Primaire hemostase
3 belangrijke spelers
o Bloedplaatjes
o Vaatwand
o Plasma
Von Willebrand factor (VWF)
Fibrinogeen
Bij schade komt collageen vrij
Signaal voor bloedplaatjes om naar beschadigde vaatwand te trekken
Adhesie aan collageen met behulp van VWF
Onderlinge aggregatie
Vorming van fibrinedraden tussen plaatjes
o Vorming van hechte prop
Structuur van bloedvaten
Intima
Laag endotheelcellen
Subendotheliale laag uit vnm bindweefsel
Barrière zodat bloed niet weglekt
Endotheel
Endotheelcellen
o Gehecht aan subendotheel
o Onderling verbonden door tight junctions
o Vormen samen met subendotheel selectief permeabel membraan
o Normaal geen migratie van bloedcellen doorheen endotheelcellen
o Bij inflammatie wel
Produceert en secreet stoffen
, o Pro-aggregerend en pro-coagulerend
Bv: VWF, weefseltromboplastine
o Anti-aggregerend en anti-coagulerend
Antitrombine ..
Subendotheel
Basaal membraan dat endotheel ondersteund
Voornamelijk collageen
Media
Circulair gerangschikte spiercellen
Daartussen elastine en collageen met proteaglycaan
Zorgen voor vasoconstrictie
Sterker ontwikkeld bij arterien dan bij venen
Adventitie
Bindweefsel
o Collageen en elastine
Kleinere bloedvaten
Arteriolen
o Kleine arterien
o Tussen capilairen en arterien
Capillairen
o Netwerk dat gasuitwisseling en stofuitwisseling mogelijk maakt
Venulen
o Postcapillaire venen
o Weinig spiercellen
Vasculatuur
Continue bloedomloop noodzakelijk voor overleving
Bedschadiging
o Bloedvat begint te lekken
o Gedicht door adhesie, en aggregatie van bloedplaatjes
Bij thrombus
o = spontaan gevormde klonter, zorgt voor obstructie van bloedvat
o Hersteld door fibrinolyse of rekanalisatie langs ander bloedvat
Antitrombische eigenschappen van vaatwand
Bloedflow
Inactivatie door hoge concentraties prostacycline en EDRF ( endothelial derived relaxing
factor)
Kleine hoeveelheden geactiveerde factoren (IIa en Xa) worden door antitrombine
geinactiveerd in aanwezigheid van endotheelcelmucopolysachariden
Stasis
o Aanleiding tot trombose door activatie van stollingsfactoren en bloedplaatjes
o Na hervatting bloedflow inactivatie als alles terug in circulatie komt
Endotheel cellen zijn in staat ombloeddruk en bloedflow te regelen
,Antiaggregerende eigenschappen van vaatwand
ADP-asen
APD =Component die vrijkomt na aggregatie
o Genereerd nieuwe plaatjes om propvorming te intensifiëren
Endotheelcellen verhinderen door enzymen dat ADP afbreekt: ADP-asen
EDRF (= endothelial derived relaxing factor)
Potente vasodilatator
Inhibitor van celadhesie op endotheelcellen
Ondertseund door PGI2 (= prostacycline)
PGI2 (prostacycline)
Aangemaakt uit arachidonzuur
Inhibitor van plaatjes
Vasodilatator
Anticoagulerende eigenschappen van vaatwand
Antitrombine
Vormt complex met trombine
Verhindert verder stollingsproces
Versneld in aanwezigheid van heparine
Endotheelcellen bevatten herparaansulfaat dat complexvroming kan versnellen
Proteïne C, proteïne S
Proteïne C geactiveerd door trombine tot geactiveerd proteïne C
Kan in aanwezigheid van proteïne S, FV en FVIII inhiberen
Activatie versneld door trombomoduline
Proteïne S w aangemaakt door endotheelcellen
Rol van vaatwand in plaatjesaggregatie
Subendotheel
Bloedplaatjes in contact met subendotheel
o Aankeleven
Subendotheel ( collageen) doen plaatjes aggregeren en TXA2 wordt relaesed
VWF draagt bij tot adhesie van plaatjes aan vaatwand
PAF (= platelets activating factor)
o Activator van bloedplaatjes, monocyten en neutrofielen
o Bevordert adhesie van plaatjes aan vaatwand
Von Willebrand Factor (VWF)
Soort cement tussen vaatwand en plaatjes
Biosynthese
In endoplamatisch reticulum
o Vorming Pre-proVWF
o Omvorming tot pro-VWF-dimeer
Golgicomplex
o Glycolyse met complexe suikers
Webel palade bodies
o Polymerisatie tot multimeren
o VW AgII wordt afgespiltst
NA secretie
, o Fysiologische proteolyse door metallo-enzyme
o Multimeren van verschillende groote in evenwicht in plasma
Structuur
Multimeer van ongeveer 500nm
Meeste receptoren voor plaatjes
o Hemostatisch competent
Bevinden zich in alfagranules
o Komen vrij bij plaatjesactivatie
Binden op GP IIb/ IIa
Drager molecule van factor VIII
Werking
VWF bindt met GP Ib op plaatje
Binding IIb of IIa enkel indien plaatje geactiveerd is
Door wrijving: spontane aggregatie
Katabolisme
Afbraak door ADAMTS-13 in kleine multimeren
Verdere afbraak door peptidasen
Indien ADAMTS-13 ontbreekt: kleine microtrombosen
Rol van vaatwand in coagulatie
Weefselfactor
Reageert met factor VIIa en calcium
Versnelt omzetting van factor X naar Xa door factor VIIa
Bevindt zich in endotheelcellen
Factor VI
Cofactor bij activatie van protrombine door cofactor Xa
In endotheelcellen
Factor IX en X
Binden op endohteelcellen, zijn calciumafhankelijk
IXa vormt met factor VIII een complex om factor X te activeren
Factor X kan door IX en VIIa geactiveerd worden
Fibrinogeen/ fibrine
Enkel aanwezig op subendotheel na wondheling
HMWK
= high molecular weigt kininogeen
Bindt op endotheel
Bindt met XI en XIa
In competitie met factor XII ( brengt intristieke stolling op gang)
Factor XII
Bindt op endotheel
Wordt door membraan gebonden enzyme geactiveerd
Factor XIII
Veroorzaakt crosslinking fibrinogeen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Liesje27. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.