees dat de
informatie op een kwaadaardige manier tegen hem of haar zal worden gebruikt.
4. Zoekt verborgen kleinerende of bedreigende betekenissen achter onschuldige opmerkingen of
voorvallen.
5. Koestert persisterende wrok (vergeeft beledigingen, kwetsuren of kleinerende opmerkingen niet).
6. Bespeurt aanvallen op zijn of haar karakter of reputatie die voor anderen niet duidelijk
waarneembaar zijn en reageert al gauw boos of met een tegenaanval.
7. Heeft recidiverend ongerechtvaardigde twijfels over de trouw van echtgenoot of partner.
B. De stoornis treedt niet uitsluitend op in het beloop van schizofrenie, een bipolaire- of depressieve
stemmingsstoornis met psychotische kenmerken, of een andere psychotische stoornis, en kan niet worden
toegeschreven aan de fysiologische effecten van een somatische aandoening.
CLUSTER A – 2 SCHIZOÏDE PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS
A. Een pervasief patroon van afstandelijkheid in sociale relaties en een beperkt scala van expressies van emoties
in interpersoonlijke situaties, beginnend in de jongvolwassen leeftijd en aanwezig in uiteenlopende contexten,
zoals blijkt uit vier (of meer) van de volgende kenmerken:
1. Heeft noch behoefte aan, noch plezier in hechte relaties en geniet hier ook niet van, inclusief het tot
een gezin of familie behoren.
2. Kiest bijna altijd voor solitaire activiteiten.
3. Heeft weinig of geen belangstelling voor seksuele ervaringen met een ander.
4. Beleeft weinig of geen genoegen aan activiteiten.
MG 2 - Bijlage les persoonlijkheidsstoornissen en andere stoornissen
1/42
, VERZAMELING STOORNISSEN: MENS EN GEZONDHEID 2 [2022-2023] --ANISSA EL-AZZOUZI
2
5. Heeft geen hechte vriendschappen of vertrouwelingen buiten eerstegraads familieleden.
6. Lijkt onverschillig voor lof of kritiek van anderen.
7. Toont emotionele kilheid, ongehechtheid of een afgevlakte affectiviteit.
C. De stoornis treedt niet uitsluitend op in het beloop van schizofrenie, een bipolaire- of depressieve
stemmingsstoornis met psychotische kenmerken, of een andere psychotische stoornis of een autistische
stoornis, en kan niet worden toegeschreven aan de fysiologische effecten van een somatische aandoening.
CLUSTER A – 3 SCHIZOTYPISCHE PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS
A. Een pervasief patroon van sociale en interpersoonlijke deficiënties, gekenmerkt door een direct gevoeld
ongemak bij, en een verminderd vermogen tot, het hebben van hechte relaties, en door cognitieve en
perceptuele distorsies en excentriciteit in het gedrag, beginnend op jongvolwassen leeftijd en aanwezig in
uiteenlopende contexten, zoals blijkt uit vijf (of meer) van de volgende kenmerken:
1. Betrekkingsideeën (met uitsluiting van betrekkingswanen)
2. Eigenaardige overtuigingen of magische denkbeelden, die het gedrag beïnvloeden en die niet in
overeenstemming zijn met de subculturele normen.
3. Ongewone perceptuele waarnemingen, met inbegrip van illusies.
4. Merkwaardige wijze van denken en spreken (bijvoorbeeld vaag, wijdlopig, metaforisch, met een
overmaat aan details, of stereotiep).
5. Achterdocht of paranoïde ideeën.
6. Inadequaat of ingeperkt affect.
7. Het gedrag of het uiterlijk is vreemd, excentriek of zonderling.
8. Geen hechte vrienden of vertrouwelingen afgezien van eerstegraads familieleden.
9. Excessieve sociale angst die niet afneemt naarmate de betrokkene iemand beter kent en die vaak meer
samenhangt met paranoïde angsten dan met een negatief oordeel over
zichzelf
B. De stoornis treedt niet uitsluitend op in het beloop van schizofrenie, een stemmingsstoornis met
psychotische kenmerken, een andere psychotische stoornis of een autismespectrumstoornis.
