PERSONEN- EN FAMILIERECHT
De graad van bloedverwantschap kun je berekenen door terug te gaan naar de
gemeenschappelijke stamouders van een persoon
Familierechtelijke betrekkingen ontstaan automatisch t.o.v. de moeder (juridisch
moederschap, art. 198 lid 1 sub a en c BW) bij de geboorte van een kind en ze ontstaan ook
t.o.v. de vader (juridisch vaderschap) indien het kind binnen een huwelijk/gp geboren wordt.
Als de ouders niet getrouwd zijn ontstaat er bij de geboorte wel juridisch vaderschap, maar niet
juridisch vaderschap.
De vader kan het kind wel erkennen (art. 1:199 sub c BW), een vrouw ook (art. 1:198 lid 1 sub
c BW). Als de vader het kind niet erkend, kan het kind (geen termijnen) of de moeder (binnen 5
jaar) gerechtelijke vaststelling van het ouderschap van de vader verzoeken (art. 1:207 BW),
zelfs na overlijden vader. De vaststelling werkt terug tot aan de geboorte.
Vaderschap kan ook worden ontkend (art. 1:200 BW), binnen 1 jaar nadat hij heeft
kennisgenomen van het feit dat hij niet de biologische vader is van het kind. Moederschap kan
ook worden ontkend (art. 1:202a BW)
Een man die een kind heeft erkend kan de erkenning laten vernietigen als hij niet de biologische
vader is (art. 1:205 BW). De erkenner moet wel door dwaling, bedrog, bedreiging en/of misbruik
van omstandigheden tot erkenning zijn bewogen (lid 1 sub a BW). Kind kan de erkenning ook
laten vernietigen. Moeder kan HAAR erkenning ook laten vernietigen (art. 1:205a BW)
Ouderlijk gezag ontstaat alleen binnen het huwelijk of geregistreerd partnerschap (art. 1:241 lid
1 BW)
Niet binnen huwelijk/gp: Verzoek voor gezamenlijk gezag (art. 1:252 lid 1), eerst
erkennen.
Minderjarigheid, art. 1:233 BW 18- (uitzondering art. 1:253ha BW, minderjarige moeder)
Hoofdregel, art. 1:234 BW een minderjarige is handelingsonbekwaam, tenzij hij met
toestemming van zijn wettelijke vertegenwoordiger* handelt
LET OP: de toestemming aan de minderjarige wordt verondersteld indien het gaat om een
rechtshandeling waarvan het in het maatschappelijk verkeer gebruikelijk is dat minderjarigen van
zijn leeftijd deze zelfstandig verrichten (lid 3).
Als het kind zonder toestemming een rechtshandeling verricht is deze vernietigbaar o.g.v. art.
3:32 BW.
*de wettelijke vertegenwoordigers zijn degenen die het gezag hebben over de minderjarige
(ouderlijk gezag of voogdij)
Aansprakelijkheid van kinderen voor hun handelingen:
Tot 14 jaar zijn de ouders aansprakelijk voor schade die veroorzaakt wordt door hun
kinderen, art. 6:164 jo. 6:169 BW
Voor kinderen van 14 en 15 jaar zijn de ouders alleen aansprakelijk als hen kan worden
verweten dat zij de schadeveroorzakende gedraging niet hebben belet, art. 6:169 BW
Minderjarigen van 16 en 17, minderjarigen zelf aansprakelijk, tenzij nalatige ouders
Vanaf 18 jaar is het kind volledig aansprakelijk
,Huwelijksvermogensrecht
Voor sommige rechtshandelingen is o.g.v. art. 1:88 BW toestemming van de andere echtgenoot
vereist, anders vernietigbaar o.g.v. art. 1:98 BW.
Als er bij een huwelijk geen huwelijkse voorwaarden worden gemaakt, ontstaat er op het moment
van de huwelijksvoltrekking van rechtswege een wettelijke gemeenschap van goederen.
LET OP DATUM! VOOR 1 JAN 2018 OF ERNA?
Art. 1:94 lid 2 geeft aan wat de gemeenschap omvat: in beginsel de gemeenschappelijke
voorhuwelijkse goeder én alle tijdens het huwelijk verkregen goederen.
