Complete samenvatting. Bevat alles wat je moet weten voor de toets. Duidelijk en overzichtelijk geschreven. Leer je deze samenvatting uit je hoofd is de kans op een voldoende erg groot! Succes met leren!
❖ rechtsstaat is een staat { land } waarin burgers door grondrechten worden
beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur van de overheid
- sommige regels zijn ongeschreven, andere zijn wel opgeschreven
- vaak komen normen en gedragsregels voort uit geloof, tradities en
gewoonten
❖ rechtsnormen zijn gedragsregels die door de overheid wettelijk zijn vastgelegd
- rechtsnormen ontstaan enerzijds om het maatschappelijke leven geordend te
laten verlopen en conflicten op te lossen
- anderzijds komen rechtsnormen voort uit de waarden en normen die de
meeste mensen met elkaar delen
❖ rechtvaardigheid : wat mensen eerlijk vinden
- het is belangrijk dat rechtsnormen zo veel mogelijk overeenkomen met de
opvattingen die wij als burgers hebben over goed en kwaad
- toch kunnen sommige regels ingaan tegen het gevoel van rechtvaardigheid
- wat vroeger heel normaal was, kunnen we nu oneerlijk vinden → daarom
veranderen rechtsnormen af en toe
❖ ontstaan van de rechtsstaat
- om gevoelens van onrechtvaardigheid en misstanden te voorkomen, ontstond
ongeveer twee eeuwen geleden in sommige landen een rechtsstaat
- zo worden burgers door grondrechten beschermd tegen machtsmisbruik en
willekeur van de overheid
- einde absolute monarchie
- tegenwoordig hebben veel landen een grondwet → daarin staat wat de
grondrechten zijn en hoe een land geregeerd moet worden
- een grondwet is geen garantie voor een rechtsstaat → sommige
dictaturen hebben ook een grondwet alleen worden daar de
grondrechten niet gerespecteerd
❖ recht : datgene waar je recht op hebt
❖ plicht : datgene wat je moet doen
- beiden zijn vaak af te dwingen door / bij de overheid
- rechten en plichten veranderen
❖ soorten rechtsgebieden
● publiekrecht : regelt de inrichting van de staat en de relatie tussen burgers
en overheid
- staatsrecht : alle regels voor de inrichting van de Nederlandse staat
→ bevoegdheden van ministers en volksvertegenwoordigers
- bestuursrecht : regelt de verhouding tussen burgers en overheid →
toestemming van de gemeente voor verbouwing
- strafrecht : alle wettelijke regels die aangeven wat strafbaar is
, ● privaatrecht / burgerlijk recht : regelt de betrekkingen tussen burgers
onderling
- personen- en familierecht : regelt zaken zoals adoptie, huwelijk,
echtscheiding, geboorte etc
- ondernemingsrecht : bepaalt onder welke voorwaarden je een bedrijf
of vereniging mag oprichten
- vermogensrecht : omvat alle zaken die met iemands vermogen te
maken hebben → koop/ huur/ arbeidsovereenkomst of het regelen
van een nalatenschap
- deze doelen zijn uitgewerkt in de volgende grondbeginselen :
- er is sprake van een verdeling van de macht
- de grondrechten zijn vastgelegd in de grondwet
- door het legaliteitsbeginsel mag de overheid alleen beperkingen
opleggen aan de vrijheid van burgers als die beperkingen in wetten
zijn vastgelegd
❖ verdeling van de macht
- trias politica
- wetgevende macht : maakt de wetten waaraan burgers en overheid
zich moeten houden → dit is de taak van het parlement en de regering
samen → een minister komt meestal met wetsvoorstel en parlement
besluit het goed of af te keuren
- uitvoerende macht : zorgt ervoor dat eenmaal goedkeurende wetten
worden uitgevoerd → hiervoor is de regering verantwoordelijk →
ministers geven dagelijks aanwijzingen aan hun ambtenaren
- rechterlijke macht : beoordeelt of burgers of machthebbers wetten
hebben overtreden en doet uitspraak in conflicten → deze macht is
uitsluitend in handen van onafhankelijke rechters, die zo nodig straffen
opleggen
- het belangrijkste van de trias politica is dat de staatsmachten elkaar
controleren en ‘scherp houden’
- zo controleert het parlement of ministers de wetten wel goed uitvoeren
- als een wetsvoorstel strijdig is met Europese regels, dan zal de
rechter de minister en het parlement tot orde roepen
- dit evenwicht wordt met een Engelse term een systeem van checks
and balances genoemd { controle en evenwicht }
❖ onafhankelijke rechters
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jasmijnbraam. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
