Samenvatting
Maatschappijleer samenvatting rechtsstaat Havo4
- Vak
- Maatschappijleer
- Niveau
- HAVO
Maatschappijleer hoofdstuk rechtstaat Havo4
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
MAATSCHAPPIJLEER1. Recht en rechtvaardigheid
Rechtsnormen; gedragsregels die door de overheid wettelijk zijn vastgelegd.
- om het maatschappelijke leven geordend te laten verlopen
- komen voort uit de waarden en normen die de meeste mensen met elkaar delen.
- Overeenkomen met opvattingen van burgers > rechtvaardigheid
Het geheel van in wetten vastgelegde normen heet ‘het recht’.
Rechtsstaat; een staat waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen
machtsmisbruik en willekeur van de overheid.
Absolute monarchie; de regeringsvorm waarbij de koning alle macht heeft.
Grondwet; staat in wat de grondrechten zijn en hoe het land geregeerd moet worden.
Dictatuur; hierin bepaal 1 machthebber of 1 partij in feite wat de regels zijn.
> Heeft hierdoor de macht om politieke tegenstanders zonder vorm van proces uit te
schakelen en de bevolking rechten en vrijheden te onthouden.
In een rechtsstaat gelden niet alleen rechten maar ook plichten
- Leerplicht; plicht om te zorgen voor goed onderwijs.
- Iemand in levensgevaar helpen
- Verdachte mensen die erg strafbaar zijn>wangslijm afstaan.
Rechtsgebieden
> Publiekrecht
- Staatsrecht
- Bestuursrecht
- Strafrecht
> Privaatrecht/burgerlijk recht
- Personen- en familierecht
- Ondernemingsrecht
- Vermogensrecht
2. De grondbeginselen
Doel van een rechtsstaat: zorgen voor veiligheid van burgers; ze beschermen tegen de
macht van de overheid en ervoor zorgen burgers gelijk worden behandeld en in vrijheid
kunnen leven. Grondbeginselen;
- Sprake van verdeling van de macht
- Grondrechten vastgelegd in de grondwet
- Door legaliteitsbeginsel mag de overheid alleen beperkingen opleggen aan de
vrijheid van burgers als die in wetten zijn vastgelegd
Trias Politica; verdeling van de macht > driemachtenleer
- Wetgevende macht> maakt wetten
- Uitvoerende macht> zorgt voor uitvoering van wetten
- Rechterlijke macht> beoordeelt of de wetten zijn overtreden
, Checks and balances; controle van evenwicht
Onafhankelijke rechters;
- Rekenen op eerlijke rechtspraak
- Je wordt beschermd tegen ongeoorloofd optreden/nalatigheid van de overheid.
- Mensen die geen eigen rechter gaan spelen
Ze kunnen niet ontslagen worden, en iedereen kan hen controleren, zwarte toga.
2 soorten grondrechten;
- Klassieke grondrechten (gelijke behandeling, vrijheid van godsdienst, vrijheid van
meningsuiting, recht op onaantastbaarheid lichaam)
- Sociale grondrechten (recht op werk, gezondheidszorg, woongelegenheid)
>Sociale rechtsstaat
Legaliteitsbeginsel; de overheid mag alleen beperkingen opleggen aan de vrijheid van
burgers als deze zijn vastgelegd in de wetten > Wetboek van strafrecht
- Strafbaarheid ( artikel 1 )
- Strafmaat ( max. straf )
- Ne bis in idem-regel ( geen 2x vervolgd voor dezelfde feit )
3. Strafrecht: de opsporing
De overheid moet zorgen voor de veiligheid van burgers en voor rechtshandhaving. Zij
mogen daarom alleen geweld gebruiken > geweldsmonopolie.
Rechtsbescherming; de grondwet beschermt burgers tegen andere burgers en tegen
machtsmisbruik van de overheid. > Kern van de rechtsstaat.
Misdrijven; ernstige strafbare feiten, zoals diefstal, mishandeling, rijden onder invloed en
moord > levenslang
Overtredingen; minder ernstige strafbare feiten zoals door rood rijden. > max. 5 jaar.
Deze staan in het ‘Wetboek Van Strafrecht’.
Criminaliteit; alle misdrijven die in de wet staan.
Wanneer er een misdrijf is gepleegd, verloopt de procedure volgens een vast patroon;
- Politie> verzamelt informatie over strafbaar feit
- Officier van Justitie> wel/geen rechtszaak
- Rechter> wel/niet schuldig> straf
Verdachte; een redelijk vermoeden van schuld.
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Direct to-the-point
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annemijnkerstholt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen