afbraak
• bladgroenkorrels slaan energie uit zonlicht op in glucose die later wordt afgevoerd naar andere
delen van de plant
door glucose af te breken, komt energie vrij die de cel kan gebruiken om andere sto en aan te
maken.
↳ de plant kan zo groeien en nieuwe delen maken
• afbraak van glucose gebeurt in mitochondriën
mitochondriën: celorganellen die voorkomen in plantaardige en dierlijke cellen.
cellen die veel energie nodig hebben, bijv. spiercellen, bevatten veel mitochondriën.
basisstof 2 - verbranding
energie
organen energie voor:
- beweging
ff ff
, biologie
- lichaamstemperatuur behouden
verbranding: afbraak van glucose in cellen
• zonder verbranding gaat een cel dood [ voor levende cellen van alle organismen ]
bij verbranding komt energie vrij die nodig is voor de processen in een cel, als die energie er niet
meer is, stoppen de processen en gaat de cel dood.
zuurstof en koolstofdioxide
brandstof [ glucose ] + zuurstof → water + koolstofdioxide + energie
• de energie die vrijkomt wordt omgezet in beweging en warmte
↳ de warmte geef je af aan je omgeving: hoe actiever, hoe meer energie nodig
hoe groter de lichamelijke inspanning, hoe meer verbranding er plaatsvindt.
koudbloedig
koudbloedig: dieren waarvan hun lichaamstemperatuur gelijk is aan de omgeving
• hoe hoger de lichaamstemperatuur, hoe meer verbranding
↳ als er weinig verbranding is, komt er ook weinig energie beschikbaar.
veel koudbloedige dieren houden ook een winterslaap: de lichaamstemperatuur daalt en
vertraagt hun stofwisseling.
warmbloedig
• vogels en zoogdieren hebben een constante lichaamstemperatuur = minder afhankelijk van de
temperatuur van hun omgeving
in hun lichaam voortdurend verbranding, waardoor veel energie vrijkomt.
↳ in de winter extra verbranding om lichaamstemperatuur te behouden
isolatie: vetlaag onder de huid, dikke vacht met haren, dik verenpak
basisstof 3 - het ademhalingsstelsel
ademhalingsstelsel
1. lucht via de neus- of mondholte naar de keelholte
2. lucht stroomt langs het strottenhoofd de luchtpijp in
• luchtpijp vertakt in twee bronchiën, die verder vertakken in
luchtpijptakjes
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper skyekerstens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.