BURGERLIJK RECHT 2 – WERKCOLLEGES
Inhoudsopgave
BURGERLIJK RECHT 2 – WERKCOLLEGES........................................................................................................ 1
Werkcollege 1 – vertegenwoordiging..................................................................................................................1
Werkcollege 1 – aantekeningen......................................................................................................................4
Werkcollege 2 – algemene voorwaarden............................................................................................................4
Werkcollege 2 – aantekeningen......................................................................................................................7
Werkcollege 3 – (niet-)nakoming in het algemeen, toerekening en conformiteit..............................................9
Werkcollege 3 – aantekeningen....................................................................................................................15
Werkcollege 4 – ingebrekestelling vereist? Overige inhoud van afdeling 6.1.9 BW.........................................16
College 4 – aantekeningen............................................................................................................................18
Werkcollege 5 – ontbinding en opschorting......................................................................................................19
Werkcollege 5 – aantekeningen....................................................................................................................21
Werkcollege 6 – verjaring..................................................................................................................................22
Werkcollege 6 – aantekeningen....................................................................................................................25
Werkcollege 7 – oefen- en responsiecollege.....................................................................................................26
Werkcollege 7 – aantekeningen responsiecollege........................................................................................30
Werkcollege 8 – overdracht onder voorwaarde, eigendomsvoorbehoud en fiduciaverbod – niet volledig.....31
Werkcollege 8 – aantekeningen....................................................................................................................34
Werkcollege 9 – levering registergoederen en derde bescherming..................................................................34
Werkcollege 9 – aantekeningen....................................................................................................................37
Werkcollege 10 – levering roerende zaken (bij voorbaat) en derdenbescherming...........................................37
Werkcollege 10 – aantekeningen..................................................................................................................40
Werkcollege 11 – levering vorderingen op naam (bij voorbaat) en derdenbescherming.................................41
Werkcollege 11 – aantekeningen..................................................................................................................46
Werkcollege 12 – gemeenschap........................................................................................................................48
Werkcollege 12 – aantekeningen..................................................................................................................52
Werkcollege 13 – natrekking, zaaksvorming en vermenging...........................................................................52
Werkcollege 13 – aantekeningen..................................................................................................................55
Werkcollege 14 – oefen- en responsiecollege...................................................................................................55
Werkcollege 1 – vertegenwoordiging
Vraag 1
Stel dat een schilder in eigen naam, maar voor rekening van zijn werkgever, bij een groothandel verf
koopt.
A. Is hier sprake van directe (oftewel onmiddellijke) vertegenwoordiging, of van indirecte (oftewel
middellijke) vertegenwoordiging?
Er is hier sprake van indirecte vertegenwoordiging. De overeenkomst wordt namelijk aangegaan in
eigen naam dus voor de schilder treden de rechtsgevolgen in. Schilder en groothandel zijn partij
geworden bij de overeenkomst, het bedrijf niet. Echter is de schilder nooit eigenaar geworden (enkel
,houder – art. 3:110 BW) van de verf en komt dit dus ook niet in het vermogen van de schilder
terecht. (Dit laatste hoef je niet te noemen, alleen noemen als de vraag over eigendom gaat)
B. Is hier sprake van lastgeving?
Lastgeving is geregeld in art. 7:414 BW. Het betreft een overeenkomst van opdracht om in eigen
naam of in naam van principaal voor rekening van de principaal te handelen. Uit art. 7:400 BW volgt
dat de werkzaamheden die voortvloeien uit een arbeidsovereenkomst niet als overeenkomst van
opdracht aangemerkt kunnen worden, dit betekent dat er dus geen sprake is van lastgeving in dit
geval. Het is dus OF een arbeidsovereenkomst OF een overeenkomst van opdracht.
