Dit is een samenvatting van het anatomie deel van de geneeskunde decentrale selectie stof 2023. Ik heb dit in het Nederlands samengevat, aangezien de toets ook in het Nederlands is. De samenvatting is heel volledig!
Geneeskunde samenvatting
Anatomie
Hoofdstuk 1:
The body
Anatomie bestaat uit: microscopisch (met de hulp van vergroting/microscoop) en grofweg (zonder
vergroting)
Anatomie = het bestuderen van structuren die gezien kunnen worden zonder een microscoop, dus
macroscopisch
Microscopisch = histologie, de studie van cellen en weefsels onder een microscoop
Observatie en visualisatie zijn de primaire technieken voor het leren van anatomie.
Gross anatomie kan worden bestudeerd met twee manieren
- Regionale aanpak: elke regio van het lichaam wordt apart bekeken en alle aspecten daarvan.
o Thorax o Bovenste ledenmaten
o Abdomen o Rug
o Pelvis o Hoofd
o Onderste ledenmaten o Nek
Er wordt dan per regio gekeken naar alles wat eromheen hangt, zoals o.a. de zenuwen, botten, vaten
etc.
Voordeel: werkt goed voor werken met kadavers
Nadeel: moeilijk het geheel te begrijpen
- Systematische aanpak: elk systeem van het lichaam word bekeken door het hele lichaam
heen.
o Cardiovasculaire systeem o Ademhalingsstelsel
o Zenuwstelsel (respiratoire)
o Skeletstelsel o Lymfe stelsel
o Spierstelsel o Reproductieve stelsel
o Verteringsstelsel (gastro-
intestinaal)
Voordeel: beter begrijpen van het gehele stelsel door het lichaam
Nadeel: moeilijk om met kadavers te onderzoeken
Anatomische positie= rechtop staan, voeten naast elkaar, handen langs
het lichaam en met de palm naar voren, mond dicht, ogen open, neutraal
gezicht
Dit wordt verdeeld in platen:
➔ Coronale vlak = verdeeld het lichaam verticaal in anterieur en
posterieur (voor en achter)
➔ Sagittale vlak = verdeeld het lichaam verticaal in rechts en links
o Mediane sagittale vlak = sagittale vlak die precies door het
midden gaat, gelijk rechts en links
➔ Transversale vlak (horizontale/axiale vlak) = verdeeld het lichaam
horizontaal in superieur en inferieur (boven en onder)
1
,Termen om de locatie te beschrijven
Anterieur – posterieur → ventraal – dorsaal
Voorkant/buikkant – achterkant/rugkant
Mediaal – lateraal
Mediaal is dichtbij de sagittale as en lateraal is
verder weg van de sagittale as
Superieur – inferieur
Boven – onder, bv schouders superieur aan de knie
Proximaal – distaal
Dichtbij de romp – verder van de romp
(aanhechting)
Craniaal – caudaal
Richting de schedel – richting de staart
Rostraal = positie t.o.v. de neus
Superficieel – diep
Oppervlakkig – dieper in het lichaam
Body systems
Skeletstelsel
Het skelet wordt verdeeld in twee groepen
➔ Axiale skelet = de botten van de schedel (cranium),
vertebrale column, ribben, sternum
➔ Appendiculaire skelet = alle botten van de bovenste en
onderste ledematen
Skeletstelsel bestaat uit kraakbeen en botten
Kraakbeen:
Avasculaire vorm van bindweefsel → bestaat uit
extracellulaire vezels in een matrix die cellen op z’n plek
houdt in kleine holtes
Hoeveel vezels hangt af van het type kraakbeen → gebieden waar veel gewicht op komt, bevatten bv
heel veel collageen, waardoor het kraakbeen bijna niet meer flexibel is.
Functies van kraakbeen:
1. Zachte weefsels ondersteunen
2. Zorgen voor een glad oppervlak voor botbewegingen van gewrichten
3. Ontwikkeling en groei van lange botten mogelijk maken
Drie typen kraakbeen
- Hyaline = matrix met gemiddeld aantal collageen vezels → gewrichtsvlakken
- Elastine = matrix met minder collageen vezels en veel elastine vezels → externe
deel oor
- Fibro kraakbeen = matrix met beperkt aantal cellen, aanzienlijke hoeveelheid
collageen vezels → tussenwervel schijven
Kraakbeen wordt gevoed via diffusie → bevat geen bloedvaten, lymfevaten of zenuwen
Bot:
Verkalkte bindweefsel, meerderheid van skelet → intracellulaire matrix met collageen
vezels en verschillende cellen in de matrix
Functies van botten:
1. Ondersteuning van de lichaam structuren
2. Beschermen van de vitale organen
2
, 3. Reservoir voor calcium en fosfor
4. Opslag voor bloed producerende cellen
5. Kracht opvangen zodat de spieren kunnen bewegen
Botten zijn compact of sponsig (trabeculair of cancellous)
Compact = massief bot, vormt de buitenkant van alle botten, zit om sponsig bot heen
Sponsig = stukken bot die holtes omsluiten, waar beenmerg in zit = bloed producerende cellen
Classificatie van botten:
- Lange botten, buisvormig
- Korte botten, kubusvormig
- Platte botten = twee compacte botplaten gescheiden door sponsig bot, bv schedel
- Onregelmatige botten met verschillende vormen
- Sesamoïde botten = rond en ovale botten, die ontwikkelen in pezen
Botten zijn vasculair en geïnnerveerd → ze krijgen
voeding via een vertakte slagader, die recht het interne
bot in gaat → voedt het merg, sponzig bot en
binnenste lagen compact bot
Botten zijn aan buitenkant bekleedt door periosteum =
membraan dat nieuw bot kan vormen, ontvangt
bloedvaten om buitenste laag compact bot te voeden.
Zenuwen leiden de bloedvaten naar periosteum en
interne bot → vasomotorische vezels, reguleren
bloedstroom
Bot heeft weinig sensorische vezels → periosteum juist
veel
Ontwikkeling: alle botten komen uit mesenchym/ intramembraneuze ossificatie → botten
ondergaan endochondrale ossificatie → kraakbeenachtige botten ontstaan en ondergaan
verbening??
Gewrichten:
= waar twee elementen van het skelet samenkomen → twee categorieën:
- Synoviale gewrichten = ruimte tussen de twee elementen
- Vaste gewrichten = geen ruimte tussen, de componenten zitten vast door bindweefsel
Bloedvaten en zenuwen die over de gewrichten lopen, hebben vaak vertakkingen voor dat gewricht.
Stabiliteit van de gewrichten worden bepaald door:
- Vorm van de botten
- Aanwezigheid van ligamenten
- Spieractiviteit
Synoviale gewrichten:
De verbindingen tussen botten waarbij er een gewrichtsholte tussen zit.
Onderdelen:
Het bevat hyalinekraakbeen = bedekt de gewrichtsoppervlakten → deze zorgt dat de gewrichten op
elkaar passen.
Gewrichtskapsel = bevat een synoviaal membraan en een fibreus membraan
➔ Synoviale membraan omgeeft de cavum articulare (gewrichtsholte). Is erg vasculair en
produceert synovial (= vloeistof die de oppervlakten smeert en in de holte zit)
o Een gesloten zak gevuld met synovia = bursa, beschermt tegen wrijving en stoten
o Een bursa die om een pees ligt = peesschede
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jolijnvhs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
