College aantekeningen
Aansprakelijkheidsrecht
- Instelling
- Radboud Universiteit Nijmegen (RU)
College aantekeningen van het mastervak aansprakelijkheidsrecht
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 189 pagina's
Voorbeeld 4 van de 189 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Aansprakelijkheidsrecht20-21
, 10 september 2021
Hoorcollege 1 – claimcultuur, onrechtmatige daad en
toerekenbaarheid
(lees stof Burgerlijk Recht II door voor herhaling).
Lynch v Freeman
United States Court of Appeals, Sixth Circuit, April 28, 1987, 817 F.2d 380
“The portable toilets were dirty, often had no toilet paper or paper that was soiled, and were not equipped
with running water or sanitary napkins. In addition, those designated for women had no locks or bolts
on the doors and one of them had a hole punched in the side. To avoid using the toilets, Ms. Lynch
began holding her urine until she left work. Within three days after starting work she experienced pain
and was advised that the practice she had adopted, as well as using contaminated toilet paper, frequently
caused bladder infections.”
“Anatomical differences between men and women are "immutable characteristics," just as race, color
and national origin are immutable characteristics. When it is shown that employment practices place a
heavier burden on minority employees than on members of the majority, and this burden relates to
characteristics which identify them as members of the protected group, the requirements of a Title VII
disparate impact case are satisfied.”
Het ging over een vrouwelijke elektricien, zij kon niet wildplassen dus moest gebruik maken van de
Dixi. Die waren zo smerig, ze had zo weinig zin om op dat toilet te zitten zodat ze het de hele dag
ophield. Met blaasontsteking etc. van dien. Zij heeft haar werknemer succesvol aangesproken. Want de
rechter zei verschillen in anotomie, in ras en dergelijke, als je daar een heavier burden hebt (meer
problemen in een bepaalde situatie) dan kan dat discriminatie zijn. Amerikaanse rechter plaatst het in
het gelijkheidsbeginsel.
NIK-O-LOK Co v. Carey
378 N.Y.S.2d 936 (1976) :
"It is a discriminatory tax, in that women often have no choice but to use these pay facilities, while men
frequently have access to free toilet facilities."
In een andere zaak werd zelfs gezegd dat mannen kunnen wildplassen en vrouwen gedwongen zijn om
in een rij te staan en om zelfs te betalen iedere keer dat ze naar de wc moeten, dat dat ook discriminatie
is. Hier wordt erg getrokken aan de sleutel van gelijkheid. Dat zorgt ervoor dat zij voet aan de grond
kreeg bij de Amerikaanse rechter, het werd echt serieus genomen. Er moet gelijkheid zijn. Er is een wet
aangenomen zelfs (Potty Pattery? in de volksmond).
Sandra had een onderzoek uitgevoerd. Fijn dat we gelijkheid willen op de pot, maar hoe gaan we dat
gestalten geven. Een andere vrouw heeft in haar onderzoek onderzocht dat mannen 2 minuten nodig
hebben op de wc, en vrouwen die hebben 4 minuten nodig. Dat mondt uit in een 4x zo lange rij statistisch
gezien. Er is een waiting in line-theorie die gemeenten gebruiken als ze een bepaald loket openen, die
rekent uit hoeveel loketten je nodig hebt om een bepaald aantal mensen te bedienen zonder dat er een
lange rij ontstaat.
Op basis van die Waiting in Line-theorie zou het dus moeten zijn, die gelijkheid dat je 4 vrouwentoiletten
hebt ten opzichte van 1 mannentoilet. Als een overheidsgebouw dat niet heeft, en vrouwen lopen
daardoor schade op dan is er een grondslag voor aansprakelijkheid.
In Amerika kan dit ook wel worden gezien als claimcultuur. Dat is ook wat aansprakelijkheid
onderzoekt: loopt het gedrag van claims uit de hand in Nederland. Om Amerikaanse toestanden te
,voorkomen. Er is onderzoek in NL gedaan of wij richting de claimcultuur gaan, richting Amerikaanse
toestanden gaan. Er zijn 2 pijlers die je moet meten als er een claimcultuur aan het ontstaan is:
1. claimbereidheid à hoe snel men bereid is om naar de rechter te stappen; en
2. voor hoe grote bedragen.