Vraag 2
S wil zijn bedrijfspand te koop zetten en wendt zich tot makelaar T. S en T sluiten een overeenkomst
van opdracht waarbij makelaar T zich verplicht de navolgende werkzaamheden te verrichten:
- Het verrichten van een taxatie van het bedrijfspand;
- Begeleiding bij de verkoop van het bedrijfspand;
- Het verrichten van alle in verband met het vorenstaande noodzakelijke werkzaamheden inclusief
voorbereidende werkzaamheden zoals het begeleiden van bezichtigingen, het maken van een
verkoopbrochure en het voeren van onderhandelingen.
In de overeenkomst is bepaald dat makelaar T de overeengekomen werkzaamheden geheel
zelfstandig, naar eigen inzicht en zonder toezicht of leiding van opdrachtgever, verricht.
Is makelaar T op basis van deze overeenkomst bevoegd om het bedrijfspand te verkopen in naam
van S? Anders gezegd: Heeft de makelaar een volmacht in de zin van art. 3:60 BW?
Volmacht is de bevoegdheid die een volmachtgever verleent aan een gevolmachtigde, om in zijn
naam rechtshandelingen te verrichten. Uit de volmacht verlening blijkt niet dat de makelaar
bevoegd is om het bedrijfspand daadwerkelijk te verkopen. De bevoegdheden zijn daarbij geen
rechtshandelingen maar feitelijke handelingen. Het kan geen volmacht in de zin van art. 3:60 BW
zijn, maar eerder een bemiddelingsovereenkomst. Daarnaast blijkt uit een arrest van de Hoge Raad
dat: De opdracht aan een makelaar tot bemiddeling bij de verkoop van een onroerende zaak geen
volmacht inhoudt aan die makelaar tot het sluiten van een koopovereenkomst; daarmee wordt
evenmin de schijn van bevoegdheid van de makelaar gewekt.
https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:HR:2009:BH9284
Uit dit arrest blijkt dat alle omstandigheden van het geval afgewogen moeten worden om te
bepalen of er sprake is van een volmacht in de zin van art. 3:60 BW.
Vraag 3
Zunnestee BV is van plan een zonnestudio te gaan exploiteren in Groningen. De vennootschap heeft
daarvoor cabines met zonnebanken nodig. Jan Jansen weet goed wat er op de markt voor
zonneapparatuur te koop is en doet veel zaken met leveranciers van zonneapparatuur. Zunnestee
BV en Jan Jansen komen met elkaar overeen dat Jansen voor rekening van Zunnestee BV een
zonnebank zal aanschaffen. Zunnestee BV zal hem een vergoeding betalen voor zijn inspanningen.
Jansen voert de opdracht uit en koopt in eigen naam, maar voor rekening van Zunnestee BV, een
zonnebank van X. De zonnebank wordt afgeleverd door X bij Zunnestee BV en in gebruik genomen.
Na korte tijd breekt er brand uit in de cabine waar de zonnebank zich bevindt. Gelukkig leidt de
brand niet tot letsel bij personeel of klanten, maar als gevolg van de brand gaat wel een groot deel
van de inventaris van Zunnestee BV verloren. De schade bedraagt € 60.000. Onderzoek toont aan
dat de zonnebank een gebrek had. Er staat vast dat de zonnebank niet de eigenschappen bezat die
de koper mocht verwachten.
a. Wie zijn de partijen bij de koopovereenkomst?
,Het betreft hier een indirecte vertegenwoordiging, want Jan Jansen koopt in eigen naam maar wel
voor rekening van Zunnestee BV. De partijen bij de overeenkomst zijn dus X en Jan Jansen. Jan is de
schuldeiser in dit verhaal en X de schuldenaar.
b. Heeft de koper recht op een schadevergoeding van € 60.000 als ervan uitgegaan wordt dat X
toerekenbaar tekortgekomen is in de nakoming van zijn verplichting om een deugdelijke zonnebank
te leveren? Zo ja, op grond van welk artikel? Zo nee, waarom niet?