Lid 2 sub a geeft beperking aan: krachtens erfopvolging, bij versterf, making,
lastbevoordeling of gift verkregen goederen vallen niet in de gemeenschap.
Lid 5, goederen en schulden die aan één der echtgenoten op bijzondere wijze zijn
verknocht
Pensioenrechten waarop de wet verevening pensioenrechten bij scheiding van toepassing
is
Let op insluitingsclausule en uitsluitingsclausule.
Art. 1:97 BW: de echtgenoot op wiens naam een goed staat heeft het bestuur van dit goed. Voor
het overige is iedere echtgenoot bevoegd tot het bestuur over de goederen van de gemeenschap.
Schulden van echtgenoten die in gemeenschap van goederen zijn getrouwd (normale
huishouding? 1:84 en 85 BW)
Eerst: valt de schuld in de gemeenschap van goederen, art. 1:94 lid 7 BW?
Aansprakelijkheid: voor een gemeenschapsschuld is de echtgenoot aansprakelijk die de schuld
aangaat.
Draagplicht: voor een gemeenschapsschuld zijn beide echtgenoten draagplichtig
Verhaal: voor een gemeenschapsschuld kan de schuldeiser zich verhalen op het vermogen van de
gemeenschap en op het eventuele privévermogen van de aansprakelijk echtgenoot.
Schuldeisers van een privéschuld van een van de echtgenoten kunnen zich op het privévermogen
van de echtgenoot die de schuld is aangaan verhalen en op het vermogen van de gemeenschap
Bijzondere beperking, art. 1:96 lid 3: verhaal op de goederen van de gemeenschap voor
een niet tot de gemeenschap behorende schuld van een echtgenoot is beperkt tot de helft
van de opbrengst.
Echtscheiding
Beide ouders behouden na echtscheiding het ouderlijk gezag (art. 1:251 lid 2 BW), anders
verzoek bij de rechtbank (die hierin terughoudend is, klemcriterium).
Door het eindigen van het huwelijk ontstaat de alimentatieverplichting van art. 1:157 BW,
max. 5 jaar lang, met uitzonderingen, bijv. kinderen totdat ze 12 zijn.
NIEUW ARTIKEL 2020!
, Meerderjarigenbescherming
Curatele (meest vergaande), door kantonrechter: wanneer de meerderjarige tijdelijk of duurzaam
zijn belangen niet behoorlijk waarneemt of zijn veiligheid of die van anderen in gevaar brengt,
a.g.v. zijn lichamelijke of geestelijke toestand, dan wel drank- of drugsmisbruik (art. 1:378 lid
1a BW).
Persoon wordt handelingsonbekwaam (art. 1:381 lid 2 BW).
Verricht hij toch rechtshandelingen, dan zijn deze vernietigbaar (art. 3:32 lid 2 BW)
Publicatieverplichting
Bewind, kan worden verzocht bij de kantonrechter indien een meerderjarige tijdelijk of duurzaam
niet in staat is ten volle zijn vermogensrechtelijke belangen behoorlijk waar te nemen a.g.v. zijn
lichamelijke of geestelijke toestand (art. 1:441 BW)
Niet volledig beschikkingsonbevoegd, mag alleen met toestemming van de
bewindvoerder beschikken (art. 1:438 lid 2 BW)
Bewindvoerder heeft voor bepaalde rechtshandelingen machtiging van kantonrechter
nodig
Hier grotere derdenbescherming aan persoon die een rechtshandeling aangaat met een
persoon die onder bewind staat, als deze niet kende en ook niet behoorde te kennen (art.
1:439 BW?)
Mentorschap, de vertegenwoordiging van belangen van niet-vermogensrechtelijke aard (art.
1:450 BW).
Gaat onder meer over de verzorging, verpleging en begeleiding van een persoon
Combi bewind-mentorschap
Levenstestament, is een volmacht of opdracht (meestal in notariële vorm opgemaakt) waarin de
persoon aangeeft wat er met hem gebeuren moet als hij niet langer in staat is om voor zichzelf te
zorgen.