CLUSTER B- PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN
CLUSTER B – 1 ANTISOCIALE PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS
A. Een pervasief patroon van gebrek aan respect voor en schending van de rechten van anderen, aanwezig
vanaf de leeftijd van vijftien jaar, zoals blijkt uit drie (of meer) van de volgende kenmerken:
1. niet in staat zich te conformeren aan de sociale normen over wat volgens de wet is toegestaan
2. onbetrouwbaarheid, zoals blijkt uit herhaaldelijk liegen, gebruik van schuilnamen of het duperen
van anderen voor persoonlijk profijt of plezier
3. impulsiviteit of niet vooruit kunnen plannen
4. prikkelbaarheid en agressiviteit zoals blijkt uit herhaaldelijke vechtpartijen of geweldpleging
5. roekeloze onverschilligheid voor de veiligheid van zichzelf of anderen
6. constante onverantwoordelijkheid, zoals blijkt uit een terugkerend onvermogen om zich op het
werk consistent te gedragen of financiële verplichtingen na te komen
7. ontbreken van berouw, zoals blijkt uit de onverschilligheid nadat hij/zij iemand pijn heeft gedaan,
slecht heeft behandeld of rationaliseren van dit gedrag.
MG 2 - Bijlage les persoonlijkheidsstoornissen en andere stoornissen
2/42
, VERZAMELING STOORNISSEN: MENS EN GEZONDHEID 2 [2022-2023] --ANISSA EL-AZZOUZI
3
B. De betrokkene is minstens 18 jaar oud.
C. Er zijn aanwijzingen voor een normoverschrijdend-gedragsstoornis, begonnen voor de leeftijd van 15
jaar.
D. Het antisociale gedrag treedt niet uitsluitend voor in het beloop van schizofrenie of bipolaire
stemmingsstoornis.
CLUSTER B – 2 BORDERLINE PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS
A. Een pervasief patroon van instabiliteit van de interpersoonlijke relaties, het zelfbeeld en van affecten, en
duidelijke impulsiviteit, beginnend op jongvolwassen leeftijd en aanwezig in uiteenlopende contexten,
zoals blijkt uit vijf (of meer) van de volgende kenmerken:
1. Verwoede pogingen om feitelijke of vermeende verlating te voorkomen
(NB reken hierbij niet de in criterium 5 beschreven suïcidale gedragingen of automutilatie)
2. Een patroon van instabiele en intense interpersoonlijke relaties gekenmerkt door afwisselingen tussen
extreem idealiseren en devalueren.
3. Een identiteitsstoornis: een duidelijk en persisterend instabiel zelfbeeld of zelfgevoel.
4. Impulsiviteit op minstens twee gebieden, die de betrokkene in potentie zelf kunnen schaden.
(NB reken hierbij niet de in criterium 5 beschreven suïcidale gedragingen of automutilatie)
5. Recidiverende suïcidale gedachten, gestes of dreigingen, of automutilatie.
6. Affectieve instabiliteit als gevolg van een duidelijke reactiviteit van de stemming (bijvoorbeeld
episoden van intense dysforie1, prikkelbaarheid of angst, gedurende meestal enkele uren en zelden
langer dan een paar dagen).
7. Chronisch gevoel van leegte.
8. Inadequate, intense woede, of moeite hebben boosheid te beheersen (bijvoorbeeld frequente woede-
uitbarstingen, constante boosheid, recidiverende vechtpartijen).
9. Voorbijgaande, stressgerelateerde paranoïde ideeën of ernstige dissociatieve symptomen
CLUSTER B – 3 HISTRIONISCHE PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS
Een pervasief patroon van excessieve emotionaliteit en aandacht vragen, beginnend op jongvolwassen leeftijd
en aanwezig in uiteenlopende contexten, zoals blijkt uit vijf (of meer) van de volgende kenmerken:
1. Voelt zich niet op zijn of haar gemak in situaties waarin hij of zij niet in het centrum van de aandacht
staat.
2. De interactie met anderen wordt vaak gekenmerkt door onaangepast seksueel verleidelijk of
provocerend gedrag.