In het Kribbebijter arrest heeft de Hoge Raad bepaald dat voor dergelijke situaties een mogelijkheid
tot schadevergoeding geboden moet worden. Dit is later gecodificeerd in art. 7:419 BW, de
tussenpersoon krijgt op grond van dit artikel de bevoegdheid om de vergoeding van de door
principaal geleden schade te vorderen. De koper heeft dus inderdaad het recht op een
schadevergoeding. Zunnestee BV is hier geen partij dus kan niet op grond van art. 6:74 BW
schadevergoeding eisen, daarom is art. 7:419 BW in het leven geroepen.
Vervolg casus:
Jan Jansen neemt contact op met X en maant hem aan om binnen drie weken € 60.000 te betalen. X
weigert echter iets te betalen. Zunnestee BV en Jan Jansen besluiten dat er niets anders opzit dan X
voor de rechter te dagen. Kort voordat de dagvaarding wordt uitgebracht, gaat Jan Jansen failliet.
Alle brieven die Zunnestee BV naar Jan Jansen stuurt, komen niet bij Jan terecht, maar bij de curator
in faillissement. Deze curator reageert echter nergens op en Zunnestee BV kan haar telefonisch niet
bereiken, omdat ze het veel te druk heeft.
c. Kan Zunnestee BV zonder medewerking van (de curator van) Jan Jansen een vordering instellen
tegen X?
Op grond van art. 7:420 BW kan Zunnestee BV de voor overgang vatbare rechten van Jan Jansen
jegens de derde op zich doen overgaan door een schriftelijke verklaring aan zowel de lasthebber als
derde. Dit kan dus.
d. Wat is het antwoord op vraag a als Zunnestee BV Jan Jansen had opgedragen om in naam van
Zunnestee BV zonnebanken te kopen en Jan Jansen overeenkomstig die opdracht had gehandeld?
Dan is het een directe vertegenwoordiging, Jan Jansen koopt dan in naam en voor rekening van
Zunnestee. Zunnestee BV en X zijn dan partij bij deze koopovereenkomst. Zunnestee BV is de
schuldeiser en X blijft de schuldenaar.
e. Wat is het antwoord op vraag b als Zunnestee BV Jan Jansen had opgedragen om in naam van
Zunnestee BV zonnebanken te kopen en Jan Jansen overeenkomstig die opdracht had gehandeld?
In dit geval kan er schadevergoeding worden geëist op grond van wanprestatie ex art. 6:74 BW.
f. Wat is het antwoord op vraag c als Zunnestee BV Jan Jansen had opgedragen om in naam van
Zunnestee BV zonnebanken te kopen en Jan Jansen overeenkomstig die opdracht had gehandeld?
Jan Jansen is geen partij bij deze overeenkomst en zijn faillissement heeft dus geen invloed op deze
rechtshandeling. Zunnestee kan dus inderdaad zonder medewerking van Jan een vordering instellen
tegen X. Zunnestee heeft in dit geval het vorderingsrecht op X.
Vraag 4
Joost is de nieuwe sommelier van het Zwolse restaurant ‘Avondzon’. Het is zijn taak om de wijnkaart
op te stellen en om elk gerecht op de menukaart te voorzien van een passend wijnadvies. De
exploitante van het restaurant, mevrouw Kleijn, heeft hem bij het aangaan van de
arbeidsovereenkomst gemeld dat hij wijn mag inkopen voor het restaurant voor maximaal 10 euro
per fles. Als Joost zich verdiept in het wijnaanbod van leveranciers, valt zijn oog op een aanbieding.
