Maatschappijwetenschappen Aantekeningen over hoofdstuk Verhouding en verandering. Duidelijke uitleg over van de stof en begrippen van de hoofdstukken verhouding en verandering.
VERHOUDING= De wijze waarop mensen zich van elkaar onderscheiden en tot elkaar
verhouden en de manier waarop samenlevingen in sociale zin vorm geven aan deze
verschillen.
Hoofdstuk 1: Sociale ongelijkheid
Sociale ongelijkheid is “een situatie waarin verschillen tussen mensen in al dan niet
aangeboren kenmerken, consequenties hebben voor hun maatschappelijke positie en leiden
tot een ongelijke verdeling van schaarse en hooggewaardeerde zaken, van waardering en
behandeling.” Er zijn ook verschillen door aangeboren kenmerken; zo ben je bijvoorbeeld
vrouw of man. Deze verschillen hebben gevolgen voor hoe je behandeld wordt. Maar het
kan ook gaan om niet aangeboren kenmerken. In sommige landen worden mensen
gediscrimineerd op hun geloof, cultuur of politieke voorkeur
Sociale ongelijkheid= Een situatie waarin verschillen tussen mensen in al dan niet
aangeboren kenmerken, consequenties hebben voor hun maatschappelijke positie en leiden
tot een ongelijke verdeling van schaarse en hooggewaardeerde zaken, van waardering en
behandeling.
De mensen in kwestie hebben een maatschappelijke positie. Dat betekent dat ze een
plaats hebben die hoger is of juist lager is dan die van anderen. In het leger heb je te maken
met rangen, zoals korporaal of sergeant, in elke groep heb je ook mensen die hoger staan
dan anderen, maar dan misschien op basis van andere kenmerken.
Maatschappelijke positie= De plaats die iemand inneemt ten opzichte van anderen
Per samenleving kan deze ongelijkheid worden gebaseerd op andere kenmerken. Per
samenleving bestaan hier namelijk verschillende ideeën over wanneer iemand een hoge of
lage maatschappelijke positie heeft
We noemen het als er verschillende groepen zijn die hoger staan dan anderen sociale
stratificatie. Per groep en samenleving verschilt het hoeveel indelingen er zijn in sociale
lagen.
Sociale stratificatie= Een verdeling van de maatschappij in groepen (sociale lagen)
waartussen sociale ongelijkheid bestaat.
Sociale lagen= Een sociale groep die een bepaalde plaats op de maatschappelijke ladder
in neemt.
, In de samenleving op de maatschappelijke ladder hiernaast zijn bijvoorbeeld vijf sociale
lagen.
Voorbeeld:
Maatschappelijke ladder= Een specifiek voorbeeld van sociale stratificatie op basis van
één kenmerk zoals bezit of status.
Op dit moment zou je in Nederland de indeling in beroepen kunnen maken. Sommige
beroepen worden hoger gewaardeerd dan anderen. Zo is er de klacht dat het beroep docent
in aanzien op de maatschappelijke ladder is afgenomen. Dat beroep stond dus eerst hoger,
maar nu lager.
Uiteraard willen mensen graag hoger op deze maatschappelijke ladder komen te staan. Als
dit mogelijk is noemen we dit sociale mobiliteit. Wanneer het binnen een samenleving voor
iedereen mogelijk is om te stijgen op de maatschappelijke ladder is de sociale ongelijkheid
klein. We noemen zo`n soort samenleving een open samenleving.
Sociale mobiliteit= Het proces van verandering aanbrengen in maatschappelijke posities
van mensen.
Open samenleving= Een samenleving waarin men makkelijk kan stijgen op de
maatschappelijke ladder, zowel binnen één generatie, als ten opzichte van ouders.
Heb je het over een samenleving waarin het heel moeilijk is om te stijgen, dan is de sociale
ongelijkheid groter. Dit wordt ook wel een gesloten samenleving genoemd
Gesloten samenleving= Een samenleving waarin men moeilijk kan stijgen op de
maatschappelijke ladder, zowel binnen één generatie, als ten opzichte van ouders.
, ” Sociale mobiliteit kun je onderverdelen in twee soorten mobiliteit:
Intergenerationele mobiliteit: dit houdt in dat jijzelf niet makkelijk kunt stijgen op de
maatschappelijke ladder, maar dat je er wel voor kunt zorgen dat je kinderen wel hoger
staan dan jij. Met name vanaf de Industriële samenleving (zie paragraaf 1.3) zien we
intergenerationele mobiliteit toenemen.
Intragenerationele mobiliteit: dit betekent dat jij nog tijdens je eigen leven hogerop de
maatschappelijke ladder kunt komen. Deze vorm zien we eigenlijk pas wat meer vanaf de
Dienstensamenleving (zie paragraaf 1.4) toenemen.
Intergenerationele mobiliteit= Sociale mobiliteit ten opzichte van ouders.
Intragenerationele mobiliteit= Sociale mobiliteit binnen één generatie.
Sommige mensen krijgen hun positie en hoeven daar niks voor te doen. Dit noemen we
positietoewijzing. Een mooi voorbeeld is onze koning. Hij heeft die positie gekregen en er
niks voor hoeven doen
Positietoewijzing= Het proces van het verkrijgen van een maatschappelijke positie door
maatschappelijke oorzaken waardoor een persoon of groep op een bepaalde positie
terechtkomt. Deze maatschappelijke oorzaken werken van buitenaf op de persoon of groep
in
Als je op je positie komt door hard werken en toewijding en je hebt hem helemaal zelf
verkregen zonder hulp noemen we dat positieverwerving.
Positieverwerving= Het proces van het verkrijgen van een maatschappelijke positie door
de eigen bijdrage van een persoon of de groep waartoe hij behoort.
Het gaat verder om een ongelijke verdeling van schaarse en hooggewaardeerde zaken, van
waardering en behandeling. Het betekent dus dat iemands maatschappelijke positie het
direct consequenties heeft voor mensen om te voorzien in hun behoeften. Mensen
verdienen minder en kunnen dan vervolgens minder snel een huis kopen, aan eten komen,
in hun onderhoud voorzien, stemmen enzovoorts.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jeftakroeze. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,42. Je zit daarna nergens aan vast.
