Vegetarisme vleesvervan
gers
Eiwit ≥ 10 g
Vetten totaal ≤ 10 g
Melk en alternatieven Verzadigde vetzuren ≤5g
Na < 650 mg
Noten-, granen- en andere
plantaardige dranken → niet Fe > 0.7 mg
Vitamine B12 > 0.13 µg
geschikt voor zuigelingenvoeding
o Lagere eiwitkwaliteit Vitamine B1 > 0.06 mg
o Voldoen niet aan wettelijke normen
o Niet allemaal verrijkt met Ca
o Vaak gesuikerd
Geen kunstvoedingen voor zuigelingen <1j obv soja eiwit beschikbaar
Extra aandacht voor:
Lacto-ovo- Geen vlees, vis & gevogelte Eiwitten
vegetariër Wel zuivel & eieren Vitamine B12, vitamine D
Fe
Omega vetzuren
Lacto-vegetariër Geen vlees, vis, gevogelte Eiwitten
& eieren Vitamine B12, vitamine D
Wel zuivel Fe
Omega vetzuren
Ovo-vegetariër Geen vlees, vis, gevogelte Eiwitten
& zuivel Vitamine B12, vitamine D
Wel eieren Fe
Ca
Omega vetzuren
Veganist / vegan Geen vlees, vis en dierlijke Eiwitten
producten consumeren én Vitamine B12, vitamine B2, vitamine D
gebruiken (bv. wol) Fe
Ca
Pesco-vegetariër Geen vlees Eiwitten
Wel vis, eieren & zuivel Vitamine B12
Fe
Opletten voor hoeveelheid kwik
Pollo-vegetariër Geen vlees, vis Omega 3 vetzuren
Wel gevogelte
Semi-vegetariër Eet bepaalde soorten vlees / zorgen voor een gevarieerd voedingspatroon
of vis niet, maar andere wel
Flexitariër Eet vaak vegetarisch, maar / zorgen voor een gevarieerd voedingspatroon
niet altijd
Wel groeimelken ≥1j obv soja eiwit
Soja drink verrijkt met Ca en vitaminen heeft vergelijkbare voedingswaarde als
halfvolle koemelk→ kunnen vanaf 3j af ten toe geconsumeerd worden
1
, Vegetarische en veganistische voeding
Tofu (soja) Rijkst aan EW (40%)
Alle essentiële aminozuren + veel vitamines
PDCAAS > 0.9 (vgl met vlees en zuivel)
Veel vezels, weinig kcal
Tempeh (soja) Gekookte, gefermenteerde sojabonen
Hoog EW gehalte + veel vitamines
Vleesachtige structuur
Seitan (tarwe) Tarwegluten
Hartige smaak
Vleesachtige structuur
Peulvruchten Veel eiwitten: 100g vlees vervangen door 75g peulvruchten
Veel vezels, Fe, Ca en P
Noten Eiwitrijk
Onverzadigde vetten. Walnoot en hazelnoot rijk aan omega 3.
Vetoplosbare vitamines ADEK, Fe
Tamari (sojasmaakmaker) = sojasaus (sojabonen, water, zeezout, levende cultuur)
Quinoa Rijk aan eiwitten (14%)
Geschikt als onderdeel goede vleesvervanger
Bron vitamine E, Ca, Fe, P
Aandachtspunten
Vitamine B12 alle leeftijdsgroepen → suppletie
Energie en eiwit opgroeiende kinderen, zwangere / lacterende vrouwen, ouderen
Calcium bij beperkte zuivelinname of hoge gehaltes aan fytaten → suppletie
Vitamine D suppletie (zoals niet vegetariërs)
Vitamine K suppletie bij borstvoeding (zoals niet vegetariërs)
Foliumzuur suppletie bij zwangere vrouwen (zoals niet vegetariërs)
Fe zwangere vrouwen, baby’s, vegetarische moeders, schoolgaande kinderen en
adolescenten
Koffie en Thee belemmeren de opname van ijzer en zink
Donkere bladgroenten Bron van foliumzuur (lage bio beschikbaarheid)
Boerenkool, kool, broccoli, rapen → bevat goed absorbeerbaar calcium door weinig
oxaalzuur
Spinazie, bieten, rabarber → bevatten veel oxaalzuur
Zeewier Leveren jodium en mineralen
Bevatten arseen, zware metalen zout
Fruit Vitamine C bevordert ijzeropname
Noten, zaden, pitten Walnoten, hennepzaad, lijnzaad, chiazaad rijk aan omega 3 vetzuren