Er wordt een bekroonde wijn aangeboden tegen de helft van de reguliere prijs. Hij bestelt
, telefonisch 100 flessen voor 25 euro per stuk. Nog diezelfde dag mailt de leverancier een
gespecificeerde aankoopbevestiging naar het mailadres van het restaurant. Dat mailadres wordt
door mevrouw Kleijn beheerd. In de mail wordt aangekondigd dat de wijn twee weken later zal
worden bezorgd. Conform die toezegging komt de leverancier de kisten met wijn op 3 december bij
het restaurant bezorgen. Mevrouw Kleijn wijst de leverancier waar de kisten kunnen worden
neergezet. Als zij echter op 15 december de nota ontvangt, schrikt zij van de prijs. Zij belt de
leverancier op en meldt dat Joost niet bevoegd was wijnen voor die prijs te bestellen. Zij vraagt de
leverancier om de kisten weer te komen ophalen. De kisten staan nog onaangeroerd op de plek waar
de leverancier ze heeft neergezet. Mevrouw Kleijn stelt dat er geen overeenkomst tot stand is
gekomen. Ze is bereid te betalen voor de kosten van vervoer, maar wil de koopsom niet voldoen.
Is mevrouw Kleijn, die restaurant Avondzon in de vorm van een eenmanszaak exploiteert, verplicht
om de koopsom te voldoen?
Ja. Joost heeft een volmacht (art. 3:60 BW) verkregen voor 10 euro per fles. Hij was dus onbevoegd
tot vertegenwoordiging in dit geval. Mevrouw Kleijn is dus niet gebonden op grond van art. 3:66 lid 1
BW. Echter kan er bij onbevoegde vertegenwoordiging alsnog een overeenkomst tot stand komen.
De rechtshandeling kan door mevrouw Kleijn bekrachtigd worden, zodat de rechtshandeling wel
geldig wordt ex art. 3:69 lid 1 BW. Bekrachtiging is een rechtshandeling en kan in elke vorm
geschieden, zowel uitdrukkelijk als stilzwijgend dus (art. 3:37 BW). Mevrouw de Kleijn nam de wijn in
ontvangst en heeft nooit gereageerd op de aankoopbevestiging, dit kan dus worden aangemerkt als
een stilzwijgende bekrachtiging. Dus mevrouw Kleijn is inderdaad verplicht om de koopsom te
voldoen.
Ook mogelijk: vertrouwensbescherming van leverancier ex art. 3:61 lid 2 BW. Er moet gekeken
worden naar het toedoen beginsel: verklaringen of gedragingen. Was de leverancier te goeder
trouw? Ja, maar is die schijn (waar de leverancier op af is gegaan) van
vertegenwoordigingsbevoegdheid door toedoen van mevrouw Kleijn ontstaan? Toedoen: is ook iets
juist niet doen. Die schijn kan voor risico komen voor achterman. Dus ja, ook deze schijn is ontstaan.
Werkcollege 1 – aantekeningen
Directe vertegenwoordiging: bij in naam van een ander moet je duidelijk maken dat je niet in eigen
naam handelt. Dus je handelt niet in eigen naam.
Volmacht verlening is een rechtshandeling. Je verleent iemand de bevoegdheid om
rechtshandelingen te verrichten door zelf dus een rechtshandeling te verrichten. Rechtshandelingen
zijn vormvrij en kunnen ook in gedrag besloten liggen, oftewel: stilzwijgend is ook mogelijk
Lastgeving – art. 7:414 BW: overeenkomst van opdracht in naam van een ander of in eigen naam
Volmacht – art. 3:60 BW: bevoegdheid om rechtshandelingen te verrichten in naam van een ander
(dus nooit in eigen naam) Volmacht is een bevoegdheid, je hoeft het niet te doen: het is geen
verplichting.
Werkcollege 2 – algemene voorwaarden
Vraag 1
Op de internetsites van advocatenkantoren treft u de volgende twee teksten aan met adviezen aan
ondernemers. Beoordeel deze teksten op juistheid.
- Tekst 1: “Onlangs heb ik in verband met een zaak de regelgeving, literatuur en jurisprudentie
omtrent algemene voorwaarden onder de loep genomen. Voor mijzelf heb ik een handzaam
overzicht willen samenstellen van de gronden waarmee aan de toepasselijkheid van (een)
algemene voorwaarde(n) kan worden ontkomen. Mijn bevindingen deel ik graag, in de hoop
dat ik u nimmer als mijn wederpartij zal treffen.
