Histologie van het spijsverteringskanaal
Functie: voedsel verteren zodat de afzonderlijke voedingsstoffen kunnen opgenomen worden id bloedbaan
Door kauwen wordt voedsel gemengd met speeksel –> bevochtigt spijsbrok met mucus + start vertering van KH
In maag en darm: EW, vetten, KH en nucleïnezuren afgebroken tot AZ, vetzuren en glyceriden, monosach en nt
Door wateronttrekking worden id dikke darm de onverteerbare resten ingedikt en samen met de afgestorven
epitheelcellen en bacteriën als feces door anale opening uit lichaam verwijderd
Algemene opbouw
Lagen (van binnen naar buiten)
1. Lamina propria
2. Muscularis mucosa (plexus submucosus)
3. Submucosa (meissnerplexus)
4. Muscularis externa (plexus myentericus)
5. Serosa
Histologie van de dunne darm
Verdeeld in 3 gebieden: duodendum (12 vingerige darm), jejenum (nuchtere darm), ileum (kronkeldarm)
Darmplooien = plooien van Kerckring –> bestaan uit villi (darmvlokken) –> vergroten resorptieopp
Villi: zorgen voor gegolfd opp vd epitheelcellen (microvilli, brush border, staafjeszoom)
Instulpingen = crypten van Lieberkühn: op plaats waar villi zijn ingeplant
o Op halve hoogte van vindt door mitose een continue vernieuwing plaats vd cellen vh darmepitheel
o Nieuwe cellen schuiven op met grote snelheid richting villus en trager naar de bodem vd crypte
o Aan top villi worden voortdurend oude cellen afgestoten: hoogte villi afh vd snelheid van celvernieuwing
Doorsnede v/e villus
Mucosa: darmepitheel: bevat 5 celtypen (op villi en crypten):
Enterocyten: cilindrisch epitheel
o Bezet met laag dicht opeengepakte microvilli
o Apicale celmembraan: vezelachtige glycocalyx –> aanhechting van versch verteringsenzymen
o Lateraal verbonden via zonula occludens: blokkeert transport tss cellen door
o Basale zijde: epitheel afgrenst van lamina propria
Slijmbekercellen: 1-cellige klieren
o Frequentie neemt gaandeweg toe id dunne darm
o Produceren slijm: wrijving tss darm en epitheel verminderen
Entero-endocriene cellen: meestal driehoekige vorm
o Produceren hormonen met paracriene of endocriene werking
Paneth-cellen: grote apicaal gelegde acidofiele secretiegranulen
o Bevatten bactericide EW (bv lysozymen, defensines)
o Contact met bacteriële AG –> gesecreteerd ih darmlumen
o Dragen bij tot behoud van gastro-intestinale barrière
Stamcellen
o Staan in voor nieuwvorming en vervanging vd cellen vh darmepitheel
o Onderste helft vd crypten: continu mitose vd weinig gedifferentieerde stamcellen –> cellen
differentiëren id bovenste helft vd crypte tot enterocyten of slijmbekercellen
o Eens aan top vd villus vallen de cellen af en vertonen ze tekenen van apoptotisch verval
o Gem levensduur: 2-4 dagen –> darmepitheel behoort tot weefsel met een vd hoogste
vervangingssnelheden –> feces bij vasten: celmateriaal + onverteerde voedselresten
Lamina propria
Losmazig bindweefsel met bloed, lymfevaten, zenuwen en gladde spiervezels
Rijk aan cellen vh IS: MF, lymfocyten, plasmacelle, DC, mestcellen, granulocyten
In elk villus: 1 of 2 arteriolen naar top en vertakken daar i/e netwerk van capillairen onder resorberend epitheel
In top van elke villus begint een lymfecapillair (lacteal) –> uitmonden i/e netwerk van efferente lymfevaten
Muscularis mucosa
Dunne spierlaag
Geeft mucosa beweeglijkheid die contact tss darmepitheel en darminhoud bevordert
Beschermt darmwand tegen perforatie: contraheert wanneer scherp voorwerp slijmvlies binnen dreigt te komen
1
, Reflex wordt aangestuurd vanuit plexus submucosus
Submucosa
Losmazig bindweefsel met bloed-, lymfevaten en zenuwplexus
Duodendum: klieren van Brunner = sterkt vertakte klieren, secretieproduct is alkalisch en neutraliseert zuur dat
uit maag komt (bescherming duodenumepitheel + darminhoud op pH-optimum voor pancreasenzymen)
Ileum: platen van Peyer (= bundels van lymfefollikels)
Muscularis externa
Dikke circulaire laag van gladde spieren
Plexus myentericus (kneedt en stuwt voedsel voort)
Serosa: bindweegsel met veel bloed- en lymfevaten en epitheellaag
De lever
Algemeen
Vena portae hepatica: aanvoer
Netwerk van sinusoïden en leverspecifieke capillairen: uitw tss bloed en levercellen
Vena centralis –> 2 venae hepaticae: afvoer van bloed (mondt uit in vena cava inferior = onderste holle ader)
Functies
o Centrale plaats in vet-, KH- en Ewmetabolisme
o Neutralisatie toxische stoffen en hormonen
o Lichaamsvreemde indringers verwijderen uit het bloed
o Parenchymcellen secreteren galzouten, die vetten emulgeren ih darmlumen