3. Vertoont snel wisselende en oppervlakkige expressie van emoties.
4. Maakt consistent gebruik van het eigen uiterlijk om de aandacht op zichzelf te vestigen.
5. Heeft een stijl van spreken die excessief impressionistisch is, en waarbij details ontbreken.
6. Toont zelfdramatisering, theatrale en overdreven expressie van emoties.
7. Is suggestibel (gemakkelijk beïnvloedbaar door anderen of door de omstandigheden).
8. Beschouwt relaties met anderen als intiemer dan ze in werkelijkheid zijn.
1
sombere of prikkelbare stemming, die soms gepaard gaat met angst of rusteloosheid.
MG 2 - Bijlage les persoonlijkheidsstoornissen en andere stoornissen
3/42
, VERZAMELING STOORNISSEN: MENS EN GEZONDHEID 2 [2022-2023] --ANISSA EL-AZZOUZI
4
CLUSTER B – 4 NARCISTISCHE PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS
Een pervasief patroon van grandiositeit (in fantasie of gedrag), behoefte aan bewondering en gebrek aan
empathie, beginnend op jongvolwassen leeftijd een aanwezig in uitlopende contexten, zoals blijkt uit vijf (of
meer) van de volgende kenmerken:
1. Heeft een opgeblazen gevoel van eigen belangrijkheid (overdrijft bijvoorbeeld de eigen prestaties en
talenten, verwacht te worden erkend als superieur, zonder de bijhorende prestaties).
2. Is gepreoccupeerd met fantasieën over grenzeloos succes, grenzeloze macht, genialiteit, schoonheid, of
ideale liefde.
3. Gelooft dat hij of zij "bijzonderl" en uniek is alleen kan worden begrepen door, of moet omgaan, met andere
bijzondere mensen of mensen (of instellingen) een hoge status.
4. Heeft excessieve behoefte aan bewondering.
5. Heeft het gevoel bijzondere rechten te hebben (onredelijke verwachtingen over een speciale
voorkeursbehandeling, of dat er automatisch wordt voldaan aan zijn of haar verwachtingen).
6. Exploiteert anderen (maakt misbruik van anderen om zijn of haar eigen doelen te verwezenlijken).
7. Heeft gebrek aan empathie: is niet bereid de gevoelens en behoeften van anderen te erkennen of zich ermee
te identificeren.
8. Is vaak afgunstig op anderen of gelooft dat anderen afgunstig zijn op hem of haar.
9. Toont zich arrogant of hooghartig in houding of gedrag.
CLUSTER C- PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN
CLUSTER C – 1 VERMIJDENDE PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS
Een pervasief patroon van sociale geremdheid, gevoelens van insufficiëntie en hypersensitiviteit voor een
negatieve beoordeling, beginnend op jongvolwassen leeftijd en aanwezig in uiteenlopende contexten, zoals
blijkt uit vier (of meer) van de volgende kenmerken:
1. Vermijdt beroepsmatige activiteiten die significante intermenselijke contacten met zich meebrengen,
vanwege vrees voor kritiek, afkeuring of afwijzing.
2. Is onwillig om betrokken te raken met mensen, tenzij hij of zij er zeker van is aardig te worden
gevonden.
3. Gedraagt zich gereserveerd in intieme relaties vanwege de voor gek te worden gezet of uitgelachen te
worden.
4. Is gepreoccupeerd met de gedachte in sociale situaties te worden bekritiseerd of afgewezen.
5. Is geremd in nieuwe interpersoonlijke situaties vanwege insufficiëntiegevoelens.
6. Beschouwt zichzelf als sociaal onbeholpen, onaantrekkelijk als persoon, of minderwaardig t.o.v.
anderen.
7. Is uitzonderlijk onwillig om persoonlijke risico’s te nemen of nieuwe activiteiten te ontplooien omdat
hij of zij hierdoor in verlegenheid zou kunnen worden gebracht.
MG 2 - Bijlage les persoonlijkheidsstoornissen en andere stoornissen
4/42
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anissaelazzouzi1302. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.