Hoofdstuk 2 Inleiding bestuursrecht
2.2 Inhoud bestuurstaak:
- Het bestuur behartigt het algemeen belang: het belang dat we als burgers (samenleving)
gezamenlijk hebben,
- Voorbeelden van zaken van algemeen belang: goed onderwijs, betaalbare gezondheidszorg,
- De politiek bepaalt wat wel en niet tot het algemeen belang behoort,
2.3 Besturen bestaat uit:
- Feitelijke handelingen: handelingen die voor iedereen zichtbaar zijn, bijv. het aanleggen van
wegen, het blussen van een brand, het ophalen van huisvuil,
- Besluiten: een deel van de activiteiten bestaat uit besluiten: beslissingen met
rechtsgevolgen, bijv. een beslissing over een bestemmingsplan of over een uitkering of
studiefinanciering,
2.5 Algemeen en bijzonder bestuursrecht:
- Algemeen: hierin staan regels die gelden voor alle verschillende bestuurstaken van de
overheid, regels die altijd gelden ongeacht met welk deel van de bestuurstaak de overheid
bezig is: onderwijs, sociale zekerheid enz.
- Bijzonder; richt zich op de inhoud van de verschillende bestuurstaken, zoals het
vreemdelingenrecht, het milieurecht, het belastingrecht enz.
2.6 Bronnen van het bestuursrecht:
- Internationale verdragen: recht van EU heeft steeds meer invloed op bestuursrecht, vooral
op het gebied van milieu en ruimtelijke ordening,
- Wetten: Grondwet, Algemene wet bestuursrecht en bijzondere wetten,
- Provinciale en gemeentelijke verordeningen: ook regels van lagere overheden bevatten
bestuursrecht, bijv. een bouwverordening van een gemeente,
- Jurisprudentie,
- Gewoonte: als bepaalde regel als recht wordt ervaren en iedereen zich er aan houdt, maar
niet in de wet te vinden is, bijv. het vertrouwensbeginsel,
,Kernbegrippen in het bestuursrecht (hst. 3)
Besturen:
- Feitelijke handelingen: zonder directe rechtsgevolgen (aanleggen wegen, blussen brand)
- Besluiten : op rechtsgevolg gericht (rechtshandelingen).
3.2 Bestuursorgaan (art. 1:1 Awb):
- Een orgaan van een publiekrechtelijke rechtspersoon (onderdeel van Rijk, provincie of
gemeente)die bestuurstaken uitvoeren: met andere woorden, onderdelen van rijk, provincie
en gemeente die bestuurstaken uitvoeren.
- Andere personen en organisaties met openbaar gezag bekleed: bv. CBR, APK keuringsstation
enz.
Orgaan van een publiekrechtelijke rechtspersoon:
- Rechtspersoon is instelling of onderneming die een eigen leven leidt in het recht,
- Publiekrechtelijk rechtspersonen worden door de wet in het leven geroepen (via het Rijk,
provincie , gemeente),
- Publiekrechtelijke rechtspersonen worden ook wel openbaar lichaam genoemd,
- Een openbaar lichaam bestaat uit bestuursorganen: bijv. de gemeente bestaat uit de
burgemeester, het college van B&W, de gemeenteraad,
- Bestuursorganen zijn de onderdelen van het openbaar lichaam die namens de rechtspersoon
handelen,
A-organen en b-organen:
- A-organen: organen van een publiekrechtelijke rechtspersoon: Awb geldt altijd,
- B-organen: personen of organisaties met openbaar gezag bekleed; Awb geldt alleen als ze
met overheidstaak bezig zijn,
3.3 Zelfstandige bestuursorganen:
- Zelfstandig bestuursorgaan (ZBO): voert een bepaald deel van de bestuurstaak zelfstandig
uiten staat los van de centrale overheid,
- Voorbeelden: UWV, SVB, DUO,
, - Politieke verantwoordelijkheid niet altijd goed geregeld: nieuwe wet geeft minister de
bevoegdheid de begroting goed- of af te keuren,
3.4 Belanghebbende (art. 1:2 Awb):
- De (rechts) persoon die een specifiek eigen belang heeft en rechtstreeks in zijn belangen
wordt geraakt:
- Specifiek eigen belang: belanghebbende heeft dus een belang dat door het besluit wordt
geraakt (hemzelf dus en niet in algemene zin)
- Rechtstreeks: tussen besluit en belang bestaat een direct verband.
- vb. de gekapte boom die voor je woning staat: je kunt hem zien.
- Of de organisatie die in haar statuten heeft staan dat ze voor bomen opkomt,
- Het belang is rechtstreeks als iemand dichtbij woont (afstandscriterium) of uitkijkt op bv. de
bouw (zichtcriterium)
- Rechtspersonen kunnen ook belanghebbende zijn,
3.5 Legaliteitsbeginsel en specialiteitsbeginsel :
Legaliteitsbeginsel:
- bestuursbevoegdheid moet gebaseerd zijn op de wet
- Vb.: belasting mag geheven worden als wet dat toestaat, parkeerverbod in de stad mag als
verordening (wet) bestuur die bevoegdheid geeft enz.)
Specialiteitsbeginsel:
- bestuursbevoegdheid mag alleen gebruikt worden voor het doel waarvoor de wet hem geeft
- Vb.: als de bevoegdheid in de wet regels geeft om het milieu te beschermen, dan mag het
bestuur ze alleen daarvoor gebruiken en niet om het verkeer te regelen,
- dus een wethouder van milieu regelt het milieu en niet het verkeer, dat doet de wethouder
van verkeer.
3.6 Bevoegdheid van een bestuursorgaan:
- Attributie: er wordt in een wet een nieuwe bestuursbevoegdheid toegekend
- Vb. vreemdelingenwet kent minister bevoegdheid toe om verblijfsvergunningen af te geven,
- Vb. 2: art. 2.4 Wabo bepaalt dat B&W beslist over de aanvraag van een bouwvergunning:
B&W krijgt in deze wet de bevoegdheid om vergunningen af te geven,
- Delegatie: een bestuursorgaan (delegans)draagt een bestaande bevoegdheid over aan een
ander bestuursorgaan (delegataris). Vb. art. 156 Gem. wet: gemeenteraad mag
bevoegdheden delegeren aan B&W.
Alleen als wet dit mogelijk maakt, delegatie kan weer worden ingetrokken,