Samenvatting
Samenvatting Geschiedenis tijdvak 3 t/m 8 (HAVO&VWO)
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Dit document geeft een volledige samenvatting van tijdvak 3 t/m 8 van geschiedenis op het VWO
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 25 pagina's
Voorbeeld 3 van de 25 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
SamenvattingTijdvak 3
3.1 De opkomst van de islam
Hoe ontstond de Islam? → mohamed is door allah uitgekozen als profeet
→ heilige boek is Koran, jihad = heilige strijd, 622 = begin islamitische jaartelling
Doel: bekeren van ongelovigen
verschil met joden en christendom
- vanaf het begin geloof met heersers
- mohammed had geestelijke en wereldlijke macht
Hoe werd het Arabisch rijk uitgebreid?
Opvolger Mohammed (kalief) → uitbreiding rijk
Burgeroorlog
Kalief Ali vermoord in 661
Omajjaden namen de macht over
- nieuwe dynastie
- titel kalief werd erfelijk → opstanden sjiieten(volgers ali), werden bloedig onderdrukt
- Soennieten (volgers Omajjaden) meerderheid onder moslims
- Al-Andalus = Iberisch schiereiland veroverd door Islamitische legers
Waarom zo snel?
verzwakte tegenstanders: oorlog & de pest
militair sterk: wendbaar, kamelen en paarden
eenheid en missie: door islam
motivatie: religie en flinke buit
Hoe ontwikkelden de Arabische samenleving en cultuur zich?
abbasiden familie veroverde rijk van Omajjaden → Cordoba
Veel kleine staten bestuurd door emir of sultan
Bloeiende cultuur en wetenschap
Arabische schrift
bouwkunde
tolerantie tegenover joden en christenen
‘inkt van de wetenschapper is meer waard dan het bloed van de martelaar’
vertalingen van griekse, perzische en indische geschriften
3.2 Hofstelsel en horigheid
Hoe kwam in West-Europa een landbouwsamenleving in plaats van een landbouwstedelijke
samenleving?
Steden waren grotendeels verlaten, waarom?
Oorzaak 1 =
- ondergang romeinse bestuur, germaanse invasie
- minder productie → minder belasting → minder geld voor het leger
- geen veiligheid → economie brokkelt af
Geld werd schaarser, waarom?
Oorzaak 2 =
- goud → byzantijnse rijk (om luxe goederen te kopen)
- geen goudmijnen in west-europa → goud verdween
- geen geld, geen mogelijkheid om materialen te kopen of verkopen
- handel verdween
,7e en 8e eeuw langzaam terug
Welke kenmerken heeft de horigheid?
4e eeuw→ landbouwbedrijven waarop slaven werkten, omdat boeren bescherming zochten
bij grootgrondbezitters (in ruil voor verplichtingen) en ze mochten hun land niet verlaten
omdat de productie daalde.
lage adel: eigenaar van het domein
vrije boeren: eigen grond, eigen baas
horige boeren: pachten grond van lage adel in ruil voor verplichtingen
lijfeigenen: in bezit van lage adel
Welke kenmerken heeft het hofstelsel?
lage edelman boeren
bescherming ----> ←------ deel van de oogst
landbouwgrond ----> ←------ herendiensten
Hoe werd het frankische rijk bestuurd?
stamhoofden germaanse volkeren
merovingen
clovis koning der franken
romeins bestuursmodel
- dux (hertog) & comes (graaf)
- belasting innen, rechtspreken & legers vormen
- romeins recht
- germaanse gewoonte recht
- vooral strafrecht
- erfenis verdeeld onder zonen
Hoe heeft het Frankische Rijk zich ontwikkeld vanaf Karel de Grote?
Karolingen
Karel de grote
Titel van keizer (imperator Augustus)
- gekroond door Paus
- Vererving door zonen
- ondergang van d e rijken
- Dynastie der Ottonen (Otto I)
- heilige roomse rijk
Hoe ontwikkelde het leenstelsel zich?
Koningen waren afhankelijk van lagere heren, die met hen meevochten en legers leverden.
technische verbeteringen → ruiters voor het eerst in europa superieur aan het voetvolk.
ridders kregen beter zwaarden en stijgbeugels. Kral bond de adel ook aan zich door een eed
van wederzijdse trouw → feodalisme → koning leent gebied aan vazal (leenman) en
beloofde hem te beschermen. In ruil was er een eed van trouw.
Na karels dood gingen vazallen, graven en hertogen hun leen zien als erfelijk → koningen
minder te vertellen.
Christendom in Europa
Hoe groeiden de kerk van Constantinopel en rome uit elkaar?
Vanuit Rome: paus stuurt vanuit rome bisschoppen aan die in steden zitten. daaronder zaten
lage geestelijken
van Byzantium: keizers wilden de leiding over de kerk
, tweezwaardenleer:
wereldlijke macht: over bestuur en rechtspraak
geestelijke macht: paus als plaatsvervanger van god op aarde. leider van de christenen.
Byzantijnse keizer Justinianus streeft naar cesaropapie: een staat waarin de
wereldlijke leider ook de geestelijke leider is.
Schisma tussen katholieke kerk(westen) en orthodoxe kerk (oosten)
West-europa: geestelijkheid werd een losse stand. Klooster: nonnen en monniken
etc.
Hoe werd het christendom verspreid in europa?
Groei vanaf 500, waarom?
samenwerking tussen paus en karolingische vorsten.
snel groeiende rijkdom binnen de kerk
goede organisatie van de kerk → bisschoppen structuur
Via vorsten: versloegen heidense volkeren en dwongen ze tot kerstening
VIa missionarissen: paus zond missionarissen door heel europa om heidense volkeren te
kerstenen
Hoe smolten het christendom en germaanse gebruiken samen?
wel gedoopt, maar niet in praktijk nog geen christen
germaanse tradities: boomverering, verbranding en feesten
heiligenverering (polytheïstisch)
- Relikwieën (goede handel)
- trekt volgelingen
Tijdvak 4
4.1 de opkomst van steden
Hoe en waardoor vond er in Europa verstedelijking plaats?
meer veiligheid
bestuur
einde inval vikingen
Rond 1000 ontwikkelingen in de landbouw
ontginning en inpoldering
technische vooruitgang
drieslagstelsel
Hierdoor:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jhbos. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen