Dit is een samenvatting van geschiedenis over tijdvak 3: de tijd van monniken en ridders. In deze samenvatting staat elk paragraaf (3.1 t/m 3.4) van hoofdstuk 3. De kenmerkende aspecten staan boven het bijbehorende paragraaf. In de samenvatting staan sommige delen tekst in een rood kader, daar staa...
Tijdvak 3: de tijd van de monniken en ridders
500-1000 n.C.
Oudheid werd in Middeleeuwen gezien als periode zonder Christendom Slecht.
Oudheid was wel rijk aan cultuur met veel economische bloei.
Renaissance denkers Middeleeuwen werden de donkere eeuwen zonder cultuur en bloei.
Term ‘’middeleeuwen’’ of ‘’donkere eeuwen’’ worden steeds verder uitgekleed door onderzoeken en
vondsten.
3.1 Opkomst van de Islam
KA: Ontstaan en verspreiding van de Islam
Volgens Islamitische geschriften koos Allah de Arabische handelaar Mohammed uit als zijn boodschapper. De profeet zou
vanaf 610 n.C. verzen van god hebben gekregen, die na zijn dood werden opgeschreven in het heilige boek van de Islam de
Koran. Veel verhalen en figuren in de Koran kwamen ook in de Bijbel voor. Mohammed was niet alleen geestelijk leider,
maar ook wereldlijk machthebber. Hij zou in 622 n.C. (het begin van de Islamitische jaartelling) uit zijn geboorteplaats
Mekka zijn verdreven naar de stad Medina, waar hij de eerste Islamitische staat stichtte. Na Mohammeds dood in 632 n.C.
kozen de belangrijkste Arabische leiders een nieuwe politiek en geestelijk leider, de kalief (opvolger). De eerste kaliefen
breidden Mohammeds staat in korte tijd uit tot een groot Arabisch rijk. Ze noemden dit de Jihad (heilige strijd). Dit begrip
betekende de innerlijke strijd om een goed Moslim te zijn en de strijd om de Islam te verdedigen, later betekende dit ook
de verplichting voor Moslims om hun godsdienst te verspreiden, zo nodig met geweld. Tussen 632 en 650 veroverden
Arabische legers Syrië, Palestina en Egypte. Rond 650 viel de Arabische expansie stil door burgeroorlogen binnen het
kalifaat. Na de moord op kalief Ali kwamen de Omajjaden aan de macht. De Omajjaden stichtte een dynastie, waarbij de
positie van de kalief erfelijk werd. Opstanden van sjiieten (volgelingen van Ali) werden onderdrukt. Islamitische legers
breidden vanaf de 7e eeuw het Arabische rijk opnieuw uit met Pakistan, Afghanistan, Noord-Afrika, Marokko, Spanje en
Portugal. Hoe kunnen de snelle Arabische veroveringen worden verklaard?
- Het Perzische en Byzantijnse rijk waren erg verzwakt.
- Arabieren waren militair sterk, doordat ze gewend waren zich snel te verplaatsen op paarden en kamelen.
- Ze hadden door de Islam hun verdeeldheid overwonnen, ze streden voor hun godsdienst en geloofden dat ze naar de
hemel gingen als ze sneuvelden. Als ze overleefden maakte ze kans op een rijke buit.
In 750 werden de Omajjaden deels vermoord. Een Omajjade vluchtte naar Cordoba, waar hij emir (vorst) werd. In de 10e
eeuw riepen ook sjiieten een kalifaat uit. De rest van het Arabische rijk viel uiteen in kleinere staten, die werden bestuurd
door vorsten die zich emir of sultan noemden. Toch bleven de delen van de Arabië wereldeconomisch en cultureel
verbonden. Het Arabische rijk had een landbouwstedelijkesamenleving. De Ottomanen veroverden vanaf de 14e eeuw ook
Zuidoost-Europa en maakten in 1453 met de verovering van Constantinopel een eind aan het Bijzantijnse rijk.
3.2 Hofstelsel en horigheid
KA: De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende
agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid.
Na de volksverhuizingen was er weinig over van de steden uit de Romeinse tijd. De handel en nijverheid nam af en de
bevolking kromp, daardoor kon de overheid burgers niet meer beschermen. Germaanse invallers plunderden de steden. Al
dat geweld maakte dat de productie daalde, waardoor de overheid minder belasting kon heffen en haar ambtenaren en
militairen slechter kon betalen. Het gevolg was dat de onveiligheid nog meer toenam, daardoor ging de economie nog
verder achteruit. Een oorzaak was ook dat geld schaarser werd. Mensen gingen over naar ruilhandel en werden autarkisch
(zelfvoorzienend). De handel verdween niet helemaal. Luxegoederen uit het Middellandse zeegebied bleven beperkt naar
West-Europa komen. Er groeide tussen verschillende delen van West-Europa regionale handel. Vanaf de 8 e eeuw ontstond
ook handel met het Oostzeegebied. Bijna de hele bevolking leefde van de landbouw. De landbouwstedelijkesamenleving
was in de vroege middeleeuwen verdwenen, het was nu een landbouwsamenleving. Het was voor de romeinen niet meer
veilig in steden, ze zochten veiligheid bij rijke landheren. Het grondgebied van een edelman werd domein genoemd en
bestond uit twee delen. Het ene deel was voor de heer en het andere deel werd gebruikt door horige boeren die van de
heer afhankelijk waren. In ruil daarvoor gingen ze verplichtingen aan, zoals het bewerken van hun land. Ze beschikten over
een boerderij met een stuk grond, waarmee ze hun gezin konden voeden. Een deel van de opbrengst moesten boeren
afstaan aan de heer. Verder moesten boeren zonder betaling voor hun heer werken. Zo ontstonden horigen, en een groep
met erfelijke voorrechten, de adel. Horigen waren niet helemaal rechteloos, maar door de daling van de productie verbood
de overheid boeren hun land te verlaten. Dit economisch systeem met horige boeren op domeinen, heet het hofstelsel. Tot
de nieuwe klasse van horigen gingen ook veel voormalige slaven horen. Toch verdween de slavernij niet helemaal.
Verslagen strijders en andere leden van overwonnen volken werden tot slaaf gemaakt en verkocht.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isakramer37. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