In Nederland schijnt het mee te vallen, wel groeiende claimbereidheid (al zijn er ook steeds meer
risico’s). Het ligt ook aan meer evaluerende samenleving, dat er meer aansprakelijkheidssituaties
kunnen ontstaan. Bedragen zijn ook toegenomen. Maar in NL gaat het niet naar de miljoenen toe.
(Amerikanen gaan eerder naar de rechter, omdat zij vaak geen sociaal vangnet hebben (verzekering
etc.)).
Hoe komt het dat de zaken in Amerika zo verschillend zijn van Nederland? De mentaliteit in Amerika
is anders. Dit komt vooral door het feit dat er geen uitgebreid verzekeringszekerheid is. Men is dan snel
geneigd om een vordering in te stellen. Daar komt ook bij dat in Amerika de American Dream gedachte
leeft: het feit dat iemand een kleine ondernemer die dag en nacht werk, die zijn American Dream wil
verwezenlijken, dat hij door iemand anders een ongeval krijgt en dat zijn hele Dream in duigen valt.
Daar moet iets tegenover staan. Andere verschillen zijn vooral procesgerelateerd (vooral punitive
damages en jury rechtspraak zijn van belang dat het zo’n verschil maakt):
Verschillen U.S.A. en Nederland
• 1. procesgerelateerde verschillen
- 1. Contingency fee en American rule à zorgen er ook voor dat men makkelijker
procedeert. Contingency fee dat is een Amerikaans woord voor het no cure no pay. In
Nederland kennen we dat niet; we hebben wel een proef lopen dat in sommige situaties
bij letsel bij overlijdensschade advocaten no cure no pay mogen afspreken, maar alleen
in die gevallen (proef is verlengd tot 2024). Dat zorgt ervoor dat het gemakkelijk is om
een kans te wagen, want als je verliest heb je geen advocatenkosten. Daar staat
tegenover dat als je wel wint, bijna die hele schadevergoeding naar die advocaten gaat.
Het is niet persé dat het tot meer claims leidt, advocaten willen ook inkomen dus zullen
kansloze claims ook eerder afwijzen.
American rule betekent dat je je proceskosten zelf betaald. Dus je hoeft niet dat als je
verliest die andere advocaatkosten te betalen. Dus dat betekent dat als je verliest je niet
je eigen advocaatkosten hoeft te betalen (Contingency fee) en dat betekent dat je
daarnaast niet opdraait voor advocaatkosten van de andere partij als je verliest. Dat helpt
ook om de drempel te verlagen.
- 2. Collateral source à dat is de zogenaamde voordeelsverrekening. Dat wordt in
Amerika niet meegenomen. De jury weet niet dat als er schade is, die schade door
andere bronnen wordt gedekt.
De jury weet dus niks over verzekeringen etc. De voordeelsverrekening hebben wij in
art. 6:100 BW, die kennen ze niet. Dat zorgt er weer voor dat de bedragen in Amerika
weer wat hoger zijn, omdat het er niet van wordt afgetrokken.
- 3. Punitive damages = extra schade die boven op de eigenlijke schadevergoeding
geplakt wordt, omdat iemand zich ernstig verwijtbaar gedragen heeft. In Nederland
kennen we dat niet: we vergoeden alleen de daadwerkelijk geleden schade, art. 6:109
BW. Verhoogt de bedragen aanzienlijk. Een van de meest illustratieve arresten is hierbij
de zaak van Ford (zie volgende punt).
- 4. Jury rechtspraak à jury’s zijn heel gevoelig voor het leed van het slachtoffer. Als
kleine kinderen schade leiden bv, dat spreekt de jury heel erg aan. Zijn erg geneigd om
voor het slachtoffer te oordelen.
