Samenvatting voor het tentamen. Samenvatting van alle literatuur, aantekeningen van de hoorcolleges en werkgroepen en uitwerkingen van de jurisprudentie.
, Sunday Times (EHRM 26 april 1979)....................................................................................................... 23
Harmonisatiewet (HR 14 april 1989)....................................................................................................... 23
Drugspand Venlo (ABRvS 28 augustus 1995)........................................................................................... 24
Rasti Rostelli (HR 26 april 1996).............................................................................................................. 24
Verfbommetje (HR 19 april 2005)........................................................................................................... 24
Rookverbod (HR 10 oktober 2014).......................................................................................................... 25
Amsterdams Dakterras (ABRvS 29 mei 2019).......................................................................................... 25
Thema 1: Beginselen van de democratische
rechtsstaat
Literatuur
Beginselen van de democratische rechtsstaat H1
Soorten handelingen:
- Feitelijke handeling: bijv. een weg aanleggen
- Rechtshandeling: brengt een verandering in de wereld van het recht teweeg, worden verricht
met het oog op een bepaald rechtsgevolg.
o Publiekrechtelijke rechtshandeling: vaak eenzijdig (geen instemming nodig)
o Privaatrechtelijke rechtshandeling: vaak tweezijdig, bijv. het kopen van
kantoorstoelen
Staatsrecht: besluiten van hoogste staatsorganen en de organisatorische structuur van deze organen
Bestuursrecht: besluiten van organen op specifieke terreinen
Door middel van (eenzijdig bindende) besluiten oefent de overheid gezag over ons uit
H2
Theocratische staatsleer: droit divin Feodalisme hervorming (absolutisme)
godsdienstoorlogen klassiek-liberale rechtsstaat
Externe (volkenrechtelijke) soevereiniteit: het niet onderworpen zijn aan macht van buiten op eigen
grondgebied
Interne soevereiniteit: het zijn van de hoogste macht binnen het eigen grondgebied
1. Legaliteitsbeginsel:
o Positief: machtsuitoefening door de staat is slechts geoorloofd wanneer deze berust
op een door de wet gegeven bevoegdheid
o Negatief: machtsuitoefening moet zich houden binnen de beperkingen van de wet
2. Machtsverdeling: trias politica: individu is altijd gericht op het eigenbelang, daarom scheiding
der machten:
o Wetgevende macht: Staten-Generaal, regering
o Uitvoerende macht: regering
o Rechterlijke macht: rechtbanken etc.
3. Grondrechten: onaantastbare individuele vrijheidssfeer
4. Rechterlijke controle (art. 117 GW): neutraal, aan de hand van wetten beslissen
Kiesrecht: gericht op terugdringen rol van de koning en het ontstaan van een democratische
rechtsstaat sociale rechtsstaat: sociale grondrechten, de overheid moet zich actief inspannen om
omstandigheden te scheppen die de burger de mogelijkheid geven zijn leven te vormen.
, Democratie: meerderheid beslist Rechtsstaat: burgers hebben bepaalde rechten, onafhankelijk
van de wil van de meerderheid
H3
Algemene wet bestuursrecht (awb): algemene wet voor het overheidshandelen
Democratiebeginsel: we hebben invloed op de macht
Vaak geen zuivere machtenscheiding checks and balances: stelsel van elkaar controlerende
instanties
Aantekeningen
Een staat bestaat wanneer sprake is van: (art. 1 verdrag van Montevideo)
- Een bevolking
- Een territorium/grondgebied
- Een overheid die effectief gezag uitoefent
- Betrekking kan ouderhouden met andere staten
Hoe wordt macht gelegitimeerd:
- Traditie: geaccepteerd omdat het altijd al zo is geweest
- Charisma: bestuurder heeft charisma
- ‘het werkt’/’outcome legitimacy’: het beschermt onze vrijheid het beste
Bronnen van het staats- en bestuursrecht
- Grondwet
- Awb
- Bijzondere bestuursrechtelijke wetgeving
- Jurisprudentie
- Europees recht
- Statuut
- Rechtsbeginselen
- Ongeschreven recht
- Internationaal recht
Publiekrecht: de rechtsbetrekking tussen burgers en overheidsinstanties, en tussen de
overheidsinstanties onderling (verticaal)
- Strafrecht
- Bestuursrecht
- Staatsrecht: ziet op de overheid als organisatie. Gaat over de organen van de staat, hoe
zitten ze in elkaar, hoe zijn ze opgericht, wat mogen ze en hoe gaan ze met elkaar en met ons
om?
- Internationaal publiekrecht
Mogelijke vragen
1. Is er in dit geval (bij casus) sprake van positief/negatief aspect van het legaliteitsbeginsel?
Positief als het gaat om een wettelijke grondslag, negatief als het gaat om de beperkingen van de
wet
2. Om welk rechtsstatelijk beginsel gaat het in deze casus?
Legaliteitsbeginsel: rechtszekerheid, willekeur tegen gaan, macht overheid beperken
Machtenscheiding: onafhankelijk, scheiding, macht van één beperken
Grondrechten: burger beschermen, sociale grondrechten,
Rechterlijke controle: onafhankelijk, toetsend
3. Wat voor soort rechtshandeling is dit?
Publiekrechtelijk: overheid neemt besluiten
Privaatrechtelijk: overheid treedt op als rechtspersoon
4. Waarom is machtenscheiding wenselijk?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jukevdvelde. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,09. Je zit daarna nergens aan vast.