Leverlobjes
Verschillende leverlobjes van elkaar gescheiden door bindweefseltussenschot (afwezig bij mens)
Driehoekjes van Kiernan: tussenruimtes die ontstaan wnnr lobjes tegen elkaar worden geschoven
–> in bindweefsel: vena portae hepatica (+ galgang + arteria hepatica = de portale triade/portaal veldje)
Verschillende celstructuren + functie
o Muralia: bestaan uit leverparenchymcellen (hepatocyten) –> grote kubische cellen, soms 2 kernen,
nucleoli zichtbaar (plaats voor vele chemische reacties id lever)
o Galcapillairen: samenhangend systeem van intercellulaire spleten
o Sinusoïden: holtes gevuld met bloed tss de celplaten (voert bloed af)
o Endotheelcellen: bevat talrijke openingen die lymfe afvoeren vanuit
bloed naar ruimte van Disse (scheidt endotheelcellen vd levercellen)
o Kupffercellen: facocyterende functie
o Centrale vene: voert bloed af naar de leveraders
De nieren
Algemeen
Excretieorgaan + sterke uitwisseling tss epitheel en doorstromend bloed
Beginproduct: ultrafiltraat vh bloed (opgevangen vh urinesysteem als primaire urine)
Definitieve urine via nierbekken en urether afgevoerd
Anatomie van de nier
Nefron = functionele eenheid vd nier en start bij filtratie vh bloed thvd glomerulus
Nierlichaampje = glomerulus + kapsel van Bownman
Tubulair deel: onderscheiden in 3 delen
o Proximale tubulus concortus (tubulus concortus = kronkelbuis)
o Lis van Henle met dunne dalende en dikke opstijgende tak
o Distale tubulus concortus
Nefron gaat over ih afvoergangsysteem (bestaat uit verzamelbuizen: ductus colligentes) id schors en merg en
monden uit op de top vd nierpapil id nierbekken
Histologie van de nier
1. Nierschors: donkere gekleurde buitenste deel
2. Niermerg: lichtroze, vlak onder nierschors
2
, 3. Nierbekken: u-vorm onder de verzamelbuizen
4. Verzamelbuizen: uit niermerg id nierbekken
De niercortex
Nierkapsel = vezelig bindweefsel dat de nier omgeeft (meestal nog vetlaag erbovenop)
Id nierschors: veel nierlichaampjes met glomeruli (zichtbaar als ronde eilandjes)
Rest vh weefsel: tubuli waarmee gloeruli verbonden zijn
Nierlichaampje
Omvat een arteriolair vaatkluwen (glomerulus) omgeven door kapsel van Bowman
Filtratie vh bloed: primaire urine opgevangen id filtratieruimte –> geeft door aan proximale tubulus
Aan vaatpool verbonden met efferente en afferente arteriole (beide vertakkingen vd artaria renalis)
o Afferente arteriole: vertakt zich id glomerulus i/e aantal lussen
Endotheel is gefenestreerd: bevat kleine openingen waardoor bloed gefilterd wordt
Podocyten: epitheliale cellen rond capillairen vd glomerulus (specifieke filtercellen vd nier)
Mesangium: bindweefsel tss capillairen
Glomerulus
Bevindt zich i/e kom = kapsel van Bowman
Bekleed met platte epitheliale cellen en worden kubisch vanaf overgang naar proximale tubulus
Juxtaglomerulair apparaat (bestaat uit 3 versch soorten cellen)
Renineproducerende cellen (juxtaglomerulaire cellen): vnl id wanden vd afferente arteriole en produceren renine
Extraglomerulaire mensangiumcellen: uitlopers vh mesangium vd glomerulus
Macula densa (id disatle tubulus): zone waar d. tubulus contact maakt met extraglomerulaire mensangiumcellen
(Epitheelcellen hoger en dichter opeengeplakt + celkern ligt dichter bij lumen)
Proximale kronkelbuis
Platte plaveiselepitheel vh partiëtale blad vh kapsel van Bowman gaat bij urinepool over ih kubische epitheel vd
proximale tubulus
P. tubulus is sterker gekronkerld dan d. tubulus
Kubisch epitheel is acidofiel –> grote hoeveelheid mitochondriën
Cellen hebben grote kern met fijn chromatine en duidelijke nucleus
Op apicaal membraan: fijne borstelzoom –> vergroot contactopp voor resorptie
Primaire filtraat opnieuw id bloedbaan geresorbeerd
Distale kronkelbuis
Kubische cellen zonder borstelzoom
Structuur is volledig identiek aan p. tubulus
Regulatie vd zuur-base balans + rol bij concentreren vd urine
Niermerg
Zones ih merg
o Buitenste deel: rechte delen vd p. en d. tubulus
o Middenste deel: vnl doorsneden zichtbaar doorheen dunne en dikke delen vd lis van Henle
o Buitenste deel: vnl dunne delen vd lis van Henle + verzamelbuisjes
Lis van Henle: U-vormige buis (dun –> dik), sluit aan op d. tubulus + waterresporptie
o Dunne deel: weinig lumer en bekleed met platte epitheelcellen (kern puilt uit in lumen)
o Dikke deel: gelijkaaridig aan d. tubulus
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AnetteVDB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.