Trias politica is ontstaan door een Franse filosoof die vond dat iedereen met macht geneigd is hier
misbruik van te maken, daarom heeft hij een systeem gemaakt om de macht te verdelen.
- Wetgevende macht - stelt wetten op (Parlement en regering).
- Uitvoerende macht - voert de wetten uit (Ministers en ambtenaren).
- Rechterlijke macht – oordeelt in conflicten over juiste toepassing van de wet en mogen straffen
opleggen (rechters).
Alleen een scheiding tussen de drie machten was niet genoeg, er kan nog steeds machtsmisbruik
gebeuren tussen een van de machten. Hierom is er een systeem van checks en balances ontstaan, de
machten controleren elkaar en werken samen.
Onderlinge controle en samenwerking
Niemand heeft het laatste woord in een democratische samenleving:
- Wetgevende macht kan de uitvoerende macht controleren en ter verantwoording roepen.
- Rechterlijke macht kan de wetgevende macht controleren, de rechter mag kijken of de nieuwe
wetten in overeenstemming zijn met internationale verdragen en mag kijken of de regelgeving
van lagere overheden in overeenstemming is met de grondwet.
- Rechterlijke macht controleert ook de uitvoerende macht, hebben ze op een legale manier de
wet uitgevoerd?
- Wetgevende macht controleert de rechterlijke macht, als de wetgevende macht het oneens is
met een uitspraak kan hij de wet veranderen, heeft wel pas gevolgen voor volgende vonnis,
want het parlement kan geen lopende rechtszaken beïnvloeden.
2.4.2 De drie machten in Nederland
De wetgevende macht
Wetgevende macht licht in de handen van het parlement en de regering. Het parlement is de hoogst
verkozen macht in Nederland en bestaan uit de eerste en de tweede kamer, onze
volksvertegenwoordigers. In het parlement debatteren de volksvertegenwoordigers over hoe we willen
samenleven en welke wetten wij willen, ze kunnen een wetsvoorstel indienen en er wordt gestemd of
dit voorstel wordt doorgevoerd of niet. De (ongekozen) regering heeft ook het recht om wetsvoorstellen
in te dienen en de handtekening van ze is nodig. Ook binnen het parlement is er controle, de eerste
kamer controleert de tweede kamer om te kijken of de wet in overeenkomst is met de grondwet en de
rechtsbeginselen, zo niet kan de eerste kamer het wetsvoorstel onderwerpen. Ook provincies,
gemeenten en waterschappen hebben wetgevende bevoegdheden, een deel van de wetgevende macht
is overgedragen aan de EU.
De uitvoerende macht
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elinevanleeuwen2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.