Samenvatting

biologie samenvatting hoofdstuk 4 evolutie 4vwo (bjv)

0 keer verkocht

Vak
Maatschappijleer

Niveau
VWO / Gymnasium

Overzichtelijke samenvatting. Regel van Hardy-Weinberg wordt op een simpele manier uitgelegd! Alles staat er uitgebreid in om een goed cijfer te halen.

[Meer zien]

Voorbeeld 2 van de 8 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 23 januari 2023
Aantal pagina's 8
Geschreven in 2021/2022
Type Samenvatting

Instelling Middelbare school
Niveau VWO / Gymnasium
Vak Maatschappijleer
School jaar 4

€5,99

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Biologie proefwerkweek 4

Hoofdstuk 4

Paragraaf 1
Eerste organische stoffen  anorganische stoffen komen zowel in organismen voor als in de
levenloze natuur, kleine eenvoudig gebouwde moleculen (water, keukenzout, zuurstofgas)

organische stoffen  afkomstig van organismen of van producten van organismen, moleculen
bevatten een of meer atomen C, H, O (koolhydraten, eiwitten, vetten)
- Organische moleculen rangschikten zich in ‘druppeltjes’, daaruit ontstonden de eerste cellen
Vorming van cellen uit organische stoffen  zelforganisatie (vb; celdifferentiatie en apoptose)

Autotrofe organismen 
- kunnen organische stoffen maken uit alleen anorganische stoffen
- hebben geen organismen nodig als voedsel
- nemen anorganische stoffen op uit hun milieu
Heterotrofe organismen 
- kunnen geen organische stoffen maken uit alleen anorganische stoffen
- hebben andere organismen nodig als voedsel
- nemen organische en anorganische stoffen op uit hun milieu

anaeroob = organismen konden uitsluitend leven in een milieu zonder zuurstof
aeroob = gebruiken de beschikbare zuurstof om opgenomen en energierijke organische stoffen af te
breken

Biogenese  het ontstaan van leven uit levenloze materie
In de oerzeeën werd door indikking een organische oersoep gevorm waarin grotere moleculen en
vervolgens de eerste cellen zijn ontstaan
De eerste organismen waren heterotrofe, anaerobe bacteriën daarna ontstonden autotrofe
bacteriën (in staat tot fotosynthese) er ontstonden aerobe bacteriën

Endosymbiosetheorie  door instulping van het celmembraan zijn een celkern met kernmembraan
en het endoplasmatisch reticulum ontstaan, cyanobacteriën hebben zich tot chloroplasten
ontwikkeld, aerobe bacteriën hebben zicht tot mitochondriën ontwikkeld

Zelforganisatie  er ontstaan eenheden met nieuwe eigenschappen op een hoger organisatieniveau

, paragraaf 2
Prokaryoten (bacteriën en archaea)
- eencellige organismen zonder celkern of andere zichtbare organellen
- de chromosomen liggen los in het cytoplasma
- chromosomen bestaan alleen uit DNA (bevatten geen eiwitmoleculen)

De uitwisseling van genen vinden op verschillende manieren plaats:
Transformatie = bacteriën kunnen DNA-fragmenten va een gestorven en uiteengevallen soortgenoot
opnemen en gebruiken
Transductie = virussen brengen DNA over van de ene naar de andere bacterie
Conjugatie = de bacterie Escherichia coli kan een holle buis (pilum) vormen naar een soortgenoot,
een gerepliceerde plasmide gaat via de buis van de ene naar de andere bacterie zie schematisch;

Paragraaf 3
Eukaryoten (schimmels, planten en dieren) kenmerken 
 schimmels zijn heterotroof (voeden zich met dode resten van organismen
 meercellige schimmels vormen een mycelium (netwerk van hyfen; schimmel draden)
 meercellige schimmels planten zich voort door haploïde sporen
 geslachtelijke voortplanting vindt plaats als hyfen van twee verschillende mycelia met elkaar
in aanraking komen; er vindt bevruchting plaats meestal direct gevolgd door meiose
 celwanden van schimmels bevatten chitine
 planten zijn autotroof; ze hebben chloroplasten (met chlorofyl) in hun in hun cellen
 dieren zijn heterotroof (hebben geen chlorofyl); ze hebben geen celwanden om hun cellen

- eencellige schimmels planten zich ongeslachtelijk voort door knopvorming
- meercellige schimmels kunnen zich geslachtelijk of ongeslachtelijk voortplanten

Paragraaf 4
Ontstaanstheorie-
 Evolutie: de levensvormen op aarde zijn in de loop van zeer lange tijd ontstaan en veranderd
 Creationisme: creatonisten baseren zich op de uitleg in bijbel, koran of thora waarin staat
beschreven hoe de aarde en alle organismen zijn geschapen (er moet een inelligente
schepper bij betrokken zijn geweest)
 Evolutietheorie: verklaart hoe de ergelijke eigenschappen van populaties kunnen veranderen
waardoor uiteindelijk zelfs nieuwe soorten kunnen ontstaan, oorzaak is (natuurlijke selectie
of survival of the fittest) doordat vooral organismen binnen een populatie die het best zijn
aangepast aan de leefomgeving hun genen doorgeven aan de volgende generaties

Neodarwinistische evolutietheorie  gaat uit van genetische variatie, natuurlijke selectie, en
soortvorming door reproductieve isolatie
Genetische variatie  door mutaties en recombinatie verschillende individuen van één soort van
elkaar in genotype in fenotype

Paragraaf 5
Anatomie  vergelijking van de bouw en functie van het organisme en de delen ervan
Homoloog  homologe organen zijn ontstaan uit dezelfde grondvorm, door aanpassingen van
verschillende milieus hebben de organen verschillende functies gekregen (de organismen hebben
een gemeenschappelijke voorouder)
Analoog  analoge organen zijn niet ontstaan uit dezelfde grondvorm, door aanpassing aan
hetzelfde milieu zijn bij niet-verwante organismen organen met een vergelijkbaar functie ontstaan
Rudimenten- rudimentaire organen verliezen hun functie door aanpassing aan het milieu

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maartje229. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis