Samenvatting
Samenvatting thema 5 erfelijkheid en evolutie, 2 of 3vwo/gymnasium
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting van thema 5 erfelijkheid en evolutie, goed uitgelegd. Hiermee ben je goed voorbereid voor de toets!
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
5.1 Genotype en FenotypeDe cellen waarvan lichaam is opgebouwd zijn lichaamscellen, in elke lichaamscel zit een celkern
met 46 chromosomen, die bestaan uit dunne draden. Een groot deel van die draden bestaan uit je
DNA, daar in staat je erfelijke informatie
Al je lichaamscellen zijn door middel van celdeling ontstaan uit 1 bevruchte eicel, omdat er bij de
celdeling altijd de eerste chromosoom wordt gekopieerd staat er op allemaal dezelfde informatie.
Elke dochtercel krijgt een volle set met chromosomen waarvan de erfelijke informatie die er op
staat de helft van je moeder en de helft van je vader is.
In een celkern zitten al je erfelijke eigenschappen en die zitten weer in stukjes DNA, voor 1
eigenschap heb je meerdere stukjes DNA nodig en dan noem je het een gen en in je
lichaamscellen zitten dus dezelfde en alle eigenschappen, maar die zijn niet allemaal overal actief.
Bijvoorbeeld op je hoofdhuid is je haargen actief, dat noem je genexpressie. Als een gen actief is
kan ie heel erg actief zijn of maar een beetje.
Alle eigenschappen van een organisme noem je het fenotype, dat zijn vooral de eigenschappen
die je kan zien zoals je haarkleur, maar het zijn hoe dingen die je niet kan zien zoals je spieren.
Het fenotype is vaak een resultaat van je genotype, maar het wordt ook beïnvloed door je
omgeving en milieu. Als je bijvoorbeeld in een heel warm land woont kan je vaak tanned zijn,
dan is je huidskleur dus donkerder dan je genotype. Ook als je heel gespierd bent dan kan dat
komen door je genotype (erfelijk), maar dat kan ook komen als je heel veel sport. Je kan je
fenotype altijd veranderen, maar je genotype niet.
1
, 5.2 Chromosomen
Iedere lichaamscel bevat 46 chromosomen die komen in 23 paren, elk paar bevat dezelfde
eigenschappen dus paar nummer 15 bevat de genen voor je oogkleur. De 23ste chromosoom
bepaald welk geslacht je bent, vrouwen hebben XX (twee lange) en mannen hebben XY (een
lange en een korte), dat paar noem je de geslachtschromosomen. Er bestaan ook uitzonderingen
waarbij een man met XX wordt geboren of andersom. Dan heeft de baby allebei de
geslachtskenmerken.
Geslachtscellen bestaan uit enkele chromosomen dus 23 in plaats van 46. Geslachtscellen
ontstaan door een andere soort celdeling dan normaal, meiose: daarbij wordt een geslachtscel
door twëeen gedeelt, maar van elk paar wordt er dan 1 chromosoom naar een pool getrokken en
dan ontstaat er een nieuwe celwand dus 2 cellen ontstaan er dan. Op dat moment zijn er twee
cellen met 2 chromosomen allebei van een ander paar, daarna wordt er van elke chromosoom een
chromatide naar iedere pool getrokken en zo ontstaan er dan vier dochtercellen met
verschillende eigenschap dan de moedercel. Daarom hebben geslachtscellen 23 chromosomen
zodat als de zaadcel en de eicel samensmelten je weer 23 paren en dus 26 chromosomen krijgt en
die gaan dan door middel van mitose weer delen.
Bij bevruchting smelten de kern van de zaad -en eicel samen en dat wordt dan een bevruchte eicel
met 23 chromosomen van de eicel en 23 chromosomen van de zaadcel. Kinderen kunnen
verschillende combinaties krijgen van de chromosomen die ze van hun ouders krijgen daarom
zien twee zusjes er niet precies hetzelfde uit. Het geslachtschromosoom van de eicel is altijd X en
van de zaadcel is Y of X, dat betekent dat het toeval is of de baby een meisje of jongen wordt
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper clinebollen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,57. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73314 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