Tarwekiemen Rijk aan eiwitten, ijzer, zink, fosfor, vitamine B2 en vitamine B6
PDCAAS Protein Digestibility Corrected Amino Acid Score
= eiwitverteerbaarheid
DIAAS Digestible Indispensable Amino Acid Score
2
, = eiwitkwaliteit
Hoeveelheid EW Volwassene : 0.83g/kg LG
Vegatariër : 1-1.2g/kg LG (20% verhogen)
Veganist: 1.3g/kg LG (30% verhogen)
100 g rauw (75g gaar) = 150g tofu = 100g peulvruchten (droog)
vlees, vis of kip = 100g tempeh = 250g peulvruchten (gaar)
= 150g mycoproteïnen = 2-3 eieren
= 100g seitan
Maagaandoeningen
Gastro oesophagale refluxziekte of Refluxklachten
Dieetbehandeling - Kleine frequente maaltijden
- Lichte vetbeperking
- Goed kauwen
- VM die druk op sfincter verhogen vermijden
Koolzuurhoudende dranken
Mousses
Gasvormende VM
- VM die druk in OES verminderen vermijden
Chocolade
Pepermunt
Vetrijke VM
Alcohol
Koffie
Thee
Cola
- Gewichtsverlies
- Advies tegen constipatie
Oesophagitis
Wat? Slokdarmontsteking
Dieetbehandeling Idem refluxklachten + irriterende VM kunnen klachten geven thv ontstoken deel slokdarm
Refluxklachten
- Kleine frequente maaltijden
- Lichte vetbeperking
- Goed kauwen
- VM die druk op sfincter verhogen vermijden
Koolzuurhoudende dranken
Mousses
Gasvormende VM
- VM die druk in OES verminderen vermijden
Chocolade
Pepermunt
Vetrijke VM
Alcohol
Koffie
Thee
Cola
- Gewichtsverlies
3
, - Advies tegen constipatie
Irritende VM
Tomaten
Citrusvruchten
Overmatig gebruik kruiden
Zeer warme of koude gerechten
Voorbeeld dagmenu aanpassingen:
Sandwich: minder goede keuze, ofwel volkoren sandwich maar bij voorkeur
volkoren brood
Sinaasappel: minder goede keuze, citrusvruchten kunnen klachten geven,
appel
Olijfolie: goede keuze, in beperkte mate, overmatig gebruik vermijden
Chocomousse: minder goede keuze gezien mousse en chocolade
Zalm: goede keuze
Tomatensap: minder goede keuze, tomaten kunnen bijkomende klachten
geven, alternatief wortelsap, groentesap
Chocoladepuddingkoek: minder goede keuze, chocolade en vet
Vetrijk, weinig vezels, chocolade -> vervangen door rogge verdomme of
rozijnenbol
Brood, volkoren graanproducten en aardappelen
Achalasie
Wat? Bewegingsstoornis slokdarm
Dieetbehandeling - Kleine, frequente maaltijden
- Consistentie aanpassen (ontkorsten, pureren)
- Regelmatig rechtstaan tijdens maaltijd
- Diep ademhalen tijdens maaltijd
- Een glas water drinken tijdens maaltijd
Gasvorming
Dieetbehandeling Te vermijden:
- Voedingsvezelrijke producten
- Scherpe kruiden en specerijen
- Nieuwe aardappelen, gekookte aardappelen, afgekoelde aardappelen
- Peulvruchten, prei, koolsoorten, ui, paprika, spruiten, knoflook, komkommer, radijs
- Pruimen, meloen, onrijp of grote hoeveelheden fruit, gedrooge vijgen, kokos
- Grote hoeveelheden vet
- Sorbitol en light producten
- Koolzuurhoudende dranken
- Bier
- Slagroom, soufflé, versgebakken/warm brood, omelet
o
Gastritis
Wat? Ontsteking van het maagslijmvlies / maagontsteking
Etiologie Veroorzaakt door bacteriën, virussen, toxische stoffen en alcohol
Actute gastritis: Pijn maagstreek, opgeblazen gevoel, misselijkheid, braken → van korte
duur
Chronische gastritis: Geen klachten
Dieetbehandeling - Geen dieettheraphie
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gwenvandecruys. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.