Samenvatting
Samenvatting Geschiedenis Forum historische context 2 'verlichting', 6 VWO
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting Geschiedenis Forum historische context 2 'verlichting', 6 VWO
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Verlichting: theorie &praktijk
Historische context 2
§1
Wetenschappelijk denken basis van westerse wereld -> oudheid en later
wetenschappelijke revolutie -> humanistische tekstkritiek juiste vertaling
› Eigen waarnemingen sleutelrol -> door sommige filosofen enige betrouwbare
bron - > empirisme
› Tabula Rasa -> eigen ervaring (John Locke)
› Andere filosofen: zuivere empirisme misleidend -> rationalisten ->
eigen waarneming en rationeel verstand
› Cogito, ergo sum (René Descartes)
› Veel wetenschappelijke ontdekkingen in een groot systeem ->
beginsel ontdekking schepping (Isaac Newton)
§2
Verlichting -> duisterheid van dwaasheid verdreven door rationeel denken
› Godsdienstige overtuigingen niet rationeel uit te leggen (Baruch de Spinoza)
-> consequenties niet onder ogen durven te zien
› Niet één godsdienst enige juiste -> godsdienstvrijheid en
verdraagzaamheid
› Alle mensen gelijk -> natuur- of mensenrechten (Jean-Jacques Rousseau)
› Natuur beste leermethode voor kinderen, maatschappij verziekt het
(Rousseau)
› Mensen vrij in economisch handelen -> rationeel genoeg om eigen belangen
na te streven -> vrije markt zorgt voor genoeg voor iedereen (Adam Smith)
§3
Verlichting invloed op politiek
› Droit divin niet rationeel -> koning verstandig regeren beter dan chaos en
onrust -> verlicht absoluut vorst, wel rationeel
› Tegenwoordig staat ‘publieke belang’ voorop
› Trias politica (Locke en Montesquieu)
› Sociaal contract -> deel vrijheid inleveren voor veiligheid door koning of
regering -> basis macht koningen en regeringen -> volkssoevereiniteit, volk
hoogste macht (Locke en Rousseau)
› Algemene (volks)wil boven alles (Rousseau)
, › Veel kennis verspreid -> politieke pers en publieke opinie -> rekening houden
met wat onder het volk leefde
› Einde 18e eeuw -> democratische revoluties -> verlichte denkbeelden in
praktijk
› Begon Noord-Amerika, later NL en Frankrijk
§4
Door Britse koloniën kwam Noord-Amerika in contact met verlichte denkbeelden
› Amerikaanse kolonisten wilden meer zelfbeschikking -> vorming van
committees of correspondence als verzet -> soms meer macht dan
vertegenwoordigers van Britse kroon
› Pamflet of Common Sense droeg bij aan ontevredenheid onder Amerikanen
(Thomas Paine)
› ‘No taxation without representation’ -> in opstand en 1776 onafhankelijk van
GB (Thomas Paine)
› Oorlog tussen Britten en Amerikaanse kolonisten met leger uit vrijwilligers,
onder leiding van George Washington -> Amerika won
› Nieuwe staat: Verenigde Staten van Amerika - > grondwet, trias politica
› Tot 1825 censuskiesrecht
› Slavernij niet afgeschaft en geen burgers -> niet zelfde gelijkheid als in
theorie, ook zo bij inheemse bevolking
› In zuidelijke staten katoenplantages -> groot belang economie ->
geëxporteerd naar GB
› Noordelijke staten meer industriële economie -> vonden dat slavernij
afgeschaft moest worden -> oorlog waarbij noordelijke staten wonnen en
slavernij afgeschaft werd
§5
Franse Revolutie in drie fasen
› Er was een absolutistische koning en een standensamenleving met privileges
voor geestelijken en adel
› 1789 pamflet ‘wat is de derde stand?’ -> derde stand deed alles wat volk
nodig had en adel en geestelijken niks (Emmanuel Sieyès)
› Lodewijk XVI in 1789 S-G bijeen -> derde stand nam initiatief om
veranderingen te brengen in Frankrijk -> Nationale Vergadering -> 1e fase
› NV nam in zelfde jaar verklaring van de Rechten van de Mens en de Burger
aan: grondrechten; volkssoevereiniteit, algemene wil, godsdienstvrijheid,
meningsuiting en drukpers
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bashassing. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67163 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