- 5. Class action à Class actions zijn in Amerika ook veel gebruikt (dus dat een grotere
groep schadeclaim indient). Er wordt gezegd dat er wel misbruik wordt gemaakt, dat
als iemand een schadepost indient er meteen wordt gekeken door advocaten of er niet
meerdere zijn met zo’n schadepost.
• 2. sociale verschillen
- 1. sociale zekerheid
- 2. mentaliteitsverschil
, Punitive damages
‘Een bedrag dat aan de eiser in een civiele zaak wegens onrechtmatig gedrag van de gedaagde bovenop
de ‘normale’ schadevergoeding wordt toegewezen en dat strekt tot vergelding van het onrecht en tot
preventie van toekomstig onrecht van de dader en anderen.’
Vb. Grimshaw v. Ford Motor Co. (Ford Pinto), 1981, 174 Cal. Rptr. 348
Dit was een illustratief arrest bij punitive damages. Ford had een nieuw model op de markt gezet,
waarvan de brandstoftank op een verkeerde/onhandige plek was geplaatst. Dat als de auto in een ongeval
terecht kwam, dat die tank heel snel in brand vloog. Dat wisten ze, maar het loonde meer om
schadevergoeding te betalen dachten ze, dan dat ze al die Ford’s, het nieuwe model, om die van de straat
te halen. Dus ze hebben de kosten/baten afweging gemaakt. Toen ontstond er dus een ongeval. Dit werd
afgestrafd met punitive damages.
Die bedragen van punitive damages worden alsmaar hoger. Het moet in enige verhouding staan tot de
werkelijk geleden schade. Dat is een richtlijn bij de begroting. Het wordt ook afgemeten aan hoe
verwijtbaar je gehandeld hebt. En je moet het ook voelen in je portemonnee, dus moet in verhouding
staan dat iemand het als punitief zal ervaren.
- 150 miljard is het meeste wat als punitive damages is opgelegd. Een jongen van 8 is
door een tiener verkracht en is daarna opgesloten in een lift en die lift is in brand
gestoken. De jongen is maar 21 geworden, omdat hij is overleden aan huidkanker ten
gevolgen van die brandwonden. Toen pas is die zaak voor de rechter gekomen (150
miljard – de daadwerkelijke schade).
Een claimcultuur heeft nadelen:
Nadelen
• Defensive medicine à Bijvoorbeeld bij een vaccin, dan gaan ze het niet meer maken. Of dat ze
het wel nog maken, maar dat het eindeloos getest wordt om de risico’s te voorkomen. Enerzijds
krijg je dan veilige producten, maar anderzijds kan het ook zijn dat dingen die hard nodig zijn
(bv. kankermedicijnen) dat die niet de markt opkomen. Het houdt de innovatie tegen. Dit wordt
defensive medicine genoemd als het specifiek gaat over medicijnen en dergelijke. Maar het
houdt in het algemeen innovatie tegen. En als je lang gaat testen, maak je meer kosten. Het zorgt
ervoor dat het product duurder wordt.
o Wat nu als de hele wereld om een vaccin vraagt. Ze komen met een nieuw vaccin, snel,
maar er mag niks mee zijn. Wat zal je dan als producent denken? Zodra het niet goed
is, dan moet ik betalen. Maar ik moet wel snel leveren. Wat doe je dan als producent?
Immuniteit bedingen in een contract. Op 4 februari 2020 heeft Amerika in de wetgeving
alle covid19-vaccins immuniteit gegeven. Nu kan het wel in een contract, maar de
burger heeft geen contract met Pfizer bv. Dit soort immuniteiten, de overheid moet dan
zorgen dat de burger het ook niet kan een onrechtmatige daad vordering uitoefenen.
Maar je kunt wel zeggen als overheid: ik neem dat over, die aansprakelijkheid. Of ik
zorg dat er een schadefonds is. De immuniteit speelt nu dus ook bijvoorbeeld.
• Onverzekerbaarheid of oververzekering
• Geen innovatie
• Hoge kosten
Er zijn ook voordelen:
Voordelen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cicelini. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 83662 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen