Samenvatting van aardrijkskunde Hoofdstuk 1 (paragraaf 1 t/m 5)
in de samenvatting komen alle belangrijke onderwerpen, ook zit de begrippenlijst erbij van het hoofdstuk.
- BRICS-landen → Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika; afkorting voor landen die na
2000 een snelle economische ontwikkeling doormaken
- waarom jagen mno’s verschuivingen aan?
1. maakindustrie verplaatsen naar lagelonenlanden
2. opkomende landen vormen interessante afzetmarkt, koopkracht neemt toe
- hoe komt het dat de omvang van de wereldhandel is toegenomen?
1. de productieketen is opgedeeld
2. transport en goederen worden sneller en goedkoper (just in time)
3. handelsgrenzen steeds meer verdwijnen → WTO (wereldhandelsorganisatie)
stimuleert dit
- handelsoorlog → een situatie waarbij landen over en weer door het heffen van
importtarieven de binnenlandse markt afschermen tegen de buitenlandse concurrentie
- globalisering → proces waarbij gebieden op aarde op tal van terreinen steeds meer met
elkaar verbonden raken
- multipolaire wereldeconomie → een economie waarbij op meerdere plaatsen in de wereld
belangrijke economische kerngebieden liggen. (global shift)
1.2 ontwikkeling van de wereldeconomie
1500-1800
- handelskolonialisme
- grondstoffen zoals katoen uit India, specerijen uit Nederlands-Indië en zilver en suiker uit
Zuid-Amerika naar Europa vervoerd
1800-1950
- industrieel kolonialisme
- door opkomst industrie is het belangrijk verzekerd te zijn van de aanvoer van grondstoffen en
een afzetmarkt te hebben voor industrieproducten
- afloop tweede wereldoorlog levert belangrijke veranderingen:
1. koloniën worden in een snel tempo onafhankelijk (dekolonisatie)
2. de wereld wordt opnieuw ingedeeld
↳ (1) westerse blok (2) communistische blok (3) ontwikkelingslanden
- na uiteenballen van de Sovjet-Unie (1990) wordt de vrijemarkteconomie het belangrijkste
economische systeem.
↳ belangrijke kenmerken:
- vrije ondernemerschap
- tot stand komen van de prijs en goederen en diensten door wet van vraag en
aanbod
- vrijhandel heeft een aantal voordelen:
1. een land kan zich specialiseren in de productie waar zij het beste in zijn
2. bedrijven hebben geen toegang tot buitenlandse afzetmarkten
, 1.3 ontwikkeling in verschillende snelheden
Interne oorzaken
1. natuurlijke oorzaken
- de ontwikkelingskansen → vruchtbaar, voldoende neerslag, natuurlijke hulpbronnen
- de ligging (landlocked)
2. menselijke oorzaken
- het politieke systeem → hoe wordt het land bestuurd?
- de bevolkingsgroei en leeftijdsopbouw (vergrijzing, bbp. geboortecijfer)
- de mate van ongelijkheid → Gini-coëfficiënt (hiermee wordt de sociale ongelijkheid
uitgedrukt)
externe oorzaken
- koloniaal verleden → exploitatiekoloniën (leveren van grondstoffen, landbouwproducten en
industriegoederen aan moederlanden)
- rol van een land in de wereldeconomie, investeren door mno’s hangt af van ligging,
economische factoren en politieke factoren
1.4 Europa: winnaars en verliezers
- arbeidsintensieve → de loonkosten zijn het belangrijkste kostenpost voor het maken van
een product. Het tegenovergestelde noem je arbeidsextensief
- de probleemgebieden moeten op zoek naar een nieuwe economisch basis, deze omvorming
noem je herstructurering. In sommig gebieden lukt dat beter dan in andere.
- er verdwijnt een groot deel van de industriële basis doordat mijnen dicht gaan, hoogovens
doven en staalfabrieken sluiten. (de-industrialisatie)
- Het Ruhrgebied moet omschakelen, de regio heeft een paar troeven:
1. het vormt een grote afzetmarkt
2. het is prima bereikbaar
3. het heeft een technisch, goed geschoolde beroepsbevolking
- kapitaalintensieve industrieën → bedrijven waarin bij de productie veel kapitaal wordt
gebruikt.
- agglomeratievoordeel → het voordeel dat bedrijven hebben door bij elkaar in de buurt te
zitten
- de uitdagingen voor de regio anno nu zijn:
1. de sprong te maken van fossiele brandstof naar elektriciteit als energiebron
2. het blijven vinden van hoogopgeleide werknemers
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annevdschaaf. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
